Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Kolędnicy

Kolędnicy

Turoń, Muzeum Etnograficzne w Krakowie.

Kolędnicy – w tradycji polskiej przebierańcy, którzy w okresie Święta Godowego , a następnie bożonarodzeniowym , chodzili po wsiach od domu do domu z życzeniami pomyślności w Nowym Roku.[1] Zwyczaj (zachowany jeszcze obecnie w niektórych regionach) obchodzony był od Wigilii (lub drugiego dnia świąt) do Trzech Króli , a zdarzało się, że dodatkowo w ostatki (zapusty).

Spis treści

Grupa kolędnicza

Grupa kolędnicza nosiła maszkary, którymi dla żartu straszono widzów. Najbardziej popularną był turoń , osadzony na kiju, z ruchomą, kłapiącą paszczą; ten rodzaj kolędowania nosił nazwę chodzenia z Turoniem. Zamiast Turonia wodzono niedźwiedzia, kozę , konia , koguta. Maszkary te mają swoje źródła w przedchrześcijańskich praktykach zaklinania urodzaju na Słowiańszczyźnie. Popularne również były pochody z gwiazdą, wykonaną z kolorowego papieru, podświetloną od środka, przymocowaną ruchomo do drzewca. Kolędnik ją trzymający nazywany był gwiazdorem lub gwiaździchem. Charakterystycznymi postaciami w grupach kolędniczych byli: pasterze, Trzej Królowie, Dziad, Baba (za postacie kobiece przebierali się również chłopcy), Żyd, Cyganka, muzykanci. Życzenia składano wierszem albo kolędą , płatano przy tym figle, recytowano zabawne rymowanki, całemu widowisku towarzyszyła atmosfera ogólnej wesołości.[2]

Chodzili też szopkarze z szopką i kukiełkami, odgrywający przedstawienia o narodzinach Jezusa w Betlejem , jak również Herody, zespoły odgrywające je "na żywo". W biblijną opowieść przyjścia Jezusa na świat wplatano ludowe wątki i tradycje.

W zamian za życzenia, przyjmowane jako pomyślna wróżba urodzaju i powodzenia, gospodarze obdarowywali przebierańców świątecznymi smakołykami lub wykupywali się drobnymi datkami.

Obchód kolędniczy był wyczekiwanym wydarzeniem, pominięcie domu uważane było za zły znak.

Zwyczaj kolędników praktykowany był także w Anglii w czasach wiktoriańskich, gdy tzw. Christmas Waits śpiewali kolędy chodząc od drzwi do drzwi.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Anna Zadrożyńska - Powtarzać czas początku, Warszawa 1985,
  2. Obrzędowość Bożego Narodzenia na Sądecczyźnie - Magdalena Kroh, etnograf

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Kolędnicy":

Beskid Żywiecki bałwan śniegowy itp.W kulturze miejskiej obecny jest lokalny zwyczaj, w ramach którego Kolędnicy przebrani za tzw. dziadów żywieckich zwanych inaczej jukocami, obskakują przechodniów na ...

Turoń ...

Dąb szypułkowy zdrowie.Ciekawy zwyczaj opisuje Teresa Karwicka. We wsiach podkrakowskich w wigilię Nowego Roku Kolędnicy przynosili gałązkę dębu z uschniętymi liśćmi. Magiczna moc dębu przejawiała się ...

Romowie ...

Kolędnicy Turoń, Muzeum Etnograficzne w Krakowie.Kolędnicy – w tradycji polskiej przebierańcy, którzy w okresie Święta Godowego , a ...

Koza (obrzęd) do muzyki "koziej kapeli", złożonej z "gęślarzy", basisty i bębniarza.Pod koniec występu Kolędnicy skandowali:Gdzie koza chodzi – tam żytko rodzi,Gdzie jej tropy – powstają ...

Kolęda ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Kolędnicy":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie