Na mapach: 62°13'26″N 6°34'43″W / 62.22389, -6.57861

Klaksvík
Port w Klaksvíku Port w Klaksvíku
Państwo	Dania
Terytorium zależne	Wyspy Owcze
Gmina	Klaksvíkar kommuna
Burmistrz	Steinbjørn O. Jacobsen
Położenie	62° 13' 26 '' N 6° 34' 43'' W
Ludność (2007) •  liczba ludności	4 666[1]
Kod pocztowy	FO-700
Miasta partnerskie	Grenå[2] Kópavogur [2] Norrköping [2] Odense [3] Sisimiut [2] Tampere [4] Trondheim [5] Wick[2]
Położenie na mapie Wysp Owczych Klaksvík
Położenie na mapie
Strona internetowa miasta

Dawny prom do Leirvík

Tunel od wewnątrz

Klaksvík ( duń. Klaksvig) – drugie co do wielkości miasto na archipelagu Wysp Owczych , siedziba władz administracyjnych regionu Norðoyar , obejmującym północne wyspy tego duńskiego terytorium zależnego . Leży na wyspie Borðoy , zamieszkuje je 4 666 mieszkańców^[1].

Klaksvík jest ośrodkiem Klaksvíkar kommuny . Jest to także najważniejszy port turystyczno-handlowy w tamtym obszarze. W mieście jest jeden szpital, zdolny pomieścić 40 pacjentów na raz.

Geografia

Położenie

Klaksvík leży na wyspie Borðoy, ściślej w jej południowo-zachodniej części, należącej do Wysp Północnych ( Norðoyar ). Jest położone na płaskim odcinku terenu między zatoką Borðoyarvík na południu i miejscem, w którym wody cieśniny Haraldssund mieszają się z tymi wypływającymi z Kalsoyarfjørður od północy. Miasto zawdzięcza swój szybki rozwój właśnie między innymi dogodnemu położeniu - port jest całkowicie osłonięty przez otaczające go ze wszystkich stron lądy. Od strony zachodniej do miasta przylegają góry Klakkur (413 m n.p.m.) i Hálgafelli (502 m n.p.m.) połączone przełęczą Hálsur, gdzie zorganizowano punkt widokowy, z którego doskonale widać całe znajdujące się w dolinie miasto. Od wschodu znajduje się zaś Myrkjanoyrarfjall (689 m n.p.m.). Góry te są sprawcami częstych osuwisk i lawin przez co zniszczonych zostało wiele budynków. Najbliższymi osiedlami są: niemal przyległe Ánir (16 ludzi^[1]), Norðoyri (83^[1]) i Árnafjørður (53^[1]), do którego można dostać się tunelem z Ánir.

Klimat

Podobnie jak na całych Wyspach Owczych w Klaksvíku panuje klimat umiarkowany , chłodny w odmianie morskiej. Temperatura rzadko przekracza tam 20 stopni Celsjusza , a opady utrzymują się zazwyczaj na poziomie powyżej 1 000 mm. Występują tam niewielkie roczne amplitudy temperaturowe. Klimat może być nieco przystępniejszy od pozostałej części wysp - od porywistych wiatrów osłaniają bowiem miasto wzniesienia i wyspa Koltur .

Informacje ogólne

Populacja

Demografia Klaksvík (1985-2007)

Znaczna większość mieszkańców Klaksvíku to Farerczycy - rdzenni mieszkańcy Wysp Owczych. Społeczeństwo miasta jest bardzo młode, największa grupę tworzą osoby w wieku od 0 do 9 lat (684 osób), a także od 10 do 19 lat (664 osoby). Ponad 600 jest także ludzi w przedziale od 40 do 49 lat (618)^[1]. W roku 2007 liczba mieszkańców w porównaniu do poprzedniego spadła o trzy osoby. Największą liczbę ludności w Klaksvík odnotowano w 1989 kiedy było tam 4 845 ludzi. Od tamtego czasu liczba ludności gwałtownie spadła by znów nieco wzrosnąć, ostatecznie jednak pozostała na dość niskim w porównaniu do 1989 poziomie. Podobnie jak w pozostałych osadach Wysp Owczych liczba mężczyzn jest większa od liczby kobiet, w tym przypadku ich stosunek wynosi 2 258 do 2 408 mężczyzn^[1].

Edukacja

Poza kilkoma szkołami podstawowymi, odpowiednikami polskich gimnazjów oraz liceami, w Klaksvíku działają też dwa technika (ekonomiczne i techniczne), szkoła muzyczna, a także szkoła kucharska^[6]. Znajduje się tak także kilka szkół morskich^[7]. Do szkoły muzycznej w roku szkolnym 2006 / 2007 uczęszczało 388 osób natomiast do Szkoły Morskiej w roku 2006 uczęszczało 23 studentów^[1]. To w tym mieście w 1899 Símun av Skarði założył Føroya Fólkaháskúlin, która to uczelnia ludowa została później przeniesiona do Tórshavn ^[8].

Transport

Klaksvík to jeden z głównych portów archipelagu Wysp Owczych. Prócz licznych kutrów rybackich przypływa tutaj także prom łączący miasto z położonym na Kalsoy Syðradalur. Promy należą do państwowej firmy Strandfaraskip Landsins oferującej przeprawy wewnątrz archipelagu, ale także przejazdy autobusowe niebieskich linii Bygdaleiðir. W Klaksvíku swoje przystanki mają cztery linie: 400 biegnąca ze stolicy Wysp Owczych - Tórshavn , 410 kursująca na trasie Klaksvík- Norðragøta - Fuglafjørður , 500 łącząca miasto z osadą Viðareiði na wyspie Viðoy oraz 504, której autobusy docierają do miejscowości Kunoy .

Do roku 2006 kursował jeszcze prom wiodący do Leirvík na Eysturoy , jednak zawieszono jego działalność po wybudowaniu 5,6 km tunelu Norðoyatunnilin wiodącego obecnie z południowej części miasta właśnie do Leirvík. Do oficjalnego otwarcia tego miejsca doszło 29 kwietnia ^[9]. Podróż samochodem z Tórshavn ma od tamtego czasu zajmować około jednej godziny.

Sport

Podobnie jak na całym archipelagu w Klaksvíku bardzo popularną dyscypliną jest piłka nożna . Znajduje się tam siedziba klubu piłkarskiego KÍ Klaksvík istniejącego od roku 1904 . Zespół ma do dyspozycji boisko będące częścią kompleksu sportowego, w którego skład wchodzi jeszcze pływalnia . Obecnie stadion może pomieścić 3 000 osób, na 2009 rok planowana jest jednak modernizacja i rozbudowa całego kompleksu^[10]. W mieście ma też siedzibę klub szachowy , Klaksvíkar Talvfelag^[11].

Historia

Osadnictwo w rejonie Klaksvíku sięga jeszcze czasów wikińskich. W średniowieczu na nizinnym terenie w obrębie dzisiejszego miasta założono pięć farm, do których szybko zaczęli napływać nowi mieszkańcy by osiedlić się w okolicach. Niewiele później osadnictwo to dało początek pięciu wsiom - Myrkjanoyri, Gerðar, Uppsalir, Vágur i Norðori określane czasami przez mieszkańców południowej części archipelagu wspólną nazwą Norðuri í Vági (na Północy w Zatoce) zaś przez tych, którzy zamieszkiwali północne rejony - í Bø (na Polu). Po raz pierwszy opisano je w 1584 roku^[12]. Wszelkie rozmowy o sprawach rejonu odbywały się w budynku miejscowego thingu. Nie przetrwał on jednak do współczesnych czasów został zniszczony przez dwie lawiny w połowie XVIII wieku . Dziś na jego miejscu stoi pomnik.

Znaczek wydany na cześć setnych urodzin miasta.

Wymiana towarowa w mieście zaczęła się rozwijać kiedy ustanowiono tam placówkę duńskiego monopolu handlowego jakim objęto całe wyspy w pierwszej połowie XIX wieku . Stało się do dokładnie w 1838 . Budynek ten jest obecnie jedynym funkcjonującym muzeum w mieście. Prócz tego w tamtym okresie wszystkie gminy rejonu północnego połączyły się w jedną, mającą swoje centrum właśnie we współczesnym Klaksvíku^[12]. To również przyczyniło się do znacznego wzrostu populacji w mieście, która w roku 1908 , kiedy pięć oddzielnych osad połączyło się w jedno miasto, wynosiła nie więcej niż 1 000 osób. Wtedy też nadano mu nazwę Klakksvík, miejscowość stała się też tamtego czasu oddzielną gminą. Z czasem nazwa miejscowości przekształciła się w dzisiejsze Klaksvík.

16 kwietnia 1915 roku wyszedł pierwszy numer gazety Norðlýsið (Światło Północy) będącej jednocześnie pierwszą gazetą w tamtym regionie. Zajmowała się ona sprawami całego regionu Norðoyar, a że populacja Klaksvíku już wtedy stanowiła większość w tym obszarze pismo opisywało głównie sprawy związane z miastem. Początkowo ukazywała się ona z czcionką wykorzystująca duński alfabet , przez co trzeba było zastąpić literę ð znakiem đ . Gazeta funkcjonuje do dnia dzisiejszego.

Ogromnym sukcesem dla miasta były lata 30. XX wieku , kiedy zaczęło powstawać współczesne nadbrzeże i nowe osiedla ludzkie. Okres ten trwał aż do lat 60. kiedy Klaksvík stał się najlepiej rozwiniętym portem rybnym na Wyspach Owczych i osiągnął 4 000 mieszkańców^[12]. Miasto stało się centrum przemysłowym i kulturowym regionu. Jego rozwój zwolnił od tamtej poru znacząco. Na początku lat 90. cały archipelag odczuł poważnie kryzys gospodarczy. Uderzyło to także w Klaksvík, który w przeciągu kilku lat stracił prawie pół tysiąca z 4,8 tys. mieszkańców. Miasto do dziś nie odrobiło tej straty demograficznej.

Do dziś rybołówstwo w Klaksvíku odgrywa znaczącą rolę w gospodarce całego kraju. Działają tam największe firmy w tej branży dostarczające ponad 20% całego dochodu z produkcji ryb na archipelagu. Nieco na północ otworzono giełdę rybną, a największy stacjonujący tam trawler-przetwórnia Næraberg jest jednocześnie największa tego typu farerską jednostką. W mieście ma siedzibę browar Föroya Bjór .

Turystyka

Ciekawe miejsca

Christianskirkjan od tyłu

Mapa miasta

• Christianskirkjan to jedyny kościół w mieście . Został zbudowany w 1963 roku, od początku należał do wspólnoty luterańskiej będącej w większości na całych Wyspach Owczych. Jego architekt Duńczyk Peter Koch wzorował się na gotyckiej Katedrze Magnusa zbudowanej około roku 1300 w miejscowości Kirkjubøur na północnej części wyspy Streymoy . Zapożyczono z niej obszerne, strzeliste okna, konstrukcję oraz rozetę , a także budulec, z którego została wykonana - bazalt . W obszernym wnętrzu można znaleźć granitową chrzcielnicę znalezioną w jednym ze starych kościołów północnej Zelandii i przekazaną do Christianskirkjan przez Kopenhaskie Muzeum Narodowe. Pod sufitem przyczepiona została łódź na ośmiu wioślarzy , która ma przypominać o tragedii mieszkańców Skarð z 1913 roku, kiedy to miejscowość ta całkowicie się wyludniła.

• Norðoya Fornminnissavn (Muzeum Wysp Północnych) jest jedynym muzealnym obiektem w całym mieście. Znajduje się na ulicy Klaksvíksvegur 86, na zachodniej stronie zatoki wokół której usytuowane jest miasto, tuż przy samym porcie . Budynek, w którym znajduje się muzeum jest pozostałością po duńskim monopolu handlowym. Wzniesiono go w 1838 . Obiektem muzealnym stał się w 1968 roku. Składa się z dwóch najważniejszych pomieszczeń. W pierwszym z nich znajdują się przedmioty życia codziennego z dawnych lat archipelagu. Drugi pokój zwany jest Apteką , tam bowiem od 1932 do 1961 znajdowała się właśnie apteka, początkowo jednak w 1919 służył jako sklep z materiałami sukienniczymi, wtedy też został pomalowany przez lokalnych malarzy takich jak Eliesar Joensen czy Jens Guttesen.

• Úti í Grøv znajduje się na obrzeżach miasta od strony południowo-wschodniej. Ma być to jedno z najpiękniejszych miejsc na archipelagu Wysp Owczych będące inspiracją dla wielu malarzy i pisarzy . Rośnie tam wiele kwiatów , krzewów , a nawet drzew będących unikatem dla tego regionu. Zostało tam odtworzone kilka zabudowań z czasów wikingów . Są tam też pierwsze pływalnie archipelagu zbudowane w 1902 roku^[13].

• Filana jest fabryką wełny, w której pracują wciąż stuletnie maszyny. Rzeczy przez nie wytworzone nadal sprzedawane są w pobliskim sklepie.

• W mieście znajduje się jeden pomnik powstały w miejscu, gdzie do połowy XVIII wieku znajdował się budynek lokalnego thingu. Został on zniszczony przez dwie lawiny w 1745 i 1765 .

Zakwaterowanie

• Hotel Klaksvík (Hotel Sómansheim) jest trzygwiazdkowym, jedynym hotelem w mieście. Mieści się na ulicy Víkavegur 38 znajdującej się na zachodnim brzegu zatoki portowej. Dzięki wzniesieniu łańcucha górskiego, w którym między innymi znajduje się góra Klakkur (413 m n.p.m.) i Hálgafelli (502 m n.p.m.), roztacza się stamtąd widok na całą niżej położoną część miejscowości, a także na tę znajdującą się po drugiej stronie zatoki. Hotel posiada 24 pokoje dwuosobowe. W każdym z nich znajduje się łazienka, internet i telewizor z 11 programami ^[14]. Hotel oferuje także szeroki zakres usług gastronomicznych - są tam dwie restauracje, jedna zdolna pomieścić 30, a druga 60 osób^[14]. Istnieje również możliwość wynajmu trzech sal: bankietowej (150 osób), konferencyjnej (15 osób) i dziennej (20 osób)^[14].

• Prócz hotelu w mieście znajduje się wiele obiektów typu Bed & Breakfast, domków letniskowych i apartamentów. W niemal każdym z nich nie można palić papierosów , a ceny za dobę wahają się od 700 do 900 duńskich lub farerskich koron za czteroosobowe miejsce^[15]. Prócz tego znajduje się tam schronisko młodzieżowe Ibúð, gdzie za dwuosobowy pokój należy zapłacić około 350 koron.

Urodzeni w Klaksvíku

Alternatywna flaga Wysp Owczych zaprojektowana przez Malan Marnersdóttir

• Einar Fróvin Waag - polityk , lider Farerskiej Partii Socjalistycznej w latach 1968 - 69 . Urodził się 29 lipca 1894 . Przez pewien czas sprawował pieczę nad założonym przez swego ojca browarem Föroya Bjór . Zmarł w swym rodzinnym mieście 6 lipca 1989 roku.
• Elinborg Lützen - jedna z pierwszych farerskich grafików . Urodziła się 26 lipca 1919 roku. Sześć z jej prac znalazło się na farerskich znaczkach pocztowych z 1948 . W późniejszych latach życia przeniosła się do Tórshavn gdzie zmarła 22 listopada 1995 .
• Torleif Sigurðsson - urodzony w 1946 , działacz sportowy, przyczynił się do członkostwa farerskiej drużyny narodowej w FIFA i UEFA . Od 1981 do 2002 był prezesem Farerskiego Związku Piłki Nożnej , później zaś Farerskiego Związku Wioślarstwa. Przez pewien czas był też prezesem KÍ Klaksvík . Zmarł 12 lutego 2008 roku.
• Anfinn Kallsberg - urodzony 19 listopada 1947 , polityk , premier Wysp Owczych w latach 1998 - 2004 , lider Farerskiej Partii Ludowej. W latach 2005 - 2007 zasiadał jako jeden z dwóch posłów z Wysp Owczych w duńskim Folketingu .
• Malan Marnersdóttir - Ph.D. , jedna z członkiń ruchu feministycznego na Wyspach Owczych. Urodzona 25 stycznia 1952 . Pisarka, w latach 1998 - 2004 rektor Uniwersytetu Farerskiego , od końca swej kadencji wykłada tam literaturę . Jest skandynawistką . Jej książka Analiza Farerskiej Literatury (Analyser af færøsk litteratur) została w 2001 wydana przez wydawnictwo z Århus i rozpowszechnione w całej Danii.
• Edward Fuglø - scenarzysta i projektant kostiumów scenicznych. Twórca licznych znaczków pocztowych i wielu grafik. Nawiązał ścisłą współpracę z pocztą Wysp Owczych - Postverk Føroya. Jego znaczek Smyril (Falco columbarius subaesalon) został uznany przez 30 tysięcy niemieckich filatelistów za drugi najpiękniejszy znaczek pocztowy w Europie .
• Hanni Bjartalið - malarz, urodzony w 1968 . Skończył szkołę plastyczną w fińskim mieście Kokkola . Miał wiele wystaw na Wyspach Owczych, w Danii, Finlandii czy Niemczech. Obecnie mieszka w Finlandii.
• Gunnar H. Thomsen - basista , urodzony 5 lipca 1975 roku, grający w zespole viking / folk metalowym Týr . W grupie tej pełni też rolę chóru. W 1997 przeniósł się do Kopenhagi , gdzie następnie zamieszkał.
• Rógvi Jacobsen - zawodowy farerski piłkarz , urodzony 5 marca 1979 , reprezentant Wysp Owczych . Strzelił w drużynie narodowej 10 bramek czym pobił poprzedni rekord Todiego Jónssona (9 goli). Jest jednym z najwyższych farerskich piłkarzy, mierzy ponad 190 cm wzrostu. Gra obecnie w norweskim klubie IL Hødd.

Zobacz też

• Borðoy - wyspa, na której leży Klaksvík.
• Norðoyar - północna część Wysp Owczych.

Bibliografia

Literatura

• Marcin Jakubowski i Marek Loos, Wyspy Owcze, Szczecin 2003
• Gunnar Hoydal i inni, Tourist Guide Faroe Islands 2007

Linki zewnętrzne

• ( ang.  •  farerski ) Strona miasta i gminy
• ( duń.  •  ang.  •  wł. ) Zdjęcia miasta
• ( duń.  •  ang.  •  farerski ) Oficjalna witryna Informacji Turystycznej Wysp Północnych

Przypisy