Namiestnicy carscy w Królestwie Polskim. Urząd namiestnika w Królestwie Polskim utworzony został na mocy Konstytucji Królestwa Polskiego z 27 listopada 1815 roku. W świetle tego dokumentu był oficjalnym przedstawicielem króla polskiego (czyli cesarza Rosji ) w Warszawie . Mógł być mianowany spośród nobliwych obywateli Cesarstwa Rosyjskiego i Królestwa Polskiego, jednakże z wyjątkiem osób naturalizowanych .

Pozycję ustrojową namiestnika w Królestwie określał ściślej III Rozdział konstytucji ("O namiestniku i o Radzie Stanu"). Kierował całością spraw publicznych w kraju, pod nieobecność monarchy prezydował Radzie Stanu. Był również członkiem i kierownikiem Rady Administracyjnej. Zachowywał prawo weta wobec jej decyzji, jego własne postanowienia (z wyjątkiem owego weta) musiały jednak być kontrasygnowane przez właściwego ministra.

Namiestnik posiadał liczne - pośrednie - uprawnienia kreacyjne, przedstawiał królowi po dwóch kandydatów do nominacji na stanowiska: arcybiskupa, biskupa, senatora, ministra, sędziego trybunału najwyższego, radcy stanu i referendarza (art. 69)

Kompetencji namiestnika nie podlegały sprawy finansowe i budżetowe, spod jego jurysdykcji wyłączono również wojsko i politykę zagraniczną Królestwa, która konstytucyjnie była tożsama z polityką Cesarstwa.

Prawo łaski i nadawania szlachectwa posiadał wyłącznie król.

Pod trwałą nieobecność namiestnika (śmierć, zrzeczenie się urzędu) władzę w Królestwie sprawował mianowany na tę okoliczność prezes Rady Administracyjnej. Podczas powstania listopadowego prezes Rady Administracyjnej został przemianowany na prezesa Rządu Tymczasowego, a potem Rządu Narodowego.

Urzędu namiestnika w Królestwie Polskim (podobnie jak samego Królestwa) nigdy formalnie nie zniesiono, choć późniejszych carskich wysłanników w Warszawie nazywano potocznie generał-gubernatorami (od 1874 roku). W języku prawnym nadal używano jednak określenia namiestnik.

Generał-gubernator warszawski był dowódcą rosyjskich wojsk Warszawskiego Okręgu Wojskowego , który obejmował wszystkie gubernie Królestwa Polskiego, z wyjątkiem guberni suwalskiej , a także sąsiadujące z Królestwem powiaty guberni grodzieńskiej i wołyńskiej .

Był bezpośrednio odpowiedzialny przed carem . Miał wyjątkowo rozległe kompetencje, mógł karać śmiercią mieszkańców Kongresówki bez procesu sądowego. Mógł wydawać tzw. postanowienia obowiązujące z mocą ustaw, które mogły zawieszać obowiązywanie niektórych praw.

Namiestnicy Królestwa Polskiego

• Wasyl Łanskoj ( 27 czerwca – 1 grudnia 1815 )
• Józef Zajączek ( 25 grudnia 1815 – 28 lipca 1826 )
• vacat ( 29 lipca 1826 – wrzesień 1830 , uprawnienia namiestnika przekazane Radzie Administracyjnej , pod przewodnictwem Walentego Sobolewskiego )
• Iwan Dybicz Zabałkański ( 2 lutego 1831 – 10 czerwca 1831 jako gubernator województw zajętych)
• Iwan Paskiewicz ( 3 czerwca 1831 – 20 stycznia 1856 )
• Wincenty Krasiński (w l. 1855 - 1856 ), po śmierci Iwana Paskiewicza pełnił czasowo obowiązki Namiestnika.
• Michaił Gorczakow (od 1855 do 3 maja 1861 )
• Nikołaj Suchozanet ( 1861 )
• Karol Lambert ( 1861 )
• Aleksandr Lüders (od listopada 1861 do czerwca 1862 )
• Konstanty Mikołajewicz Romanow (od czerwca 1862 do 31 października 1863 )
• Fiodor Berg ( 1863 - 74 )

Namiestnicy Królestwa Polskiego, zwani nieformalnie Generał-Gubernatorami Warszawskimi

• Paweł Kotzebue ( 1874 - 80 )
• Piotr Albedyński ( 1880 - 83 )
• Josif Hurko ( 1883 - 94 )
• Paweł Szuwałow ( 1894 - 1896 )
• Aleksandr Imeretyński ( 1896 - 1900 )
• Iwan Podgorodnikow ( 1900 - 01 ) (pełniący obowiązki)
• Michaił Czertkow ( 1901 - 05 )
• Konstantin Maksymowicz ( 1905 )
• Gieorgij Skałon ( 1905 - 14 )
• Jakow Żyliński ( 1914 )
• Anton Ottowicz von Essen ( 8 października 1914 – 20 stycznia 1915 , pełniący obowiązki)
• Paweł Jengałyczew ( 7 lutego 1915 – 5 sierpnia 1915 )