|
Jan Długosz
Jan Długosz - herbu Wieniawa (łac. Ioannes Dlugossius ; ur. 1 grudnia 1415 w Brzeźnicy, zm. 19 maja 1480 w Krakowie) – polski historyk, twórca jednego z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej, dyplomata i duchowny; wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka.
Biografia
Urodził się w 1415 r. w Brzeźnicy na ziemi wieluńskiej. Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej. Ojciec, Jan Długosz z Niedzielska, odznaczył się pod Grunwaldem, za co otrzymał starostwo brzeźnickie. Miał kilkanaścioro dzieci z dwiema żonami, w tym trzech Janów, z których najstarszy zasłynął jako ojciec polskiej historiografii. Początkowo uczył się w szkole parafialnej w Nowym Korczynie, gdzie ojciec był starostą od 1421, a następnie przez trzy lata studiował na Akademii Krakowskiej. Opuścił uczelnię nie uzyskując żadnego stopnia naukowego i jako notariusz publiczny trafił na dwór biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego. Był jego zaufanym współpracownikiem, sekretarzem i kanclerzem w latach 1433–1455. W 1437 został kanonikiem krakowskim. Po śmierci Oleśnickiego służył królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi, a od 1467 był wychowawcą synów królewskich. Uczestnik wielu poselstw zagranicznych: w 1449 do Rzymu, 1467 do Czech, 1469 na Węgry, 1478 do Wyszehradu. Zmarł 19 maja 1480 roku w Krakowie. Został pochowany na Skałce.
Autor licznych publikacji historycznych, w tym najsłynniejszego dzieła Historiae Poloniae (Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego), obejmującego historię Polski od najdawniejszych czasów do 1480. W 1480 został arcybiskupem-nominatem lwowskim. W tym samym roku zmarł.
Fundator kościołów : św. Bartłomieja w Chotelu Czerwonym, św. Marcina i Małgorzaty w Kłobucku, św. Marii Magdaleny w Szczepanowie, św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Raciborowicach, Najświętszej Marii Panny w Odechowie.
Twórczość
- Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego), dwanaście ksiąg opisujących dzieje Polski od czasów legendarnych do 1480. Pełne wydanie ukazało się w latach 1701–1703. Wydanie w przekładzie na język polski rozpoczęło się w 1961 i zakończyło w 2006 r.
- Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis (1470–1480), opis beneficjów Kościoła katolickiego w Małopolsce – spis wartości majątków i przychodów z poszczególnych dóbr kościelnych, który pozwalał na nakładanie podatków przez biskupa krakowskiego.
- Banderia Prutenorum (Sztandary wojsk krzyżackich z Prus) (1448), opis chorągwi krzyżackich zdobytych pod Grunwaldem
- Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae (po 1462), opisy i wizerunki herbów polskich.
- Vitae episcoporum Poloniae, katalogi biskupów polskich: krakowskich, płockich, włocławskich, wrocławskich, poznańskich i arcybiskupów gnieźnieńskich.
- Articuli de incorporatione Masoviae (1462), traktat uzasadniający prawa króla Kazimierza Jagiellończyka do inkorporacji Mazowsza.
- Vitae beatissimi Stanislai Cracoviensis episcopi ("Życie św. Stanisława biskupa krakowskiego")
Inne hasła zawierające informacje o "Jan Długosz":
Podróżnik
...
II wiek
...
Oddychanie komórkowe
...
Odense
...
Sztuka
...
Brno
...
1484
...
Huldrych Zwingli
...
Ratusz w Kownie
...
Romas Kalanta
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Jan Długosz":
Rozwinięcia dziesiętne (plansza 1)
...
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3)
...
233 Życie religijne w XX wieku (plansza 11)
...
|
