Adam Ferguson ( ur.
20 czerwca
1723
w
Perth
(
Szkocja
), zm.
22 lutego
1816
w
Saint Andrews
) - szkocki ekonomista i myśliciel polityczny.
Do szkoły chodził w
Perth
(Szkocja), a później uczęszczał na Uniwersytet Św. Andrzeja w
Edynburgu
. Po studiach został kapelanem wojskowym. W
1745
podczas
bitwy pod Fontenoy
odmówił wykonania rozkazu wycofania się.
W
1754
zrezygnował z działalności duchownej. W styczniu
1757
został bibliotekarzem wydziału prawa na na Uniwersytecie Św. Andrzeja w
Edynburgu
. Przed nim to stanowisko zajmował
David Hume
. W
1759
został profesorem-wykładowcą "Filozofii Naturalnej" na uczelni edynburskiej.
W
1767
wydał swe pierwsze dzieło Essay of Civil Society. W
1776
, w odpowiedzi na pisma
Richarda Price'a
opublikował anonimowo: replikę popierającą żądania parlamentu w Londynie względem kolonistów.
W
1783
ukazało się jego dzieło historyczne History of the Progress and Termination of the Roman Republic, dotyczące historii antycznego Rzymu.
Myśl polityczna i ekonomiczna
Ferguson był zwolennikiem wolnego handlu i wolnego rynku. W polityce był raczej konserwatywny, choć popierał postulowane przez
Monteskiusza
reformy rządów.
Tak jak
Thomas Hobbes
,
Bernard de Mandeville
i
David Hume
(jeden z nielicznych autorów, krytycznie odnoszących się do Fergusona), Ferguson uważał
egoizm
za siłę napędową społeczeństwa, lecz był zdania - w przeciwieństwie do
deisty
Hume'a - iż nad wszystkim czuwa opatrzność Boska. Według niego ludzkość zmierza do swego przeznaczenia (destiny) i do wzniosłego końca (supreme end). Jednocześnie popierał też francuską teorię stałego postępu wiedzy i umiejętności ludzkich, którą we Francji głosił przede wszystkim
Jean Condorcet
.
Dzieła
- An Essay on the History of Civil Society (
1767
)
- The History of the Progress and Termination of the Roman Republic (
1783
)
- Principles of Moral and Political Science; being chiefly a retrospect of lectures delivered in the College of Edinburgh (
1792
)
- Institutes of Moral Philosophy (
1769
)
- Reflections Previous to the Establishment of a Militia (
1756
)
Linki zewnętrzne
