Andrzej Wantuła
Andrzej WantułaKs. bp Andrzej Wantuła (ur.
26 listopada
1905
w
Ustroniu
, zm.
15 czerwca
1976
w
Warszawie
) –
biskup
Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL
. Był synem
Jana Wantuły
i Anny ze Szczepańskich. Ukończył szkołę ludową w Ustroniu i gimnazjum polskie w
Cieszynie
.
25 października
1936
r. zawarł związek małżeński z Julią Blasbalg z
Ustronia
. W
1925
r. Andrzej Wantuła zaczął studia na Wydziale Teologii Ewangelickiej
Uniwersytetu Warszawskiego
, ukończył je w
1929
roku i wyjechał na studia do
Francji
(studiował w
Montpellier
,
Strasburgu
i
Paryżu
). Dnia
25 października
1931
r. w kościele ap. Piotra i Pawła w
Wiśle
został ordynowany na księdza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Został wikariuszem w Wiśle, w
1933
roku drugim proboszczem, a w następnym roku – po przejściu księdza Jerzego Mrowca na emeryturę – pierwszym i zarazem jedynym proboszczem. W
1937
roku obronił doktorat zatytułowany Porządek kościelny
Wacława Adama
. Po wybuchu
II wojny światowej
, będąc proboszczem w Wiśle, wygłaszał kazania w języku polskim, nie chcąc podporządkować się nakazowi gestapo wygłaszania ich po niemiecku. W konsekwencji
11 maja
1940
roku został aresztowany. Więziony w Cieszynie i
Mysłowicach
, po pobycie w
Dachau
ostatecznie trafił do
obozu koncentracyjnego
Mauthausen-Gusen
w
Austrii
. Od
24 marca
1945
r. przebywał na emigracji w
Londynie
, w
1948
r. wrócił do kraju. W latach 1948-
1956
był proboszczem w Wiśle, w latach
1954
-1956 był prorektorem
ChAT
. W dniu
2 maja
1959
r.
Synod Kościoła
wybrał ks. prof. dr. Andrzeja Wantułę
biskupem
Kościoła w Polsce. W latach
1963
-
1970
był wiceprzewodniczącym
Światowej Federacji Luterańskiej
w
Genewie
, a w Polsce był wieloletnim wiceprezesem
Polskiej Rady Ekumenicznej
. W lutym 1975 roku na pierwszej sesji VI Synodu zrezygnował z urzędu biskupa. W dniu
6 kwietnia
1975
r. ks.
bp
dr Andrzej Wantuła przeszedł w stan spoczynku. Biskup Andrzej Wantuła zmarł 15 czerwca 1976 r. w swoim mieszkaniu w Warszawie i pochowany został na cmentarzu ewangelickim „Na Groniczku” w Wiśle w dniu
19 czerwca
1976 r. Wybrane publikacje- Z przeszłości szkoły ewangelickiej w Wiśle (
1933
)
- Ks. Jerzy Trzanowski. Życie i twórczość (
1938
)
- Zwięzłe wiadomości z historii Kościoła chrześcijańskiego (
1939
)
- O właściwą orientację nauczania kościelnego. RT 1 1959, s. 89 - 98
- O kazualnym Zwiastowaniu Słowa Bożego. RT 2 1960, s. 79 - 92
- Zarys homiletyki materialnej. RT 3 1961, s. 167 - 194
- Symbolum Nicaeno-Constantinopolitanum. RT 4 1962, s. 185 - 206
- Apostolicum. RT 5 1963, s. 266 - 310
- Zarys homiletyki formalnej. RT 6 1964, s. 75 - 104
- Zarys homiletyki zasadniczej. RT 7 1965, s. 257 - 301
- Zarys katechetyki zasadniczej. RT 8 1966, s. 230 - 286
- Zarys katechetyki materialnej. RT 1967, s. 105 - 132
- Zarys katechetyki formalnej. RT 10, 1968, s. 69 - 94
- O religijnych wartościach Dogmatu Trynitarnego. RT 11 1969, s. 179 - 198
- Uwagi o Biblii Tysiąclecia. RT 11 1969, s 125 - 160
- Zarys homiletyki ewangelickiej (
1974
)
Bibliografia-
Golec J.
,
Bojda S.
, Słownik biograficzny Ziemi Cieszyńskiej, t. 1, Cieszyn 1993, s. 257-258.
- Pilch J., Inne spojrzenie na fakty, "Kalendarz Cieszyński 1993", Cieszyn 1992, s. 50-52.
-
Sosna W.
, Wierzę, że się jeszcze przydam, "Kalendarz Cieszyński 2001", Cieszyn 2000, s. 282-285.
- Żyszkowska, B. (ed.), Losy wojenne ks. Andrzeja Wantuły, Cieszyn 2005.
Inne hasła zawierające informacje o "Andrzej Wantuła":
Nadciśnienie tętnicze
...
Meczet w Kownie
...
XVI wiek
...
1398
...
Janusz Józefowicz
...
1986
...
Świadomość społeczna
...
Zawał mięśnia sercowego
...
Baldassare Castiglione
...
Adam Naruszewicz
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Andrzej Wantuła":
Syzyfowe prace - tytuł powieści a jej główni bohaterowie (plansza 9)
...
234. Polska droga do demokracji (plansza 12)
...
Zaskakujące, wyszukane, szokujące - o poezji barokowej na podstawie sonetu (plansza 3)
...
|