|
korupcja
korupcja (łac. corruptio – zepsucie) – przestępcze nadużycie stanowiska przez osobę pełniącą funkcję publiczną w celu uzyskania prywatnych korzyści o charakterze majątkowym lub osobistym.
Korupcja istniała od chwili powstania państwa. Już w starożytnym Babilonie i Egipcie zauważono przekupnych sędziów. W starożytnym Rzymie korupcja była ogromną plagą niszczącą państwo. Było to związane z potężną liczbą urzędników, rozległością państwa i słabością instytucji kontrolnych (trybunów ludowych, cenzorów). Korupcja pojawia się we wszystkich formach rządów, jednak większa jest tam, gdzie władza urzędników jest zbyt duża.
Korupcja może pojawiać się w różnych formach. Najczęstszą formą jest łapownictwo, czyli wręczenie korzyści majątkowej za załatwienie określonej sprawy. Inna forma to nepotyzm polegający na obsadzaniu stanowisk krewnymi.
Korupcja to również wykorzystywanie pieniędzy budżetowych i majątku państwowego do celów prywatnych i osobistych korzyści. W dobie funkcjonowania w Polsce gospodarki centralnie sterowanej występował stały brak różnych dóbr. Nawet podstawowe towary trzeba było w odpowiedni sposób „załatwić”. Oznaczało to, zdobycie określonych towarów, rzeczy w zamian za prezent lub inną formę łapówki dla sprzedawcy. W ówczesnych czasach korupcja była zjawiskiem o ogromnych rozmiarach. „Załatwienie” bowiem na przykład mieszkania było uzależnione od ogromnych sum pieniędzy.
Zjawisko korupcji jeszcze bardziej nasiliło się w latach 90 – tych po transformacji ustrojowej i gospodarczej. Do rozszerzania się tego przyczyniały się częste zmiany ekip rządzących oraz niska świadomość społeczna, która tolerowała przekupstwo. Część urzędników traktowała wówczas sprawowanie funkcji publicznej jako sposób na szybkie wzbogacenie się.
Gospodarcze i społeczne konsekwencje korupcji są ogromne w negatywnym sensie znaczenia tego słowa. Niszczy bowiem ona istotę gospodarki wolnorynkowej. Uprzywilejowane (skorumpowane) firmy wypierają te uczciwe i niszczą zasady wolnej konkurencji.
Niekontrolowana korupcja może stać się przyczyną kryzysu całego państwa i jego demokratycznego ustroju. W związku z tym w Polsce w 2006 roku Sejm powołał Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA). Jest to specjalna organizacja państwowa, której celem jest zwalczanie korupcji, nadużyć w instytucjach państwowych, kontrolowanie urzędników, walka z nadużywaniem władzy i działaniami szkodzącymi interesom ekonomicznym państwa.
Z kolei międzynarodową organizacją ujawniającą korupcję i walczącą z nią jest Transparency International. Raz w roku publikuje ona raport o poziomie korupcji w poszczególnych państwach. Według Transparency International korupcja to nadużycie powierzonej władzy dla uzyskania prywatnej korzyści. Natomiast korupcja polityczna (według tejże organizacji) jest nadużyciem powierzonej władzy przez przywódców politycznych dla uzyskania prywatnej korzyści, celem zwiększenia swej władzy lub bogactwa. Korupcja polityczna nie musi dotyczyć przekazywania pieniędzy; może przyjąć formę „handlu wpływami” lub obdarzania specjalną przychylnością, co zatruwa politykę i zagraża demokracji. W swej działalności organizacja wskazuje na zgubne skutki ekonomiczne i społeczne jakie niesie ze sobą zjawisko korupcji. Wymienia wśród nich to, że korupcja skazuje miliony ludzi na życie w ubóstwie, szkodzi demokracji i rządom prawa, upośledza funkcjonowanie handlu krajowego i międzynarodowego, zagraża sprawnej administracji i etyce w sektorze prywatnym, mnoży kryzysy społeczne, ekonomiczne i polityczne, zagraża bezpieczeństwu narodowemu i międzynarodowemu, spowalnia rozwój społeczny i ekonomiczny, przyczynia się do nieodpowiedniego eksploatowania zasobów naturalnych.
Korupcja jest patologią, przestępstwem, polegającym na wykorzystaniu sprawowanej funkcji dla osiągania korzyści prywatnych lub reprezentowanej przez siebie grupy.
Zjawisko to zagraża demokracji, sprawia, że rozwinięte na szeroką skalę powoduje utratę kontroli nad państwem przez konstytucyjne organa władzy publicznej na rzecz nieformalnych układów. Korupcja powoduje, że państwo nie jest w stanie stworzyć swoim obywatelom równych szans. Stanowi przeszkodę w rozwoju nowoczesnego państwa.
Najbardziej zagrożone korupcją są te sektory życia publicznego, gdzie dla wypełniania zadań ustawowych niezbędne są pieniądze budżetowe oraz dużej wartości majątek materialny, a więc: oświata, ochrona zdrowia, pomoc społeczna, zamówienia publiczne, samorządy. Sposób, w jaki publiczne finanse są w tych sferach wydawane jest trudny do skontrolowania.
Korupcję w zależności od jej przedmiotu organizacja ta dzieli na:
korupcję finansową (gdzie korzyścią jest pieniężna łapówka)
korupcję materialną (gdzie łapówka przybiera formę określonej korzyść majątkowej w postaci: nowego mieszkania, samochodu, sprzętu, wycieczki lub stanowi formę okazji do pozyskania określonych korzyści, takich jak: określony upust przy zakupie dóbr materialnych, pozarynkowe koszty budowy nowego domu czy mieszkania, umorzenie kredytu lub preferencyjne jego oprocentowanie, mimo nie spełniania wymaganych warunków, czy też bezpłatne pośrednictwo, intratne zlecenia ekspertyz, dyspozycja nieodpłatnego korzystania z luksusowego samochodu z kierowcą)
korupcję korzyści pozamaterialnych (gdzie, elementem korzyści jest forma uzyskania awansu zawodowego lub wysokiego stanowiska, którego piastowanie, pozwala na powiększenie prywatnych dochodów oraz często też, na uzyskanie możliwości wpływania na kolejne decyzje lub podejmowania nowych decyzji, będących efektem korupcji)
korupcję układową (gdzie duża skala korupcji pozamaterialnej powoduje, iż praktyki korupcyjne stają się trwałym elementem politycznej gry i gdzie sytuacje korupcyjne [konflikt interesów, nepotyzm, publiczne kontakty z aferzystami oraz światem przestępczym] tworzą przesłanki do zaistnienia postaw korupcyjnych)
Istniejące międzynarodowe unormowania antykorupcyjne to: Cywilnoprawna Konwencja o korupcji, Decyzja Rady Europejskiej w sprawie sieci punktów kontaktowych służącej zwalczaniu korupcji nr 2008/852/WSiSW, Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, Prawnokarna Konwencja o korupcji, Rezolucja RE nr (97) 24 w sprawie dwudziestu zasad wiodących w walce z korupcją.
W Polsce natomiast istnieje Stowarzyszenie Transparency International Polska. Stowarzyszenie to zostało zarejestrowane jako organizacja pożytku publicznego prowadząca działalność nieodpłatną. Do celów statutowych Stowarzyszenia należy: podejmowanie działań przeciwko zjawiskom korupcji oraz działanie na rzecz przejrzystości i uczciwości w życiu publicznym. Stowarzyszenie realizuje powyższe cele poprzez między innymi: działania na rzecz upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działania wspomagające rozwój demokracji, działania wspomagające rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości, działania w zakresie porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym, upowszechnianie i ochronę praw konsumentów, organizowanie seminariów, szkoleń, kursów i konferencji naukowych, podejmowanie interwencji i udzielanie pomocy w sprawach indywidualnych.
Ponadto w Polsce działania podejmuje Fundacja Batorego we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka realizując „Program Przeciw Korupcji”. Ma on na celu doprowadzić do zmiany świadomości społeczeństwa, które powinno zrozumieć, że przekazanie nawet najmniejszego „dowodu podziękowania” za załatwienie jakieś sprawy to łamanie prawa.
Inne hasła zawierające informacje o "korupcja":
Demokracja bezpośrednia
(ang. "higher government efficiency")[7]Zmniejsza się poziom długu publicznego (deficyt budżetowy maleje)[7]Zmniejsza się korupcja [7]Wydatki publiczne na edukację na głowę mieszkańca są wyższe, jeśli możliwe ...
1937
...
François Duvalier
...
Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012
2010
[20]
Norwegia
/
Dania
TV4
12 maja
2010
[21]
Mołdawia
Publika TV
23 sierpnia
2010
Rosja
Sport 1 ? [22]Przypisy↑
ME-2012 - Marangos: korupcja przy wyborze gospodarza - PAP.pl
↑
UEFA.com - UEFA EURO 2012
↑
Jakie ...
Julia Tymoszenko
...
Historia Ukrainy
...
Korupcja
zasoby a urzędnicy są zatrudniani i awansują bez uwzględniania ich sprawności. Jednocześnie korupcja narusza takie wartości demokratyczne jak zaufanie i tolerancja. EkonomiaKorupcja podkopuje również ...
Rynek (ekonomia)
nabywcy muszą rywalizować w ich zdobywaniu; konsekwencją takiego stanu rzeczy może być
korupcja
, wprowadzanie
reglamentacji
sprzedaży, przydziałów,
talonów
i wreszcie dystrybucja za pomocą systemu ...
Erich Honecker
...
Jurij Andropow
...
Inne lekcje zawierające informacje o "korupcja":
224 Konflikty zbrojne po II wojnie światowej (plansza 2)
...
203 Rosja w roku 1917 (plansza 3)
...
32. Sukces i niepowodzenie w biznesie (plansza 18)
kredyty,
spadek wartości akcji, obligacji i innych papierów wartościowych posiadanych przez banki,
upolitycznienie działalności banków,
korupcja,
gwałtowne załamanie kursu waluty (kryzys walutowy).
...
|
