Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Kategoria

Kategoria

Kategoria (z gr. kategorein - orzekać) - podstawowy zbiór przedmiotów ; element wyczerpującego podziału wszystkich bytów na najbardziej ogólne gatunki i rodzaje . Termin został utworzony przez Arystotelesa , który wyróżnił dziesięć kategorii: kategorię substancji i dziewięć kategorii przypadłościowych. Podziału tego dokonał na drodze rozróżnienia między podmiotem zdania (którymi jest substancja) a jego orzeczeniem (którymi są kategorie przypadłościowe) i analizy orzeczeń greckich, która doprowadziła do powstania listy kategorii przypadłościowych. Współcześnie Arystotlesowskiego podziału kategorii nie uznaje się przeważnie ani za wyczerpujący i spójny, ani za zgodny z naturą języka, dał on jednak podstawy do dalszych analiz pojęcia kategorii. Arystoteles wyróżnił następujące kategorie:

  • Substancja (substancja konkretna, "coś") - np. ta oto książka
  • Kategorie przypadłościowe:
  1. ilość - np. mały
  2. jakość - np. czerwony
  3. stosunek (relacja) - np. jest mniejszy
  4. miejsce - np. Mandżurii
  5. czas - np. wczoraj
  6. położenie - np. stoi
  7. posiadanie - np. jest ubrany
  8. działanie - np. chodzi
  9. doznawanie - np. jest mu zimno

Spośród poglądów poarystotelesowskich szczególne znaczenie mają poglądy Immanuela Kanta i badania logików i filozofów polskich XX wieku. Kant w sporze, czy kategorie istnieją poza umysłem (jak głosił Arystoteles) czy w umyśle zajął drugie stanowisko - głosił, że kategorie istnieją tylko w umyśle i są sposobami, w jaki porządkuje on doświadczenie , sprowadzając tym samym analizę pojęcia kategorii do analizy struktury myślenia. Poza sporami o transcendentność kategorii, znaczenie miał spór o ich liczbę - spośród różnych kategorii przedmiotów (jak relacja , stan rzeczy , proces , rzecz itp.) niektórzy filozofowie próbowali sprowadzać jedne do drugich - szczególnie jaskrawym przypadkiem jest tu reizm Tadeusza Kotarbińskiego , który wyróżniał tylko jedną kategorię przedmiotów, którą była kategoria rzeczy. Innym istotnym zagadnieniem była relacja Boga do pojęcia kategorii - czy jest on substancją, czy stanowi samodzielną kategorię, czy też może przekracza kategorie. Logicy polscy podjęli pogłębione analizy arystotelesowskiej koncepcji kategorii, tworząc gramatykę kategorialną .

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Kategoria":

Nadciśnienie tętnicze – ułatwia postępowanie diagnostyczne, lecznicze oraz rzutuje na rokowanie.Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego wg ESH/ESCKategoriaCiśnienie skurczowe(mmHg)Ciśnienie rozkurczowe(mmHg)Ciśnienie optymalne< 120< 80Ciśnienie prawidłowe120–12980–84Ciśnienie wysokie prawidłowe130–13985–89Nadciśnienie stopień 1(łagodne)140–15990–99Nadciśnienie stopień ...

Adwentyzm Pomocy i Rozwoju System edukacyjnyInstytut Badań Biblijnych Ellen G. White Estate Generalna Konferencja ADSRR   Portal • Kategoria Adwentyzm ( łac. adventus – ‘przyjście’) – nurt wyznań chrześcijańskich obejmujący Kościoły protestanckie ...

Odense ...

1972 ...

Sejm grodzieński (1793) ...

Grupa – w chemii grupa galaktyk – w astronomii grupa krwi – w biologii grupa – Kategoria systematyczna stosowana np. w systematyce zwierzątnauki humanistyczne grupa literacka grupa domowa grupa etniczna grupa muzyczna grupa ...

1986 ...

Insurekcja kościuszkowska ...

1977 ...

Niepylak apollo Niepylak apollo Systematyka Domena eukarionty Królestwo zwierzęta Typ stawonogi Gromada owady Podgromada owady uskrzydlone Rząd motyle Rodzina paziowate Rodzaj Parnassius Gatunek niepylak apollo Nazwa systematyczna Parnassius apollo( Linnaeus , 1758)Kategoria zagrożenia ( CzKGZ ) narażony na wyginięcie Niepylak apollo (Parnassius apollo) – motyl ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Kategoria":

27. Zachowania rodziny na rynku (plansza 14) Określa subiektywną przyjemność, pożytek lub zadowolenie płynące z konsumowanych (ewentualnie posiadanych) dóbr. Kategoria użyteczności jest abstrakcją i ma charakter subiektywny. Wartość użyteczności, pozwala subiektywnie określić ...

Kompozycja tragedii antycznej na podstawie "Antygony" (plansza 7) ...

24. Dochody z kapitału (plansza 21) portfelu funduszu oraz oczywiście gry sił popytu i podaży. Fundusze własne to Kategoria pasywów bardzo ważna dla banku. Wysokie fundusze własne pozwalają bankowi na ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie