Na mapach: 38°26'N 27°09'E / 38.433, 27.15

Wieża zegarowa

Izmir (dawniej Smyrna, tur. İzmir, gr. Σμύρνη) – miasto portowe w zachodniej Turcji , nad Zatoką Izmirską stolica ilu (prowincji) Izmir. Trzecie miasto pod względem wielkości w Turcji 2,3 mln mieszkańców, zespół miejski 2,7 mln. Ważny ośrodek handlowy i przemysłowy Turcji: huta żelaza , rafineria ropy naftowej , zakłady tytoniowe , włókiennicze i cementowe . Drugi port handlowy po Stambule . W Izmirze odbywają się największe na Bliskim Wschodzie Międzynarodowe Targi Izmirskie. Siedziba dowództwa południowo-wschodnich kontyngentów NATO .

Ludność

Liczba mieszkańców:

• 1960 : 370 900
• 1980 : 530 064
• 1985 : 946 225
• 1990 : 1 757 414
• 1997 : 2 058 972
• 2000 : 2 232 265
• 2003 : 2 398 200
• 2007 : 3 097 000

Historia

Początki osadnictwa na terenie Izmiru sięgają 3000 roku p.n.e. ^[1] Około 1000 p.n.e. Jonowie założyli miasto Smyrna^[], które zostało zburzone prawdopodobnie w 575 p.n.e. przez króla lidyjskiego Alyattesa II ^[].

Czasy Aleksandra Wielkiego przyniosły miastu rozkwit. Kazał on wybudować twierdzę na wzgórzu Pagus, a u jej podnóża nowe miasto, do którego przesiedlił mieszkańców dawnej Smyrny^[2]. Odbudowane w pierwszej połowie IV w. p.n.e. przez Antygona I , a następnie rozbudowywane przez Lizymacha miasto, stało się głównym ośrodkiem handlowym w Azji Mniejszej ^[2]. W czasach rzymskiego i bizantyjskiego panowania miasto wciąż się rozwijało^[]. W 129 r. p.n.e. liczyło ok. 100 tys. mieszkańców i było znanym ośrodkiem handlowym^[]. W 178 r. n.e. miasto przeżyło największe w swej historii trzęsienie ziemi ^[]. Z polecenia Marka Aureliusza zostało odbudowane w ciągu trzech lat^[]. Już wcześniej zaczęli się tu pojawiać pierwsi chrześcijanie . To tutaj znajdował się jeden z siedmiu Kościołów Azji wzmiankowany w Apokalipsie św. Jana ^[] (Ap 2,8-11), a pierwszym biskupem tutejszej gminy chrześcijańskiej był św. Polikarp ^[], który z rozkazu rzymskiego namiestnika został w 153 r. spalony na stosie. Dzięki temu, że była tu silna wspólnota chrześcijańska, w czasach bizantyjskich rezydował tu metropolita podległy tylko patriarsze ^[].

W VII w. miasto przeżywało częste najazdy Arabów , ale padło dopiero w XI w. na skutek naporu Turków seldżuckich i pozostawało w ich władaniu przez około 20 lat, aż do czasu, kiedy odbiła je z ich rąk armia cesarska^[]. Pod koniec XII w. władali Smyrną Genueńczycy korzystając z ogromnych walorów tutejszego portu. Władzę nad miastem stracili jednak po kilkudziesięciu latach na rzecz Turków z emiratu Aydin ^[]. W latach 1344 - 1403 należało do zakonu joannitów ^[]. W 1403 zostało zdobyte i zniszczone przez mongolskie wojska Timura ^[].

Pożar Smyrny w 1922 . Fotografia wykonana z pokładu okrętu włoskiego

W roku 1415 przeszło w posiadanie Imperium Osmańskiego ^[]. Zdobywcy zmienili nazwę miasta na Izmir^[]. Za Sulejmana Wspaniałego , w celu rozwoju handlu, Europejczycy otrzymywali pozwolenia na swobodny handel i na osiedlanie się w mieście^[]. Wkrótce Izmir stał się miastem kosmopolitycznym. Po przegranej przez imperium I wojny światowej miasto w wyniku wojny grecko-tureckiej zostało zajęte przez Greków , co zostało usankcjonowane układem w Sèvres ( 1920 ). 9 września 1922 r. Izmir został zajęty przez wojska Atatürka i poważnie zniszczony, mimo wcześniejszego o kilka dni opuszczenia go przez wojska greckie ^[3]. Pomimo rozkazu wydanego przez Kemala Atatürka zabraniającego zabijania osób cywilnych, w czasie tureckiego zajmowania miasta doszło do rzezi znajdującej się tam ludności greckiej, ormiańskiej i żydowskiej, szacowanej na około 100 000 ludzi. Brutalnie został zamordowany biskup Greckiego Kościoła Prawosławnego Chryzostom ze Smyrny ^[4]. W dniach 13 - 17 września doszło do wielkiego pożaru , w wyniku którego zniszczona została znaczna część miasta zamieszkiwanego przez chrześcijan. Traktatem pokojowym w Lozannie w 1923 z powrotem przyznany Turcji. Zgodnie z osobnym porozumieniem pomiędzy Grecją i Turcją nastąpiła wymiana ludności, dlatego miasto jest dziś zamieszkane głównie przez Turków . W 2005 roku miasto gościło uczestników letniej uniwersjady .

Przypisy

Miasta partnerskie

• Baku , Azerbejdżan
• Bombaj , Indie
• Brema , Niemcy

• Cypr Północny

  Famagusta , Cypr Północny
• Long Beach , Stany Zjednoczone
• Melbourne , Australia
• Neapol , Włochy
• Samarkanda , Uzbekistan
• Seattle , Stany Zjednoczone
• Tampa , USA
• Tel Awiw-Jafa , Izrael

• İzmir/ Smyrna przewodnika po mieście