Główne języki min.

Języki min ( język chiński : 閩語 pinyin mǐn yǔ; Pe̍h-ōe-jī : Bân gú) - duża grupa języków chińskich używanych przez około 60 milionów osób w prowincji Fujian oraz przez emigrantów z tej prowincji mieszkających w Guangdong (wokół Chaozhou ), na półwyspie Leizhou , na wyspie Hainan , na archipelagu Zhoushan oraz na Tajwanie . Wielu użytkowników języków min żyje również w innych krajach Azji południowo-wschodniej. Najważniejszym z tych języków jest hokkien używany w kilku odmianach m. in. na Tajwanie oraz w okolicach miasta Xiamen .

Główne odmiany

Języki min są bardziej wewnętrznie zróżnicowane niż to ma miejsce w innych grupach języków chińskich. Zazwyczaj na podstawie wzajemnego stopnia zrozumienia wyodrębnia się od pięciu do dziewięciu języków ^[1], dzielących się z kolei na poszczególne dialekty. Najważniejsze z tych języków to:

• język minnan - południowy m, używany w okolicach miasta Xiamen oraz na Tajwanie
• język mindong - wschodni min, używany w okolicach miasta Fuzhou
• język minbei - północny min
• język minzhong - centralny min
• język puxian

Min nan używany w prowincji Guangdong określany jest jako hoklo , zaś na Hainanie jako qiong wen lub qiongzhou hua. Jest on dominującym językiem diaspory chińskiej na Filipinach, gdzie jest znany jako lan-nang . Na Tajwanie z kolei nazywany jest hō-ló-oē i używany jest przez większość społeczeństwa. W Singapurze , Malezji , Indonezji nazywany jest hokkien .

System pisma

Zapis języków z grupy min za pomocą ideogramów chińskich nie różni się zbytnio od zapisu języka mandaryńskiego , ale z pewną liczbą dodatkowych znaków. Ze względu na to, że jezyki min są jedyną grupą języków chińskich nie wywodzącą się bezpośrednio z języka średniochińskiego ^[2], bywają problemy ze znalezieniem właściwych ideogramów dla niektórych słów.

Transkrypcja języków min

Niektorzy użytkownicy tych języków wykorzystują tzw. romanizację kościelną ( chin. 教會羅馬字 pinyin Jiaohui Luomazi). Dla języków minnańskich istnieje system transkrypcji zwany Pe̍h-ōe-jī (POJ), zaś dla mindong - system Bàng-uâ-cê (BUC). Oba systemy zostały opracowane w XIX w. przez zagranicznych misjonarzy.

Bibliografia

• Majewicz, Alfred F., Języki świata i ich klasyfikacja, PWN, Warszawa, 1989,

Przypisy