karneol

karneol

Karneol, karniol - gemmologiczna nazwa czerwonej, półprzezroczystej odmiany chalcedonu .

Nazwa pochodzi od łac.carnis = ciało, mięso.

Właściwości

• Wzór chemiczny : SiO₂
• Układ krystalograficzny - skrytokrystaliczny, trygonalny
  
• Twardość w skali Mohsa - 7
  
• Łupliwość - brak
  
• Rysa - biała
  
• Przełam - nierówny, muszlowy
  
• Gęstość - 2,6 g/cm³
  
• Barwa - czerwona, koralowa, koralowoczrwona, brązowokoralowa, brązowa
  
• Połysk - woskowy

Ponieważ karneol jest nieprzezroczysty, rzadko można w nim zobaczyć wtrącenia. Płynne wtrącenia w kształcie kropli nadają mu lśniący połysk. Karneol wykazuje zdolność do białoniebieskiej fluorescencji w świetle ultrafioletowym. Odmiana pochodząca z Indii świeci zielonkawożółtym światłem. Chromoforem jest w nim żelazo – wrostki tlenków i wodorotlenków żelaza (przeważnie goethytu i hematytu ). Wskutek podgrzewania barwę można pogłębić.

Większość oferowanych dziś karneoli to barwione i następnie poddawane działaniu wysokiej temperatury agaty . Naturalny karneol pod światło wykazuje pierzasty podział barw, zaś barwiony - sferowość.

Występowanie

W skałach typowych dla chalcedonu.

Miejsca występowania: Egipt , Arabia Saudyjska , Indie – okolice Bombaju (najsłynniejsze wystąpienia na świecie), Brazylia – Rio Grande do Sul, Urugwaj , Kolumbia , Chiny – Tybet, Rumunia – Transylwania, Czechy , Iran , Mongolia .

Polska - w melafirach w okolicy Borówka, Kamiennej Góry, Kłodzka; w kopalni niklonośnego serpentynitu w Szklarach.

Zastosowanie

• jest stosowany w grawerstwie i jubilerstwie do wyrobu wisiorków, korali, gemm .

Poszukiwane są kamienie czyste, duże, o wyraźnej barwie czerwonej.

• stosowany do wyrobu drobnej galanterii użytkowej, tradycyjnie był używany do wyrobu pieczęci.

Możliwość pomylenia z jaspisem .

Bibliografia

• Walter Szumann: Kamienie szlachetne i ozdobne. Warszawa: Alma-Press, 2004. . 
• Nikodem Sobczak: Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: "Alfa", 1986. . 
• Rupert Hochleitner: Minerały i kryształy. Warszawa: Muza S.A., 1994. . 
• Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck–Fornefeld: Minerały. Warszawa: Bertelsmann Media, 1996. . 
• Minerały i kamienie szlachetne. Kraków: Horyzont, 2002, seria: Podręczny Leksykon Przyrodniczy. . 
• Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup.. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982. 
• Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. . 
• Cally Hall: Klejnoty : kamienie szlachetne i ozdobne. Warszawa: Wiedza i Życie, 1996. . 
• Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas: Atlas mineralogii. Warszawa: Wiedza i Życie, 1992. . 
• Jaroslav Bauer: Skały i minerały : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Multico, 1997. . 

Zobacz też

geologia , minerał , , kwarc , chalcedon .