|
Jan Andrzej Morsztyn
Jan Andrzej Morsztyn - herbu Leliwa (ur. 24 czerwca 1621, zm. 8 stycznia 1693 w Paryżu) – polityk, poeta, podskarbi wielki koronny, przywódca stronnictwa profrancuskiego, czołowy przedstawiciel polskiego baroku dworskiego, marinista.
Życiorys
Jan Andrzej Morsztyn urodził się w roku 1621 w Raciborsku, w pobliżu Krakowa. Jego ojciec był zamożnym ziemianinem wyznania kalwińskiego. Rodzina korzeniami sięgała osiedlonego w XIV wieku na terenie Polski mieszczaństwa niemieckiego, lecz w tym czasie posiadała już polski tytuł szlachecki.
W młodych latach studiował na uniwersytecie w Lejdzie oraz odbył wraz z bratem podróż po Włoszech i Francji. Po powrocie związał się z dworem rodziny Lubomirskich i dzięki jej protekcji uzyskał kontakty na dworze królewskim. Od 1649 był dworzaninem Jerzego Lubomirskiego a w 1653 został dworzaninem królewskim. W roku 1656 rozpoczął karierę na dworze jako sekretarz królewski a od 1658 referendarz koronny. W 1660 otrzymał starostwo małogoskie i w roku 1668 stanowisko podskarbiego wielkiego koronnego. W tym czasie brał udział w wielu misjach dyplomatycznych, m.in. jego podpis widnieje pod aktem pokojowym pokoju w Oliwie. W latach 1667 - 1683 piastował godność starosty tucholskiego. Poślubił w 1659 Katarzynę, córkę pułkownika wojsk koronnych Henryka Gordona, damę dworu królowej Marii Ludwiki Gonzagi. Kilka lat później przeszedł na katolicyzm, którego był letnim i pozbawionym fanatyzmu wyznawcą.
W polityce reprezentował stronnictwo profrancuskie. Za króla Jana III Sobieskiego zawiązał w porozumieniu z Ludwikiem XIV spisek detronizacyjny. Został on wykryty i rozpoczęto przygotowania do sądu sejmowego o zdradę stanu, a także o wykorzystywanie skarbu publicznego w osobistych celach. Choć Morsztyn przysiągł, że nie zbiegnie za granicę, uczynił to. Osiadł we Francji, gdzie przyjął poddaństwo i objął urząd sekretarza Ludwika XIV (który uzyskał jeszcze, gdy był obywatelem Rzeczypospolitej).
Inne hasła zawierające informacje o "Jan Andrzej Morsztyn":
Podróżnik
...
II wiek
...
Nadciśnienie tętnicze
...
Oddychanie komórkowe
...
Odense
...
Sztuka
...
Brno
...
1484
...
Huldrych Zwingli
...
Meczet w Kownie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Jan Andrzej Morsztyn":
Rozwinięcia dziesiętne (plansza 1)
...
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3)
...
233 Życie religijne w XX wieku (plansza 11)
...
|
