Kobieta w błękitnej sukni

Jan Vermeer , ok. 1662-1665

olej na płótnie

46,5 × 39 cm

Rijksmuseum

Kobieta w błękitnej sukni albo Kobieta w niebieskim, Czytająca list (nl.Brieflezende vrouw in het blauw) – obraz Jana Vermeera datowany na lata ok. 1662 - 1665 . Płótno nie jest sygnowane .

Kobieta w błękitnej sukni znajduje się obecnie w Rijksmuseum , gdzie została przekazana w 1885 roku^[1].

Obraz przedstawia samotną kobietę, znajdującą się w pomieszczeniu i zaabsorbowaną lekturą listu, który trzyma w rękach. We wnętrzu stoi stół i dwa krzesła, a na ścianie wisi mapa – ta sama, którą malarza przedstawił wcześniej na obrazie Żołnierz i śmiejąca się dziewczyna . Mapę wykonał w 1620 roku Balthasar Florisz van Berckenrode^[2]. Przedstawia ona Holandię i Fryzję Zachodnią, ale ukazane inaczej, niż obecnie: nie zgodnie z kierunkiem północ-południe, ale wzdłuż osi wschód zachód^[3]. O ile mapa w Żołnierzu bardzo wyraźnie pokazuje lądy i wodę, o tyle tutaj są one bardziej mgliste, mniej precyzyjne.

Z lewej strony znajduje się okno. Choć jest niewidoczne, to lewa partia obrazu jest wyraźnie jaśniejsza. W starszej literaturze często pada pytanie, czy kobieta jest w ciąży, a jeśli tak, to czy to może żona Vermeera, Catharina Bolnes, która wszak urodziła co najmniej 11 dzieci. Być może jednak ma ona na sobie modny wówczas rodzaj krynoliny , zwany vertugalles albo vertugadins^[4].

Kompozycja obrazu jest bardzo prosta i przypomina inne płótno Vermeera – Dziewczynę czytającą list . Kolorystyka dzieła opiera się głównie o różne odcienie żółci i błękitu, o czym pisał Michał Walicki :

"Czytająca" zbudowana jest na zasadzie dwóch przeciwieństw barwnych - niebieskich i żółtych, ulubionych przez wielkiego malarza. Drugi plan tworzy chłodna, zielonkawożółta, przypominająca cytrynę, plama ściany oraz mapa koloru starego brązu. Na pierwszym, jak na proscenium, poczynają śpiewać i dźwięczeć pochodne błękitnej gamy. Ciemny, rozwiązany w skali indyga, masyw stołu posiłkowany jest lżejszymi akordami niebieskawoliliowych krzeseł. Nad spódnicą szarogołębiej barwy góruje opalizujący błękit kaftanika kobiety. Z jego rękawów i bieli kołnierza wyłaniają się ręce i głowa o tonacji słoniowej kości; śniada twarz o jasnym, czystym czole wtapia się delikatnie w brązowomiodne zestawy mapy^[5].

Niewykluczone jednak, że kolor, który dziś jest niebieskim, pierwotnie był zielonym. Zieleń Vermeer otrzymywał poprzez zmieszanie żółci z błękitem i wraz z upływem czasu kolor ten utlenił się, zmieniając się w niebieskawy. Taki efekt widać np. na płótnie Alegoria malarstwa , gdzie wieniec laurowy jest w tonacji niebieskiej, a nie zielonej, oraz w Uliczce , gdzie roślinność nabrała podobnego odcienia^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Blankert Albert, Vermeer van Delft, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1991, .
• Schneider Norbert, Tout l'oeuvre peint de Vermeer, "Taschen", 2004, .

Linki zewnętrzne

• O obrazie na stronie Rijksmuseum ( ang. )
• O obrazie na stronie essentialvermeer ( ang. )