Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Andrzej Wajda

Andrzej Wajda

Andrzej Wajda
Andrzej Wajda – Warszawa, 22 kwietnia 2008
Prawdziwe nazwiskoAndrzej Wajda
Data i miejsce urodzenia 6 marca 1926
Suwałki
Zawód reżyser , scenarzysta
Małżonek (ka)Gabriela Obremba
Zofia Żuchowska
Beata Tyszkiewicz
Krystyna Zachwatowicz (od 1972)
Lata aktywnościod 1951
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Order Budowniczych Polski Ludowej
Order Sztandaru Pracy II klasy
Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej
Order Krzyża Ziemi Maryjnej (Estonia)
Komandor Legii Honorowej (Francja)
Oficer Legii Honorowej (Francja)
Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Order Wschodzącego Słońca (Japonia)
Komandor Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)
Wielki Krzyż Zasługi Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
Order Przyjaźni (Rosja)
Order Jarosława Mądrego (Ukraina)
Oficer Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)
Strona domowa
Profil w bazie IMDb
Profil w bazie filmpolski.pl
Profil w bazie Filmweb.pl
Profil w bazie Stopklatka.pl

Andrzej Wajda (ur. 6 marca 1926 w Suwałkach ) – polski reżyser filmowy i teatralny , współtwórca polskiej szkoły filmowej , laureat honorowego Oscara , senator I kadencji w latach 1989–1991.

Spis treści

Życiorys

Pochodzenie

Pochodzi z rodziny zawodowego wojskowego – Jakuba , syna Kazimierza Waydy oraz Anieli, nauczycielki[1]. Dzieciństwo spędził w miastach, w których stacjonował jego ojciec: Suwałkach i Radomiu . Ojciec, w stopniu kapitana, brał udział w kampanii wrześniowej , trafił do niewoli radzieckiej i padł ofiarą zbrodni katyńskiej .

Wykształcenie

Latem 1939 Andrzej Wajda bez powodzenia zdawał do Korpusu Kadetów we Lwowie . W czasie wojny uczęszczał w Radomiu na tajne komplety , a także rozpoczął naukę malarstwa. Według własnych wspomnień wojnę spędził w domu braci ojca w Krakowie , gdzie też przez pewien czas pobierał nauki malarstwa[2]. Po zakończeniu wojny, w latach 1946–1950 studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie , a następnie reżyserię w Szkole Filmowej w Łodzi . Studia ukończył w 1953, a dyplom otrzymał w 1960.

Działalność zawodowa i społeczna

Andrzej Wajda na planie filmu Ziemia obiecana , 1974

W zawodzie debiutował u boku Aleksandra Forda przy filmie Piątka z ulicy Barskiej . Jego pierwszym samodzielnym filmem było Pokolenie z 1954. Cztery lata później wyreżyserował swój pierwszy spektakl teatralny – Kapelusz pełen deszczu Michaela Gazzo w Teatrze Wybrzeże . W latach 1972–1983 zajmował stanowisko kierownika zespołu filmowego "X", a od 1978 do 1983 był prezesem Stowarzyszenia Filmowców Polskich . W latach 1989–1990 był dyrektorem artystycznym Teatru Powszechnego w Warszawie . Od 1989 wchodzi w skład Komitetu Kinematografii. Jest również członkiem Akademii Filmowej przyznającej Felixy .

Był też jednym z trzech (obok Zbigniewa Bujaka i Aleksandra Paszyńskiego ) założycieli Agory S.A. , m.in. wydawcy "Gazety Wyborczej" [3].

W 1994 ufundował Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej "Manggha" w Krakowie. Od 1997 jest członkiem zagranicznym Institut de France – Académie des Beaux-Arts. W 2002 założył w Warszawie Mistrzowską Szkołę Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy.

Od 2001 zasiada w radzie Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego , a od 2006 zasiada w radzie programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej.

Działalność polityczna

Na początku lat 80. zaangażował się w działalność polityczną. 30 sierpnia 1980 pojawił się w Stoczni Gdańskiej , był członkiem komitetu doradczego "Solidarności" , a w 1989 Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie .

Z ramienia KO w latach 1989–1991 sprawował mandat senatora I kadencji z województwa suwalskiego [4]. W trakcie kadencji przeszedł z OKP do Unii Demokratycznej .

W 2010 w przedterminowych wyborach prezydenckich poparł kandydaturę Bronisława Komorowskiego , jako jeden z członków Komitetu Honorowego kandydata.

Twórczość

Daniel Olbrychski i Andrzej Wajda (rozdaje autografy) na festiwalu filmowym, ok. 1970
Andrzej Wajda na tarasie Centrum Manggha w Krakowie , sierpień 2004
Obchody 80-lecia urodzin reżysera w siedzibie "Gazety Wyborczej", Warszawa 6 marca 2006

Jest uważany za czołowego przedstawiciela kina polskiego oraz jednego z twórców polskiej szkoły filmowej . Twórczość artystyczna Andrzeja Wajdy ma charakter kina autorskiego o dużej różnorodności, która czerpie z malarstwa i literatury polskiej oraz polskiej i europejskiej tradycji kulturowej. Stworzył on wiele filmowych adaptacji dzieł literackich i obrazów o tematyce współczesnej, jak również kameralnych dramatów psychologicznych.

Zajmuje się także reżyserią teatralną, pozostaje związany z krakowskim Starym Teatrem i warszawskim Teatrem Powszechnym . Jest reżyserem 38 przedstawień teatralnych w teatrach Warszawy , Krakowa , Moskwy , Sofii , Berlina , Zurychu , Tel Awiwu , Tokio , Budapesztu . Reżyserował przedstawienia oparte na prozie Fiodora Dostojewskiego (Biesy, Zbrodnia i kara, Nastasja Filipowna czyli wersja Idioty). Jest autorem także takich spektakli, jak Dwoje na huśtawce, Kapelusz pełen deszczu, Noc listopadowa, Wesele, Sprawa Dantona, Emigranci, Play Strindberg, Gdy rozum śpi, Z biegiem lat, z biegiem dni, Dybuk czy Antygona.

Życie prywatne

Andrzej Wajda był czterokrotnie żonaty, w tym z aktorką Beatą Tyszkiewicz , z którą ma córkę Karolinę . Obecnie jest mężem Krystyny Zachwatowicz , scenografa teatralnego i filmowego, projektantki kostiumów i również aktorki.

Filmografia

Reżyser

Scenarzysta

Scenograf

Nagrody i odznaczenia

Wyróżnienia

Jest doktorem honoris causa kilku uczelni (m.in. Uniwersytetu Jagiellońskiego , Warszawskiego , Gdańskiego i Łódzkiego ) oraz kawalerem orderu Legii Honorowej . W 1981 otrzymał Złotą Palmę na Festiwalu Filmowym w Cannes , w 1982 nagrodę Césara , w 1987 nagrodę Kyoto[5], w 1990 Felixa, a w 2009 Nagrodę FIPRESCI [6]. Od 1997 należy do "Grona Nieśmiertelnych" francuskiej Akademii Sztuk Pięknych (fr. Académie des Beaux-Arts)[7].

W 2000 za całokształt twórczości został uhonorowany Oscarem . Nominację do tej nagrody otrzymał także wyreżyserowany przez niego film Katyń . 15 lutego 2006 również za całokształt twórczości otrzymał na 56. Międzynarodowym Festiwalu Filmów w Berlinie nagrodę Złotego Niedźwiedzia.

W 2007 redakcja "Gazety Wyborczej" wyróżniła go tytułem "Człowieka Roku" . Laudację na cześć laureata wygłosił Janusz Tazbir .

Odznaczenia

Andrzej Wajda na planie filmu Katyń , 2007

Zobacz też

Przypisy

  1. O sobie . wajda.pl. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  2. Kalendarium . wajda.pl. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  3. Zbigniew Bujak . encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  4. Informacje na stronie Senatu . [dostęp 11 sierpnia 2010].
  5. Andrzej Wajda ( ang. ). The Inamori Foundation. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  6. Europejskie Nagrody Filmowe dla Wajdy i Łozińskiego . onet.pl, 13 grudnia 2009. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  7. Andrzej Wajda ( fr. ). academie-des-beaux-arts.fr. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  8. M.P. z 2000 r. Nr 5, poz. 99 – pkt 2.
  9. Ordery Trzech Gwiazd dla A.D. Rotfelda, M. Klimczaka oraz A. Wajdy . ryga.polemb.net. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  10. Miedwiediew dał order Wajdzie . tvn24.pl, 10 sierpnia 2010. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  11. Указ о награждении орденом Дружбы польского режиссёра Анджея Вайды ( ros. ). kremlin.ru, 10 sierpnia 2010. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  12. Указ «О награждении орденом Дружбы Вайды А.» ( ros. ). kremlin.ru, 11 sierpnia 2010. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  13. Ufficiale Ordine al Merito della Repubblica Italiana ( wł. ). quirinale.it, 14 marca 2000. [dostęp 11 sierpnia 2010].
  14. Warszawa. W rezydencji ambasadora Chorwacji Ivana Del Vechio przy ulicy Ignacego Krasickiego odbyło się uroczyste wręczenie najwyższego odznaczenia państwowego Chorwacji Andrzejowi Wajdzie. Reżyser uhonorowany został Orderem Chorwackiej Jutrzenki z Wizerunkiem Marka Marulicia za szczególne zasługi w dziedzinie kultury – zdjęcie . gazeta.pl, 20 października 2010. [dostęp 29 października].

Źródła

Bibliografia

  • Tadeusz Lubelski: Wajda. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. . 
  • Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Piotr Sitarski (red.): Filmowy świat Andrzeja Wajdy. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 2003. . 
  • Andrzej Wajda: Kino i reszta świata. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2000. . 
  • Andrzej Wajda: Podwójne spojrzenie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Andrzej Wajda":

Nadciśnienie tętnicze ...

Meczet w Kownie ...

XVI wiek ...

1398 ...

Janusz Józefowicz ...

1986 ...

Świadomość społeczna ...

Zawał mięśnia sercowego ...

Baldassare Castiglione ...

Adam Naruszewicz ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Andrzej Wajda":

Syzyfowe prace - tytuł powieści a jej główni bohaterowie (plansza 9) ...

234. Polska droga do demokracji (plansza 12) ...

Zaskakujące, wyszukane, szokujące - o poezji barokowej na podstawie sonetu (plansza 3) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie