Izabela Habsburżanka
Królowa Izabela Habsburżanka
Królowa Danii
Okres panowania	od 1515 do 1523
Poprzednik	Krystyna saska
Następca	Zofia pomorska
Dane biograficzne
Dynastia	Habsburgowie
Urodzona	1501 Bruksela
Koronowana	1515 katedra w Kopenhadze
Zmarła	1526 Zwijnaarde k. Gandawy
Pochowana	Katedra w Odense
Ojciec	Filip I Piękny
Matka	Joanna Szalona

Katedra św. Kanuta w Odense, gdzie pochowana jest królowa Izabela Habsburżanka

Izabela Habsburżanka zw. również Elżbietą Austriaczką lub kastylijską, czy też burgundzką (duń. Elisabeth/Isabella af Habsburg) (ur. 18 lipca 1501 w Brukseli , zm. 19 stycznia 1526 na zamku Zwijnaarde k. Gandawy ) – królowa Danii , Norwegii i Szwecji .

Małżeństwo

Izabela była córką króla Kastylii i arcyksięcia austriackiego Filipa Pięknego (1478-1506) i jego żony, królowej Kastylii Joanny Szalonej (1479-1555). Była również siostrą cesarza Karola V . 11 czerwca 1514 w Brukseli została poślubiona per procura przez króla Danii Chrystiana II . Osobę króla podczas ceremonii reprezentował jego poseł Mogens Gøye. Właściwy ślub miał miejsce 12 sierpnia 1515 w Kopenhadze.

Życie

Izabela wychowała się na dworze swojej ciotki Małgorzaty w Mechelen w Niderlandach, gdzie otrzymała wszechstronne wykształcenie humanistyczne. Do grona jej nauczycieli należał m. in. późniejszy papież Hadrian VI .^[1] Mimo olbrzymiej fortuny jaką dysponowała jej rodzina, ówcześnie należąca do najpotężniejszych dynastii Europy, Izabela nigdy nie zaznała szczęścia. Została rozdzielona z matką, cierpiąca na chorobę psychiczną, w wieku pięciu lat i nigdy jej już nie zobaczyła. Jako 14-latka została ze względów polityczno-dynastycznych wydana za mąż za króla Danii, który liczył na wysoki posag panny młodej. Jej damy dworu zostały odesłane do Niderlandów , a młoda królowa nie znając jeszcze duńskiego czuła się wyobcowana w nowym środowisku. Ponadto musiała pogodzić się z faktem posiadania przez męża kochanki Dyveke, której król nie odstępował do jej śmierci w 1517, pomimo nacisków ze strony potężnych Habsburgów. Mimo tego Izabela była lojalną żoną i królową wspierającą swego męża do samego końca. Jako motto swego życia wybrała: Ubi rex meus, ibi regna mea (Gdzie mój król tam i moje królestwo)^[2].

Królowa towarzyszyła mężowi w licznych podróżach, a po jego detronizacji w 1523 r. udała się z nim na wygnanie, początkowo do Brandenburgii, później do Niderlandów, gdzie zmarła w wieku 25 lat. Do śmierci próbowała zdobyć poparcie zagranicy dla sprawy odzyskania tronu duńskiego przez swojego męża, m. in. na sejmie Rzeszy w Norymberdze w 1524 r., ale bez skutku. Istnieje przypuszczenie, że królowa przeszła na Luteranizm , ponieważ w poufnym liście jej męża do Marcina Lutra , król zwierzał się, że królowa na łożu śmierci przyjęła Komunię pod obiema postaciami.^[3] Również przed śmiercią królowa podyktowała list, w którym prosiła swoją ciotkę Małgorzatę o zaprzestanie prześladowania luteran w Niderlandach. Z powodów politycznych król zadbał jednak o pogrzeb katolicki. Została pochowana w kościele opactwa św. Piotra w Gandawie, a w 1883 jej prochy zostały przeniesione do Danii i złożone u boku męża w katedrze św. Kanuta w Odense .

Dzieci

• Jan (1518-1532)
• Maksymilian i Filip (bliźnięta zmarłe wkrótce po narodzinach w 1519)
• Dorota (1520-1580)
• Krystyna (1521-1590), poślubiła ks. Mediolanu Franciszka II Sforzę
• syn zmarły po narodzeniu w 1523.

Polonica

W Muzeum Czartoryskich w Krakowie znajduje się piękny portret królowej Izabeli przypisywany mistrzowi Legendy Marii Magdaleny, namalowany w Brukseli ok. 1514-1515 r.

Przypisy

Bibliografia

• Danske dronninger i tusind år, praca zbiorowa, Kopenhaga 2000,
• Henning Dehn-Nielsen: Kings and Queens of Denmark, Kopenhaga 2007,
• Kay Nielsen, Ib Askholm: Danmarks kongelige familier i 1000 år, 2007,
• Rikke Agnete Olsen: Kongerækken, Kopenhaga 2005,

Poprzednik Krystyna saska

Królowa Danii 1515 - 1523

Następca Zofia pomorska

Poprzednik Krystyna saska

Królowa Szwecji 1520-1523

Następca Katarzyna saska