Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Józef Olszyna-Wilczyński

Józef Olszyna-Wilczyński

Józef Olszyna-Wilczyński
generał brygady
generał brygady
Data i miejsce urodzenia 27 listopada 1890
Kraków ,   Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci 22 września 1939
Sopoćkinie ,   Polska
Przebieg służby
Lata służby 19141918 ( C.K. Armia )
19181939 ( WP )
Stanowiskadowódca: III i I BLeg. , 6. DP , 2. i 1. Brygady KOP , 10. DP , d-ca: Okręgu Korpusu nr III , Grupy Operacyjnej "Grodno"
Główne wojny i bitwy I wojna światowa ,
wojna polsko-ukraińska , wojna polsko-bolszewicka ,
III powstanie śląskie ,
II wojna światowa ,
kampania wrześniowa
Odznaczenia
Znak oficerski "Parasol"

Odznaka za rany i kontuzje (ranny jednokrotnie)
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Niepodległości z Mieczami
Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Kawalerski Legii Honorowej (Francja)
Order Zabójcy Niedźwiedzia III klasy (Łotwa)

Józef Konstanty Olszyna-Wilczyński (ur. 27 listopada 1890 w Krakowie , zm. 22 września 1939 pod Sopoćkiniami ) – polski dowódca wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego .

Spis treści

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 27 listopada 1890 w Krakowie, w rodzinie mistrza murarskiego Józefa Mikołaja Wilczyńskiego i Karoliny z domu Wagner. Ukończył szkołę powszechną i kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum im. św. Jacka. W 1910 zadał maturę w Gimnazjum Klasycznym św. Anny w Krakowie (ob. I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego ). Jesienią tego roku podjął studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Lwowskiej . Do 1914 udało mu się zaliczyć 6 semestrów.

W okresie studiów (od października 1912 do września 1913) służył jednocześnie w austriackim 16 Pułku Piechoty Obrony Krajowej w Krakowie i ukończył z wyróżnieniem Szkołę Oficerów Rezerwy uzyskując stopień kadet-feldfebla ( sierżanta podchorążego ), otrzymał odznaczenie "Erinnerungskreuz 1912–1913".

Od października 1912 związany z Polskimi Drużynami Strzeleckimi . W lecie 1914 zaliczył kurs instruktorów Polskich Drużyn Strzeleckich organizowany w Nowym Sączu . Od 1935 do śmierci był przewodniczącym Komisji Kół Harcerzy.

Służba w Legionach Polskich i C.K. Armii

1 sierpnia 1914 zmobilizowany do macierzystej jednostki, 6 sierpnia 1914 znalazł się w składzie organizowanej I Brygady Legionów Polskich . W październiku 1914 awansowany na stopień porucznika , w styczniu 1915 został kapitanem . Po kryzysie przysięgowym w Legionach Polskich za odmowę złożenia przysięgi przymusowo jako poddany austriacki został wcielony do armii austriackiej i wysłany na front włoski, następnie przeniesiony na Ukrainę .

Służba w Wojsku Polskim

W listopadzie 1918 doprowadził do przyjęcia swojego batalionu w skład Wojska Polskiego. Uczestnik wojny polsko-ukraińskiej i wojny polsko-bolszewickiej – walczył na Podolu . 27 listopada 1918 w bitwie pod Mikulińcami został ciężko ranny i dostał się do niewoli ukraińskiej, przebywał w niej do 9 czerwca 1919, początkowo w Tarnopolu , a później w Buczaczu . W 1919 został awansowany na stopień podpułkownika . 21 czerwca 1919 mianowany dowódcą III Brygady Legionów . Później dowodził I Brygadą Legionów i ponownie III BLeg. W maju 1920 został komendantem Kijowa . Następnie dowodził 6 Dywizją Piechoty , samodzielną grupą w składzie 3 Armii i XIV Brygadą Piechoty. Od września 1920 do września 1921 dowodził XIII Brygadą Piechoty.

W 1921 brał udział w ochronie III powstania śląskiego . Od lipca 1923 pełnił służbę w Departamencie V Inżynierii i Saperów M.S.Wojsk. na stanowisku szefa wydziału (w tym czasie był oficerem nadetatowym 5 Pułku Saperów). 10 października 1924 przeniesiony został do organizującego się Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 2. Brygady Ochrony Pogranicza w Baranowiczach . W listopadzie 1925 objął dowództwo 1. Brygady Ochrony Pogranicza w Zdołbunowie .

W listopadzie 1926 przeniesiony został z korpusu oficerów inżynierii i saperów (5 Pułk Saperów) do korpusu oficerów piechoty ( 5 Pułk Piechoty Legionów ) ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 46,06 lokatą z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku dowódcy 1. Brygady KOP[1].

16 marca 1927 Prezydent RP Ignacy Mościcki na wniosek ministra spraw wojskowych , Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 7 lokatą[2].

W tym samym miesiącu mianowany został dowódcą 10 Dywizji Piechoty w Łodzi, którą dowodził do 1935. W latach 1936–1937 był dyrektorem Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W 1938 został dowódcą Okręgu Korpusu nr III w Grodnie .

Śmierć

We wrześniu 1939 dowodził Grupą Operacyjną "Grodno". Już 17 września generał podróżując wraz ze swoim sztabem samochodem z Pińska do Grodna zetknął się z luźnymi oddziałami sowieckimi oraz dywersantami komunistycznymi[3]. Po otrzymaniu rozkazu rozwiązania oddziałów, przebywa w Sopoćkiniach pod Grodnem. Prawdopodobnie zwłoka z ewakuacją sztabu związana była z organizowaniem pierwszych w kraju grup konspiracji zbrojnej.

22 września nad ranem wyruszył autem prowadzonym przez szofera, wraz z żoną – Alfredą Olszyną-Wilczyńską, adiutantem – kapitanem artylerii Mieczysławem Strzemeskim i jeszcze jednym mężczyzną w kierunku granicy litewskiej. Po kilku minutach jazdy samochód został zatrzymany przez radzieckie czołgi. Pasażerów samochodu ograbiono i rozdzielono – żonę generała zamknięto w stodole, a generała Olszynę-Wilczyńskiego i kapitana Strzemeskiego poprowadzono na bok i zamordowano. Z relacji żony generała wiadomo, że ciała obu mężczyzn były zmasakrowane[4]. Rosjanie zakrwawioną czapkę generała pokazywali jako swoje trofeum. Mogiła gen. Wilczyńskiego znajduje się w miejscowości Sopoćkinie , parafia Teolin, koło Grodna, a symboliczna na cmentarzu salwatorskim w Krakowie.

We współczesnej literaturze rosyjskiej (autorstwa głównie J. Muchina) podawane jest stwierdzenie, że generała Olszynę-Wilczyńskiego zabito w czasie ucieczki z bagażem samochodem osobowym po porzuceniu podległych mu walczących jeszcze oddziałów; tymczasem świadkami egzekucji generała i jego adiutanta strzałem w tył głowy była jego żona i kilkanaście towarzyszących jej osób[5].

22 września 1991 w 52 rocznicę śmierci w Kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Krakowie u OO Kapucynów na krużgankach klasztornych umieszczono pamiątkową tablicę ku czci generała wykonaną z czarnego marmuru dębnickiego . Jest patronem ulic w Krakowie i Sopoćkiniach.

Rodzina

Był synem Mikołaja Wilczyńskiego z zawodu murarza oraz Karoliny z Wagnerów.

Dwukrotnie żonaty: z pierwszą żoną Józefą z Niemców, z którą rozwiódł się w 1936, miał dwoje dzieci: syna Wiesława (ur. 1911) oraz córkę Halinę (ur. 1913). Drugą żoną generała została w 1937 Alfreda ze Szwarców primo voto Staniszewska.

Awanse

  • porucznik – 1914
  • kapitan – 1915
  • podpułkownik – 21 czerwca 1919
  • pułkownik – zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 (w 1924 – 14 lokata w korpusie oficerów zawodowych inżynierii i saperów, a dwa lata później, po przeniesieniu do korpusu oficerów piechoty, zajmował 46,06 lokatę z tym samym starszeństwem)
  • generał brygady – 16 marca 1927 ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 7 lokatą (w 1932 – 4 lokata)

Odznaczenia

Przypisy

  1. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 49 z 17.11.1926 r.
  2. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 10 z 19.03.1927 r.
  3. 1
  4. Mord na generale. „Nóż w plecy. Dodatek specjalny "Rzeczpospolitej" oraz Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych”, s. 17 (2009-09-17). ISSN 0208-9130 ( pol. ). 
  5. Dariusz Baliszewski, Tajemnica generała Olszyny, "Wprost", nr 1243, 8 października 2006; dostępne w Internecie, dostęp 2007-11-07, 17:05

Bibliografia

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Józef Olszyna-Wilczyński":

Adwentyzm ...

Tampere ...

Brno ...

XVI wiek ...

1972 ...

Dwudziestolecie międzywojenne na świecie ...

1749 ...

1884 ...

Karl Philipp Schwarzenberg ...

Klemens Maria Hofbauer ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Józef Olszyna-Wilczyński":

203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 8) ...

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 8) ...

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 2) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie