Język ginuchijski (czasem używane są także określenia: język ginuchski, hinuchski, hinuchijski; nazwa własna Гьинози) – jeden z niewielkich
języków kaukaskich
, używany przez maks. ok. 500 osób w południowym
Dagestanie
. Język ginuchijski należy do
języków didojskich
w
zespole awaro-didojskim
, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.
Dane, mówiące o liczbie osób posługujących się językiem ginuchijskim nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Po raz pierwszy nosicieli tego języka uwzględniono w statystykach z
1926
r. W późniejszym czasie użytkownicy ginuchijskiego uznawani byli za odłam
Awarów
i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z lat
1958
o
1967
podawały szacunkową liczbę 200 użytkowników języka ginuchijskiego, natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie
Federacji Rosyjskiej
w
2000
r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi 500 osób, z tego większość w
Dagestanie
.
Językiem ginuchijskim posługuje się ludność we wsi Ginuch w południowodagestańskim okręgu cutyjskim. Od nazwy tej wsi pochodzi też nazwa języka.
Język ten nie wykształcił piśmiennictwa. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest
język awarski
, jako największy język literacki Dagestanu. Wśród ludności rozpowszechniony jest także
rosyjski
, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej.
Ginuchijski jest językiem
ergatywnym
. Ze względu na historię tego języka widoczne są wpływy
języka awarskiego
, didojskiego,
gruzińskiego
oraz
rosyjskiego
.
Pierwsze informacje na temat ginuchijskiego pochodzą od rosyjskiego etnografia i podróżnika Aleksandra Sierżputowskiego, który zawędrował w górzyste regiony południowego Dagestanu w
1916
r. Początkowo rozpatrywano ginuchijski jako dialekt języka didojskiego, jednak badania Jefgienija Bokariowa wykazały jego odrębność.
Ze względu na niewielką liczbę użytkowników języka a także z powodu obniżania się prestiżu języka wśród jego użytkowników, uważa się iż ginuchijski jest językiem zagrożonym wymarciem w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat.
Linki zewnętrzne
