Berenike II Euergetis (ur. 267 lub 266 p.n.e – zm. 221 p.n.e) – córka Magasa (308-253), syna Bereniki I i króla Cyreny oraz Apame , córki Antiocha I , króla syryjskiego oraz Stratoniki (córki Filii I).

Stosunki Magasa z przyrodnim bratem, królem Egiptu Ptolemeuszem II Filadelfosem , układały się różnie. Ok. 300 roku p.n.e. Ptolemeusz I Soter , ojciec Ptolemeusza II i ojczym Magasa, uczynił tego ostatniego namiestnikiem Cyreny . Magas zamierzał przejąć całą władzę po Ptolemeuszu I i w 275 roku p.n.e. ogłosił się królem Cyreny. Doszło wtedy do nierozstrzygniętej wojny. W wyniku porozumienia pokojowego Berenike II została zaręczona z Ptolemeuszem III Euergetesem , synem Ptolemeusza II i Arsinoe I . Związek ten miał gwarantować pokój między oboma państwami.

Po śmierci Magasa (w 253 roku p.n.e.) do władzy w Cyrenie doszła jego żona Apame, która sprzeciwiała się sojuszowi z Egiptem. Jako księżniczka syryjska była bliżej związana z koalicją antyegipską i nie życzyła sobie powrotu Cyreny pod panowanie egipskie. Wezwała z Macedonii brata Antygonosa Gonatasa Demetriosa Pięknego. Ok. 259 roku p.n.e. doprowadziła do małżeństwa Demetriosa z Bereniką. Ten nie pozyskał jednak sympatii Cyrenejczyków i nawiązał romans z teściową. Niespełna piętnastoletnia Berenika postanowiła położyć kres tej sytuacji i stanęła na czele spisku. Przygotowano zasadzkę i Demetrios został zamordowany w łożu Apame. Berenike pozostawiła matkę przy życiu i sama objęła rządy nad Cyreną.

W 246 roku p.n.e. poślubiła króla Egiptu, Ptolemeusza III Euergetesa I. Egipt i Cyrena zostały połączone unią personalną. Berenike imię własne wpisywała w kartusz królewski, używała imienia horusowego, nie znaleziono dotąd zapisu jej imienia tronowego. Mieli pięcioro dzieci:

• Ptolemeusza IV Filopatora ,
• Magasa ,
• Arsinoe III ,
• Berenike
• jeszcze jednego, nieznanego z imienia syna (Lizymach lub Aleksander ?).

Współrządzili Egiptem w latach 246–222 p.n.e. Byli szczęśliwym i kochającym się małżeństwem. Królowa słynęła z dobroci i wrażliwości. Interesowała się życiem kulturalnym, przypisuje się jej między innymi otoczenie opieką sławnego poety Kallimacha . Obdarzono ją boską czcią już za życia. W 221 roku p.n.e. zamordował ją syn, Ptolemeusz IV Filopator.

Odcięte i złożone bogom w ofierze włosy Bereniki po szczęśliwym powrocie Ptolemeusza III z wyprawy do Azji dały nazwę gwiazdozbiorowi Warkocza Bereniki ^[1].

Lata panowania

• 246-221 wspólnie z Ptolemeuszem III

Tytulatura

• gr. - basilissa Berenike II Thea Euergetis - królowa Berenika Bogini Dobro Czyniąca
• egip. - Berenikat

Poprzednik Ptolemeusz III Euergetes

Okres grecko-rzymskiPtolemeusze 246–222 p.n.e

Następca Ptolemeusz IV Filopator

Przypisy