Na mapach: 36°05'57″N 43°19'39″E / 36.09917, 43.3275

Mapa Bliskiego Wschodu z zaznaczonym położeniem miasta Kalchu i innych stanowisk archeologicznych związanych z Asyrią

Kalchu - lamassu strzegące wejścia do pałacu królewskiego

plan miasta Kalchu z zaznaczonym przebiegiem murów oraz wzgórzami Tell Nimrud (rezydencja królewska) i Tell 'Azar (arsenał).

plan pałacu Aszurnasirpala II w Kalchu (na niebiesko zaznaczono dziedziniec w części ceremonialnej pałacu, na czerwono salę tronową, na żółto dziedziniec wewnętrzny w części prywatnej pałacu)

Kalchu, Kalhu (biblijne Kalach), Nimrud (nazwa pochodząca z tradycji arabskiej) - starożytne miasto asyryjskie położone w miejscu współczesnego Tell Nimrud leżącego na wschodnim brzegu Tygrysu na południe od Mosulu .

Historia

Według biblijnej tradycji "Kalach" zostało założone przez Nimroda ^[1], wnuka syna Noego , Chama . W połowie 13 stulecia p.n.e. zostało ponownie ufundowane przez asyryjskiego króla, Salmanasara I . W okresie średnioasyryjskim miasto było jednym z centrów administracyjnych państwa. Król Aszurnasirpal II wybrał Kalchu na nową stolicę Asyrii^[2], którą pozostał prawie do najazdu Medów w 614 - 612 p.n.e. , tracąc wcześniej na znaczeniu na rzecz Dur-Szarrukin i Niniwy . Król Aszurnasirpal II wybudował 8 kilometrową linię murów, które otaczały prawie 200 hektarów powierzchni. Miasto miało kształt czworoboku. W południowo-wschodniej części miasta znajdowała się twierdza ze świątyniami i pałacem królewskim (wzniesionym w IX wieku p.n.e. podczas rządów Aszurnasirpala II^[3]). Wzniesiono tam ziggurat boga Ninurty - patrona miasta. Na południe od tej budowli wznosiła się wspaniała budowla – tzw. Pałac Północno-Zachodni, którego ściany wyłożone były blokami z reliefami przedstawiającymi wyprawy wojenne i polowania. Kalchu zostało zniszczone przez Medów i Babilończyków w 612 r. p.n.e. w czasie wojny, która zakończyła się ostatecznym upadkiem Asyrii .

Kalendarium wykopalisk w Kalchu

1820 - Claudius James Rich odwiedza Nimrud
1845-47 i 1849-51 - Wykopaliska Austena Henry'ego Layarda - odkrycie pałaców i świątyń na cytadeli. W sierpniu 1847 roku pierwsze reliefy wystawione w British Museum.
1853-1879 (z przerwami) - Prace Hormuzda Rassama, Williama Kenneta Loftusa i George'a Smitha ; "dokopywanie" budowli uchwyconych przez Layarda, odkrycie świątyni Nabu .
1949-1957 - Max Mallowan - odsłonięcie dalszych części pałacu Aszurnasirpala II i świątyń Ninurty oraz Nabu .
1958-1963 - David Oates - odkopanie całego "Fortu Salmanasara"; badanie murów miejskich.
1959 do dziś - Iracki Departament Starożytności - wykopaliska na terenie pałacu Aszurbanipala II i świątyń, prace konserwatorskie i rekonstrukcje.
1974-1976 - Polskie wykopaliska pod kierunkiem Janusza Meuszyńskiego.
1987-1989 - Misja włoska pod kierunkiem Paolo Fiorina - opracowuje geodezyjnie część dolnego miasta, bada "Fort Salmanasara".
1988-1990 - W trakcie wykopalisk prowadzonych przez archeologów irackich odkryto kilka grobów królowych asyryjskich: Yaby , Banitu i Atalii .
1989 - Misja British Museum (John Curtis) - jeden sezon badań w "Forcie Salmanasara".

Polscy archeolodzy w Kalchu (1974-76)

Misją Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej UW w Kalchu kierował Janusz Meuszyński, a uczestniczyli mgr Antoni Mierzejewski, architekt dr Ryszard Sobolewski , fotograf Waldemar Jerke. W rezultacie trzech kampanii wykopaliskowych w latach 1974-76 przeprowadzonych w centralnej części cytadeli odkopano m. in. fragment fasady i bramę monumentalnej budowli, świetnie zachowane lamassu z inskrypcją Tiglatpilesara III , pełen naczyń magazyn pałacowy. Prace przerwała tragiczna śmierć Janusza Meuszyńskiego.

Przypisy

Bibliografia

• Franciszek M. Stępniowski, Kalchu - miasto skarbów, [w:] Archeologia Żywa 2(25) 2003, s. 38-41.

Zobacz też

• Asyria
• Asyryjska Lista Królów
• Sztuka asyryjska