Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Kalendarz astronomiczny

Kalendarz astronomiczny

Kalendarz astronomiczny ( astrologiczny ) – współcześnie jest to kalendarz podający dla określonego terytorium np. Polski daty zjawisk astronomicznych takich jak pojawienie się komety , zaćmienia Księżyca , Słońca , rojów meteorów , ciekawych układów planet . Oprócz daty podawany jest obszar na którym zjawisko będzie widoczne, czas, kierunek w którym należy patrzeć oraz, zwłaszcza dla amatorów, dodatkowe wskazówki naprowadzające obserwatora. Kalendarz astronomiczny dla Polski dość regularnie zamieszcza miesięcznik Wiedza i Życie .

Obserwacje astronomiczne obecnie podejmowane są przez niewielką liczbę osób ale dawniej, były praktykowane dość powszechnie: zegary były mało dokładne, kalendarze ścienne nie istniały a księża sami musieli wyznaczyć święta ruchome . Do tego, w zabobonnym społeczeństwie powszechna była wiara w dobre i złe wpływy określonych układów planet. Zgodnie z tą wiarą podróże zaczynano przy jednym układzie planet ( zodiaku ), przy innym puszczano krew , przy innych robiono interesy ! Nic dziwnego, że średniowieczne kalendarze cieszyły się wielką poczytnością i były przygotowywane przez uczelnianych astrologów. Akademia Krakowska wydająca takowe drukiem wielce zyskała na poważaniu i popularności.

W 1569 ukazał się Kalendarz Świąt dorocznych y Biegów Niebieskich z wyborami czasów na Rok Pański 1569, pierwszy po Przestępnym przez M. Jana Musceniusa z Kurzelowa, sławnej Nauki Krakowskiey Astrologa, napisany. Czytamy tam:

  • Szesny Marsa: Hufy wodź ku boiu, ku Książętom przydź, konie, zbroie kupuy; Alchimia zaczni.

albo:

  • Przeciwny Merkurysza:nauczonym się przyłęcz, dzień postom godny, kupiectwa wielkie poczynay, w droge nie chodź, lekarstwa nie przymuy, na Alchimia ognia nie zapalay.[1]

Oprócz typowych zapisków astrologicznych równolegle funkcjonowały tablice astronomiczne pozwalające ustalać położenie planet. Najsłynniejsze tablice alfonsyńskie wzorowane na arabskich Tablicach Toledańskich pochodzących najmniej z XI w. kazał przygotować król Kastylii Alfons X . W czasach druku, w kolejnych wydaniach upowszechniły się w całej Europie . Korzystał z nich także Mikołaj Kopernik - z Italii przywiózł sobie wydanie weneckie z 1492 r. W miarę doskonalenia przyrządów i kolejnych obserwacji tablice korygowano. W Świętym Cesarstwie Rzymskim korzystano z tablic rudolfińskich (od Rudolfa II ) oraz z tablic pruskich E. Reinholda.

Przewidywanie konkretnych zjawisk astronomicznych takich jak zaćmienia długo było dość trudne. Dopiero M. Kopernik oraz wzory Keplera umożliwiły w miarę dokładne obliczenia. Do pełnego kalendarza astronomicznego było jeszcze daleko - obliczenia były czasochłonne i fragmentaryczne. Możliwość przewidzenia terminu takich sporadycznych zjawisk jak zaćmienie pozwalała zmobilizować do prowadzenia obserwacji i obliczeń większą liczbę uczonych. Pełne zaćmienie słońca z 1715 obserwowano wspólnie w Londynie. Niestety pogoda niesprzyjała obserwacjom. Kiedy udało się przewidzieć pełne zaćmienie Słońca na 22 maja 1724 obserwacje podjęły wszystkie ówczesne sławy astronomii, tym razem z różnych miejsc. Uzyskane wyniki obserwatorzy przekazywali do Berlińskiej Akademii Nauk (koordynacją sprawozdań zajmowała się Christine Kirch ) oraz do Paryskiej Akademii Nauk , gdzie było centrum obserwacji, gdyż zaćmienie odbywało się nad Francją. Zaćmienie to niezależnie obserwowali Christfried Kirch pod Paryżem, wraz z królem francuskim w Trianon Jacques Cassini oraz Giovanni Domenico Maraldi, Joseph-Nicolas Delisle w Paryżu a jego brat w Croere. Jacques d'Allonville de Louville prowadził obserwacje ze swego domu pod Orleanem w Carre. Przyszedł również opis ze Strasburga .[2]

Stopniowo przewidywanie mogło obejmować coraz więcej zjawisk astronomicznych. Dziś obliczeniami potrzebnymi do stworzenia kalendarza astronomicznego zajmują się komputery , bez wysiłku wychwytują wszystkie godne uwagi zjawiska.

Przypisy

  1. Fragment kalendarza za Roman Bugaj, W poszukiwaniu kamienia filozoficznego, WP. Warszawa 1957
  2. Rękopis z biblioteki pruskiej w Berlinie

Bibliografia

  • Kopernik, astronomia, astronautyka. Przewodnik encyklopedyczny pod red. Włodzimierza Zonna, PWN,Warszawa 1973

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Kalendarz astronomiczny":

Astrolabium ...

Data ...

Adam Naruszewicz ...

Sztuczny satelita ...

Stanisław Taczak ...

Bolesław V Wstydliwy ...

Grzegorz I ...

Nadzwyczajna forma rytu rzymskiego ...

Ziemia ...

Mateusz Ewangelista ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Kalendarz astronomiczny":

033a.Kultura wczesnego i pełnego średniowiecza. Czas kościołów i wielkich katedr (plansza 16) ...

005 Religie i wierzenia w starożytności (plansza 4) ...

003. Sumerowie w Mezopotamii (plansza 17) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie