Gewehr 98
Mauser Gewehr 98 z bagnetem i amunicją
Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie   Cesarstwo Niemieckie
Producent	Mauser
Rodzaj	karabin powtarzalny
Historia
Prototypy	1895
Produkcja seryjna	1898 - 1918 ( Cesarstwo Niemieckie   Cesarstwo Niemieckie ) 1922 - 1924 (   Polska )
Wyprodukowano	>5 000 000 egz.
Dane techniczne
Kaliber	7,92 mm
Nabój	7,92 x 57 mm Mauser
Magazynek	stały, 5 nab.
Wymiary
Długość	1250 mm
Długość lufy	740 mm
Masa
broni	4,09 kg (karabin niezaładowany)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	895 m/s

Gewehr 98 (Gew98) – standardowy karabin niemiecki w czasie I wojny światowej . Produkowany od 1898 roku do teraz. Wykorzystywany do celów militarnych, łowieckich i sportowych.

Historia

Karabin został zaprojektowany w zastępstwo Modelu 1888 (Gewehr 88), który był uznawany za wadliwy. System zamka z trzecim ryglem "bezpieczeństwa" użyty w modelu 1898 został opatentowany 9 września 1895 roku przez Paula Mausera . Niemiecka Gewehr-Prüfungskommission (G.P.K.) (Komisja Testowa Karabinów) zaakceptowała ów karabin 5 kwietnia 1898 roku. Chrzest bojowy Model 1898 przeszedł w Powstaniu bokserów (1899-1901). W 1904 został utworzony kontrakt na 290 000 karabinów z Waffenfabrik Mauser i na 210 000 karabinów z Deutsche Waffen und Munitionsfabriken. W roku 1905, nabój M/88 7,92 mm x 57 mm I ze średnicą pocisku 8,08mm został zastąpiony przez 7,92 x 57 mm IS ze średnicą pocisku 8,2 mm. Litera I pochodzi od niemieckiego słowa Infanterie, a S od Spitz, co razem oznaczało-ostrołukowy nabój piechoty.

Konstrukcja

Zamek

Czterotaktowy, ślizgowo-obrotowy zamek w Gewehr 98 jest wykorzystywany przez wiele karabinów wojskowych, sportowych/łowieckich. Wadą tego systemu jest to, że nie może być tak łatwo masowo produkowany.

Zamek systemu Mauser M98

Bezpiecznik

Trójpozycyjny bezpiecznik został zamontowany na końcu zamka, od prawej:

• 1 pozycja (bezpiecznik ustawiony na prawo) – iglica zablokowana, zamek zablokowany
• 2 pozycja (bezpiecznik ustawiony na środku) – iglica zablokowana, zamek ruchomy
• 3 pozycja (bezpiecznik ustawiony na lewo) – iglica odblokowana, zamek ruchomy - karabin gotowy do strzelania

Bezpiecznik działa tylko wtedy, kiedy karabin jest załadowany, w przeciwnym razie, bezpiecznik się nie ruszy.

Rozmontowany zamek systemu Mauser M98

Ładowanie amunicji

Amunicja 7.92x57mm IS z okresu I-ej wojny światowej

Magazynek w Mauserze Gewehr 98 ma pojemność 5 naboi. Naboje można ładować pojedynczo, bądź za pomocą łódki nabojowej , która może maksymalnie pomieścić tyle naboi, ile sam magazynek(5). Po załadowaniu za pomocą łódki, jest ona wyrzucana. Magazynek może zostać opróżniony za pomocą operowania zamkiem (tak jak przy przeładowywaniu), ale z bezpiecznikiem ustawionym w pozycji środkowiej, w przeciwnym razie po odryglowaniu, karabin wystrzeli. Można też opróżnić go za pomocą ściągnięcia denka magazynka.

Przyrządy celownicze

Oryginalnie Gewehr 98 miał otwartego typu muszkę i łukową linię celownika z wcięciem typu V, znany jako Lange Visier. Celownik został zaprojektowany dla pocisku M/88 7,92 mm x 54mm I, można było było ustawić od 200m do 2000m, w 100m odstępach. Nabój M/88 7,92 mm x 54mm I był wyposażony w tępołukowy pocisk.

Później linia celownika została zmodyfikowana do naboju wzoru 1905 7,92mm x 54mm IS. Pocisk naboju 7.92mm x 54mm IS był lżejszy, szpiczasty i średnica wzrosła z 8,08mm do 8,2mm, dzięki temu wzrósł współczynnik balistyczny. Z wprowadzeniem zmodyfikowanej amunicji, nowy celownik mógł być ustawiony od 400m do 2000m, w 100m odstępach.

Kolba

Kolba tego karabinu została wyposażona w chwyt pistoletowy. Nakładka kolby przykrywa odcinek lufy od celownika do bączka. W celu redukcji odrzutu w kolbie została zastosowana śruba przechodząca pod komorą. Przy strzale redukuje odrzut przenosząc siłę strzału na kolbę. Przed wojną kolby były robione z drewna orzechowego , które średnio było sezonowane przez 3 lata, w celu dania czasu do "stabilizacji". W 1917 roku niedostatek drewna orzechowego, zastąpiono drewnem bukowym . Kolby z końcowego okresu wojny były mniej wytrzymałe i cięższe od wcześniejszych orzechowych kolb.

Dodatki

Pruski bagnet systemu Mauser Seitengewehr 98/05

Karabiny były wydawane ze skórzanym pasem nośnym. W czasie I wojny światowej, z powodu niedostatków skóry, robione były z brezentu.

Gewehr 98 był zdolny do zamontowania garłacza, który miotał granatem nasadkowym .

Karabin miał możliwość zamontowania bagnetu ^[1]. Szyna na bagnet miała długość 4,5cm, dzięki czemu bagnet nie musiał mieć mocowania również do lufy. Rozwiązanie to wywodziło się z powodu, że bagnet mocowany do lufy, wprowadzał drgania na nią i zmniejszał efektywność strzału. Karabin początkowo był wyposażony w bagnet Seitengewehr 98. Z końcem 1905 roku, bagnet ów został zastąpiony bagnetem Seitengewehr 98/05. Saperzy wyposażeni byli w bagnet z ząbkowaniem.

Karabin snajperski

Wiosną 1915 roku zapadła decyzja o wyposażeniu 15 tys. karabinów w celowniki optyczne do użytku snajperskiego. Aby zamontować celowniki optyczne bezpośrednio nad karabinem, musiano zmienić trzony zamków, na te ze zgiętą rączką, przez co w kolbie musiało zostać wykonane wyżłobienie. Celowniki optyczne 3x i 2,5x były produkowane przez firmy takie jak Görtz, Gérard, Oige, Zeiss, Hensoldt, Voigtländer i cywilne modele od Bock, Busch i Füss. Z nisko zamontowaną optyką pojawiał się problem z korzystaniem z bezpiecznika. Problem usunięto przez zamontowanie wyżej optyki. W sumie przerobiono 18 421 sztuk tych karabinów na karabiny snajperskie w czasie I wojny światowej^[2].

Służba

III Rzesza Niemiecka

W 1935 roku wprowadzono nowy, standardowy karabin, który miał zastąpić wysłużonego Gewehr 98, mowa tu o Karabiner 98 kurz. Mimo to Gewehr 98 nie był rzadkością do końca II wojny światowej . Spowodowane to było niewystarczającą ilością nowych karabinów. Oprócz regularnego wojska, były też używane przez Volkssturm .

II Rzeczpospolita Polska

Po I wojnie światowej, WP posiadało dużą liczbę przejętych Mauserów Gewehr 98. Po wyzwoleniu Gdańska została przejęta fabryka Mausera. Maszyny wpierw przewieziono do Warszawy gdzie produkowano tam go do 1922 roku. Później zaczęto produkcję Mausera Kar98AZ, na którym został oparty Karabinek wz. 29 .

Imperium osmańskie

Imperium osmańskie dostało pokaźną ilość w okresie I wojny światowej oraz w latach powojennych. Większość z nich została przerobiona do standardu M38, który był podstawowym karabinem Republiki Tureckiej, przed, po jak i w czasie II wojny światowej.

Hiszpańska wojna domowa

W tym konflikcie używane były przez francowskich nacjonalistów i ochotnicze Niemieckie legiony. W latach 60. XX wieku większość z tych karabinów została sprzedana do USA jako tanie karabiny sportowe.

Chiny

Używany przez chińską Armię Narodowo-Rewolucyjną w okresie od chińskiej wojny domowej aż do wojny w Korei .

Izrael

Karabiny z Izraela pochodziły z Cesarstwa Niemieckiego i były przerabiane na kaliber 7,62 mm, czyli standardowy kaliber w Izraelu od 1958 roku.

Użytkownicy

• / / Niemcy ^{[3][4][5][6][7]}
•   Polska
•   Urugwaj
• Imperium Osmańskie ^[8]
•   Norwegia
•   Chiny ^[9]
•   Hiszpania
•   ZSRR (karabiny zdobyczne)

Zobacz też

• Karabin Kar98k
• Mauser-Werke Oberndorf Waffensysteme GmbH

Przypisy