Wiąz górski
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Klad :	klad różowych
Rząd :	różowce
Rodzina :	wiązowate
Rodzaj :	wiąz
Gatunek :	wiąz górski
Nazwa systematyczna
Ulmus glabra Huds. Fl.Angl.(Hudson), ed.2.95, 1762
Synonimy
U. scabra Mill., U. montana With., Ulmus sukaczevii Andronov[2]

U. glabra 'Camperdownii'

U. glabra 'Pendula'

Wiąz górski, w. szorstki, brzost (Ulmus glabra Huds.) – gatunek drzewa należący do rodziny wiązowatych (Ulmaceae). Jest gatunkiem pospolitym w całej Polsce. Występuje także na Bałkanach , Krymie , Kaukazie i w Azji Mniejszej .

Morfologia

Pokrój

Jest imponującym drzewem o wysokiej koronie , zrzucającym liście na zimę, jego wysokość dochodzi nawet do 40 m.

Drewno

Ciężkie, twarde, odporne na gnicie, jasnobrunatnej barwy.

Liście

Ułożone skrętolegle , na krótkich ogonkach, u nasady asymetryczne, z wierzchu szorstkie, zakończone trzema szpicami. Charakterystyczna, asymetryczna podstawa blaszki.

Kwiaty

Niepozorne. Ciekawostką jest to, że wiąz kwitnie na długo przed rozwojem liści i już w drugiej połowie marca sprawia wrażenie ulistnionego drzewa.

Owoce

Małe orzeszki, dojrzewające na początku czerwca, otoczone błonkowatymi skrzydełkami.

Biologia i ekologia

Najczęściej występuje na wyżynach i górach, nawet do wysokości 1200 m n.p.m.; ponadto na cienistych stokach i w wąwozach, rzadziej na nizinach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Tilio platyphylli-Acerion pseudoplatani^[3]. Gatunek ten jest rośliną żywicielską (podobnie jak inni przedstawiciele rodzaju wiąz ) gąsienic motyla ogończyka wiązowca ^[4].

Zagrożenia

Dawniej pospolity wiąz górski staje się coraz rzadszy i jest poważnie zagrożony. Przyczyną jest infekcja grzybowa przenoszona przez owada ogłodka wiązowca ^[5]. Grzyb ten atakuje wiązki naczyniowe w drewnie wywołując chorobę zwaną holenderską chorobą wiązu , która powoduje w krótkim czasie obumarcie drzewa^[5]. Choroba ta atakuje wszystkie gatunki wiązów i nie można jej zwalczyć chemicznie^[5].

Zastosowanie

• Jako drzewo ozdobne często sadzony w parkach i ogrodach. Oprócz typowej formy uprawiane są odmiany ozdobne ( kultywary ).
• Drewno wiązów jest powszechnie używane w meblarstwie . Jest to drewno ciężkie i twarde, o jasnożółtej bieli i brunatnej twardzieli. Ma wyraźne, pofalowane słoje i jest odporne na gnicie.

Zmienność

Wybrane odmiany uprawne

• 'Camperdownii': Korona parasolowata z wszystkimi gałęziami silnie przewisającymi, opadającymi do ziemi. Popularnie nazywana "płaczącym wiązem". W ogrodnictwie szczepi się gałązki (zrazy) na pniu kilkuletnich siewek gatunku.
• 'Pendula': Konary boczne szeroko rozpostarte, tylko na końcach przewisające. Rozmnażana wegetatywnie tworzy większe drzewa niż poprzednia odmiana.

Przypisy