Ise-jingū (
jap.
伊勢神宮, Ise-jingū) –
chram
shintō
poświęcony bogini
Amaterasu
, znajdujący się w
japońskim
mieście
Ise
w
prefekturze Mie
.
Ise-jingū
Ise-jingū (także: Ise-daijingū jako łączna nazwa zespołu "Wielkich Chramów Ise") jest kompleksem świątyń. Składa się na niego ponad sto osobnych
chramów
, podzielonych na dwie główne części: Gekū (
jap.
外宮, Gekū), czyli chramów zewnętrznych, usytuowanych w miejscowości Yamada i poświęconych bóstwu Toyouke-no-ōmikami oraz Naikū (
jap.
内宮, Naikū), czyli chramów wewnętrznych w miejscowości Uji i poświęconych bogini Amaterasu. Te dwa zespoły są oddalone od siebie o około 6 km. Łączy je ścieżka
pielgrzymów
przebiegająca przez Furuichi.
Najwyższy kapłan lub kapłanka chramów Ise musi pochodzić z
rodziny cesarskiej
.
Jeden z kilku "wyjątkowych chramów" (betsugū) w chramie Ise
Według oficjalnej chronologii, chramy zostały wzniesione w
4 roku p.n.e.
, lecz większość historyków datuje je o kilkaset lat później, podając najczęściej rok
690
jako datę budowy pierwszego chramu w Ise, w jego obecnym kształcie.
Według legendy, Naikū zostało zbudowane przez Yamatohime-no-mikoto. Świątynie są wzmiankowane w kronikach
Kojiki
i
Nihon-shoki
(pisanych najprawdopodobniej w latach
712
i
720
). Zgodnie z tradycją, chramy są rozbierane i odtwarzane poprzez użycie nowych materiałów (drewna) co 20 lat. Obecne budynki zostały wzniesione w
1993
, co było ich 61. odtworzeniem. Kolejne planowane jest na rok
2013
.
Wygląd chramu Ise pochodzi z okresu przed adaptacją wpływów
buddyjskich
i
chińskich
w
architekturze Japonii
. Zachowują więc pierwotny, pozbawiony późniejszych, obcych wpływów styl. Zbudowane są z
drewna
. Charakterystyczne dla ich stylu architektonicznego są belki dachów wystające ponad ich szczyty, zwłaszcza te skrajne, wyglądające z daleka jak rogi, a także osadzenie całej konstrukcji na palach, z podłogą wzniesioną ponad poziom gruntu, jak w Katsuogi, co nasuwa skojarzenia z architekturą
Polinezji
.
Chram Ise jest narodowym skarbem Japonii. Przechowywane jest tam Ośmioboczne Zwierciadło i z tego powodu jest to najważniejsze ze świętych miejsc
shintō
. Dostęp do obydwu części kompleksu jest ściśle limitowany, zwykły turysta może zobaczyć niewiele więcej, niż dachy budynków świątynnych widoczne spoza wysokich, drewnianych płotów.
Region wokół chramu Ise to teren
Parku Narodowego Ise-Shima
, w którym mieszczą się też inne miejsca kultu i zabytki, na przykład 'zaślubione skały'
Meoto Iwa
, czy też Saiku (rezydencja cesarska z okresu Heian)
Ustanowienie chramu
Schody wiodące do głównej świątyni Naikū
Według japońskiej legendy, około 2 tys. lat temu niebiańska córka cesarza
Suinina
, Yamatohime-no-mikoto, udała się z góry Miwa na tereny obecnej
prefektury Nara
w poszukiwaniu stałego miejsca kultu dla bogini Amaterasu. Wędrowała przez 20 lat przez rejony Ohmi i Mino. Trafiła wreszcie do Ise w obecnej prefekturze Mie, gdzie nakazała wznieść Naikū po tym, jak usłyszała głos Amaterasu, twierdzącej że w tym właśnie miejscu, blisko jednocześnie gór i morza, pragnie pozostać na zawsze. Przed wyprawą Yamatohime-no-mikoto ośrodek kultu Amaterasu-ōmikami znajdował się w pałacu cesarskim w
Yamato
, następnie tymczasowo przeniesiono go w rejon Nara.
Najwyżsi kapłani i kapłanki
Od końca VII w. aż po XIV w. rolę najwyższej kapłanki chramu Ise pełniły kobiety wywodzące się z japońskiej rodziny cesarskiej, znane jako saiō. Według antologii
Man'yōshū
("Dziesięć tysięcy liści"), pierwszą saiō służącą w chramie była Okunohime-miko, córka cesarza
Temmu
w okresie
Asuka
. Wzmianki o niej jako o kapłance znajdują się też w Genji-monogatari (w rozdziałach "Aoi", "Sakaki" i "Yugao") oraz w 69. rozdziale Ise-monogatari. System saiō zakończył się podczas rozruchów w okresie Namboku-chō.
Gdy podczas okupacji Japonii shinto przestało być religią państwową, funkcję najwyższego kapłana lub kapłanki pełnili byli członkowie rodziny cesarskiej lub ich potomkowie. Obecnym najwyższym kapłanem jest Kitashirakawa Michihisa, prawnuk cesarza
Meiji
. Zastąpił on w
2001
swojego kuzyna, Kuni Kuniaki, najstarszego syna byłego księcia Kuni Asaakiry (brata cesarzowej Kōjun). Babka Kitashirakawy, Kitashirakawa Fusako, siódma córka cesarza Meiji, służyła w chramie jako najwyższa kapłanka od
1947
aż do swej śmierci w
1974
. Wówczas zastąpiła ją w tej roli Takatsukasa Kazuko, trzecia córka cesarza
Hirohito
, pełniła ona funkcję do czasu, aż choroba zmusiła ją do ustąpienia w roku
1988
. Zastąpiła ją jej młodsza siostra, Ikeda Atsuko.
Naikū - chram wewnętrzny
Oficjalna nazwa głównej świątyni Naikū brzmi Kotai-jingū. Jest ona miejscem kultu bogini Amaterasu. Teren Naikū składa się z różnych budowli, w tym niżej wymienionych:
Most Uji
Drewniany
most
zbudowany w tradycyjnym japońskim stylu stoi przed wejściem do Naikū, umożliwiając przejście stumetrowego odcinka ponad nurtem rzeki Isuzu. Podobnie jak budynek chramu, jest również rozbierany co 20 lat i stawiany na nowo podczas święta Shikinen Sengu.
Temizusha
Po przejściu mostu Uji oraz ścieżki wiodącej przez malowniczy ogród, pielgrzymi zatrzymują się przy Temizusha. Jest to niewielki, zadaszony zbiornik z wodą, uzupełnianą stale świeżym napływem. Woda służy do rytualnego obmywania rąk i płukania ust.
Kōtai-jingū - główna świątynia
Po przejściu przez pierwszą i drugą
torii
, pielgrzymi wstępują do głównego chramu Naikū po kamiennych schodach. Choć aktualnie jest on ukryty za wysokim płotem, pielgrzymi mogą podejść pod bramę i modlić się tam. Fotografowanie tego miejsca jest surowo zabronione i zakaz jest ściśle przestrzegany.
Kōtai-jingū jest znany jako miejsce przechowywania Ośmiobocznego Zwierciadła, jednego z trzech świętych przedmiotów ofiarowanych pierwszemu cesarzowi przez bogów. Ze ścieżki wiodącej wokół zewnętrznego muru można obserwować spoza drzew dach głównej świątyni. Przed jej frontem widoczne jest puste miejsce, przeznaczone do wzniesienia w nim głównej świątyni na nowo przy jej następnej odbudowie w 2013 roku.
Linki zewnętrzne
