Islamski Ruch Uzbekistanu (
uzb.
Uzbekiston Islom Harakati) - fundamentalistyczna organizacja
muzułmańska
powstała w
latach 90.
w
Uzbekistanie
.
Jej głównym celem było utworzenie w Uzbekistanie państwa muzułmańskiego. Następnie rozszerzyła swoje plany na całą
Azję Centralną
, w której miałby zostać utworzony ponadnarodowy
kalifat
. IRU dąży do obalenia prezydenta Uzbekistanu
Isloma Karimova
.
Jej założycielami byli Żumaboj Chodżajew, znany jako Żuma Namangani (obecnie prawdopodobnie nie żyje) oraz Tohir Jułdaszew (zabity w nalocie w Południowym Waziristanie 27 sierpnia 2009), pochodzący z
Namanganu
, uzbeckiego miasta leżącego w
Kotlinie Fergańskiej
. Obaj brali wcześniej udział w wojnie domowej w
Tadżykistanie
(
1992
-
1997
).
Islamski Ruch Uzbekistanu dąży do osiągnięcia swoich celów głównie metodami terrorystycznymi i militarnymi. Do najbardziej spektakularnych akcji należą przede wszystkim tzw. kryzysy batkeńskie. W sierpniu
1999
bojownicy Islamskiego Ruchu Uzbekistanu przedarli się z Tadżykistanu do Uzbekistanu i
Kirgistanu
. W rejonie miasta
Batken
w Kirgistanie doszło do starć partyzantów IRU z wojskami uzbeckimi i kirgiskimi. Wzięto także zakładników. Do ponownego ataku IRU w tym samym rejonie doszło latem
2000
roku. Walki trwały do jesieni.
W końcu lat 90. nasiliły się represyjne działania władz uzbeckich wobec IRU. Jednocześnie uzbeckie formacje fundamentalistów islamskich zintensyfikowały działalność terrorystyczną. Przy czym administracja prezydenta Karimowa wielokrotnie wykorzystywała oskarżenie o związki z muzułmańskimi terrorystami jako argument w walce z opozycją polityczną i organizacjami niezależnymi. Władze Uzbekistanu wskazywały na działalność terrorystów islamskich jako główną przyczynę
wystąpień społecznych
w
Andiżanie
w maju
2005
.
Jednym ze źródeł utrzymania są dochody z przemytu narkotyków w regionie Azji Centralnej. Uważa się także, że IRU jest finansowany przez inne międzynarodowe grupy fundamentalistów islamskich oraz jest związana z
Al-Kaidą
i
Osamą bin Ladenem
. W związku z tym zwalczany jest nie tylko przez władze Uzbekistanu i innych państw Azji Centralnej, ale również przez władze
Stanów Zjednoczonych
(IRU jest wpisany na listę organizacji terrorystycznych Departamentu Stanu USA).
Linki zewnętrzne
