|
immunitet
immunitet - (łac. immunitas – „uwolnienie od obciążeń”) – jest to prawo do nietykalności osobistej przyznawane pewnym osobom fizycznym, czasem prawnym uprzywilejowanym ze względu na zajmowane stanowisko lub pełnioną funkcję w państwie. W czasach cesarstwa rzymskiego immunitet należał się dobrom cesarskim, później latyfundiom senatorskim, które zwolnione były od podatków i danin. W państwie Franków był to przywilej przyznawany początkowo możnym świeckim, później również duchownym. Zakazywał on urzędnikom królewskim wstępu na teren dóbr objętych immunitetem, przekazując ich funkcje (administracyjne, sądowe i skarbowe) właścicielowi terenu. Posiadał on władze nad zależną ludnością zamieszkującą dobra objęte immunitetem. W okresie od X do XIII stulecia immunitet rozprzestrzenił się w feudalnej Europie i stał się ważnym elementem systemu lennego. W Polsce rozdawanie immunitetów przez władcę rozpoczęło się u schyłku XI wieku, natomiast kumulacja jego rozwoju miała miejsce w połowie XIII wieku. Występowały wówczas dwa rodzaje immunitetu. Immunitet ekonomiczny, który oznaczał zwolnienie ludności zamieszkującej tereny nim objęte od świadczeń na rzecz państwa i panującego. Z kolei immunitet sądowy wyłączał ludność objętego nim obszaru spod jurysdykcji urzędników książęcych. Istniał także immunitet częściowy bądź całkowity występujący w zależności od zakresu zwolnień. Immunitet przynosił przede wszystkim ulgi i swobody podatkowe właścicielom ziemskim, a nie poprawiał położenia materialnego osadników, którzy bronili wobec monarchy swojego statusu ludzi wolnych. Obecnie wyróżnia się kilka rodzajów immunitetu. Występuje immunitet sądowy, który powoduje wyłączenie osób spod orzecznictwa sądów i egzekucji sądowej jakiegoś państwa w sprawach karnych i sądowych. Kolejny to immunitet parlamentarny, czyli przywilej członka parlamentu (posła lub senatora). Wyróżnia się tutaj immunitet materialny i formalny. Immunitet materialny polega na tym, że poseł oraz senator nie mogą być pociągnięci do odpowiedzialności za działania wykonywane w ramach powierzonego mandatu, które są jego obowiązkami, np. za wystąpienia w parlamencie, sposób głosowania, zgłaszane inicjatywy ustawodawczej. Zakaz ten trwa w trakcie oraz po ustaniu mandatu parlamentarzysty i nie może zostać uchylony. Nie zwalnia on jednak parlamentarzysty z odpowiedzialności za naruszenie praw innych osób, np. w przypadku naruszenia dóbr osobistych innej osoby w przemówieniu sejmowym. Celem istnienia immunitetu materialnego jest zapewnienie im swobody głosowania oraz wolności wypowiedzi. Immunitet materialny posiadają również sędziowie, asesorzy sądowi, prokuratorzy i asesorzy prokuratorscy w zakresie wykroczeń. Oznacza on w tym wypadku, iż osoby pełniące te funkcje nie podlegają odpowiedzialności za wykroczenia. Mogą za nie odpowiadać wyłącznie dyscyplinarnie przed właściwym sądem dyscyplinarnym. W praktyce oznacza to, że za wykroczenia żaden organ (policja, straż miejska) nie może ukarać sędziego, czy asesora. Policjant nie może takiej osoby nawet pouczyć, gdyż pouczenie jest również środkiem oddziaływania na sprawcę wykroczenia przewidzianym w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Z kolei immunitet formalny parlamentarzysty polega na tym, iż w czasie trwania mandatu nie może on być pociągnięty do odpowiedzialności karnej lub administracyjnej bez zgody parlamentu. Jednak w przypadku popełnienia przestępstwa immunitet może zostać parlamentarzyście uchylony i może on wówczas zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. W przypadku tego rodzaju immunitetu wyróżnia się jego dwa aspekty. Pierwszy to aspekt procesowy, który oznacza, że określona osoba, np. poseł czy Prezes NIK, może zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej pod warunkiem uprzedniej zgody Sejmu. Drugi to aspekt nietykalności oznaczający, że niektórych osób nie wolno zatrzymać ani pozbawić wolności. Taką osobą jest np. Rzecznik Praw Obywatelskich. Może on zostać zatrzymany tylko w przypadku ujęcia go „na gorącym uczynku”, w czasie popełniania przestępstwa. Wśród rodzajów immunitetów wyróżnia się również tzw. immunitet obcego państwa, który płynie z zasady suwerennej równości państw i polega na tym, że sądy jednego państwa nie podlegają sądom innego państwa. Taki immunitet posiadają np. siły zbrojne, które przebywają na obcym terytorium.
Inne hasła zawierające informacje o "immunitet":
Mer (urzędnik)
dekretem rządu na wniosek ministra spraw wewnętrznych. Mer i jego zastępcy posiadają immunitet.Aparatem pomocniczym mera jest urząd. W jego skład wchodzą pracownicy w liczbie ...
Jan Bodzanta (biskup krakowski)
Bodzanta został biskupem wbrew woli władcy to jeszcze uważał, że król narusza
immunitet
ekonomiczny biskupstwa krakowskiego i nie omieszkał mu tego już w
1349
...
Bolesław II Szczodry
konfliktu biskupa i króla, a mianowicie walkę Stanisława o uznanie testamentów i immunitet kościelny.Domniemany grób Bolesława Śmiałego w OssiachLegenda głosi, iż rozszczepienie ciała biskupa ...
1998
–
brytyjscy
lordowie-sędziowie stosunkiem głosów 3:2 uznali, że
Augusto Pinochetowi
nie przysługuje
immunitet
, wobec czego może być aresztowany i przekazany
hiszpańskiemu
wymiarowi sprawiedliwości.
11 grudnia
...
Sędzia
wszystkich rodzajach sądownictwa:
niezawisłość
,nieusuwalność,niedopuszczalność przeniesienia na inne miejsce służbowe bez zgody sędziego (z wyjątkami),
immunitet
formalny. Sędziowie sądów powszechnychNa stanowisko sędziego
sądu rejonowego
może być powołany ...
Spira
się rozrastać. W
969
roku cesarz rzymski
Otton I Wielki
nadał miastu immunitet, na mocy którego miasto było pod ochroną, kontolą i władzą biskupów. ...
Immunitet
odpowiedzialności prawnej danej osoby z tytułu pełnienia przez nią określonej funkcji. Istotą immunitetu jest więc wyłączenie spod obowiązku i tym się właśnie różni od ...
Centrolew
i Senat i zarządził nowe wybory, wskutek czego parlamentarzyści opozycyjni zostali pozbawieni
immunitetu
. 10 września nastąpiły aresztowania aktywnych polityków opozycji, oraz dalsze represje. Miało ...
Józef Piłsudski
to, że od wejścia tego aktu w życie posłów nie chronił już
immunitet
. "Sprawa brzeska" i wybory 1930Quinta Bettencourt w
Funchal
na
Maderze
, gdzie ...
Wolne Miasto Gdańsk
jej stosunków własnościowych na przypadek takiego odtworzenia.Przypisy↑
Traktat Wersalski
↑ Aresztowano również chronionych
immunitetem
dyplomatycznym i konsularnym urzędników Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku. Część z ...
Inne lekcje zawierające informacje o "immunitet":
16. Organy władzy Rzeczypospolitej Polskiej ? sejm i senat (plansza 11)
nie mogą być odwołani przez swoich wyborców.
Ze sprawowaniem mandatu wiąże się posiadanie immunitetu parlamentarnego. Rozróżnia się:
immunitet materialny – posłowie i senatorowie nie mogą ...
19. Organy władzy Rzeczypospolitej - sądy i trybunały (plansza 2)
...
037 Społeczeństwo i gospodarka w Polsce dzielnicowej (plansza 6)
...
|
