Ibrahim Rugova (ur.
2 grudnia
1944
r. w Cerce,
Kosowo
, zm.
21 stycznia
2006
r.) – najbardziej znany przywódca kosowskich
Albańczyków
,
prezydent Kosowa
.
Ukończył
filologię
albańską
na uniwersytecie w
Prisztinie
i
językoznawstwo
na
Sorbonie
.
Był członkiem
partii komunistycznej
. Usunięto go z jej szeregów za żądanie wniesienia poprawek do jugosłowiańskiej
konstytucji
. Przez ponad 10 lat kierował pokojowym ruchem oporu kosowskich Albańczyków przeciwko rządom byłego
prezydenta Jugosławii
Slobodana Miloševicia
.
W
1989
r., gdy Milošević odebrał prowincji
autonomię
, którą cieszyła się ona prawie 20 lat, założył Demokratyczną Ligę Kosowa. Początkowo dążyła ona do przyznania Kosowu statusu odrębnej republiki w ramach
Federacji Jugosłowiańskiej
, później zaczęła się domagać
niepodległości
dla prowincji.
W
1992
i
1998
roku wygrywał wybory na urząd prezydenta Republiki Kosowa, pod hasłem niepodległości i odłączenia się od
Jugosławii
.
Belgrad
nie uznał wyników tych wyborów, uznając je za nielegalne. Milošević tropił
partyzantów
z
UÇK
, którzy od
1996
roku, wbrew stanowisku Rugovy, atakowali
Serbów
.
W lutym
1999
r. Rugova stał na czele kosowskiej delegacji podczas rozmów z
Belgradem
, prowadzonych w
Rambouillet
pod
Paryżem
.
Serbowie
przystąpili do nich pod groźbą nalotów
NATO
. 18 marca podpisał w imieniu kosowskich Albańczyków układ zapewniający
Kosowu
autonomię, a kontrolę nad procesem pokojowym oddający korpusowi 28 tys.
żołnierzy
NATO. Serbska delegacja odrzuciła te warunki.
Odrzucenie przez Miloševicia tego porozumienia stało się bezpośrednią przyczyną rozpoczętych
24 marca
1999
r. i trwających 79 dni nalotów lotniczych NATO na Jugosławię. Naloty nie uzyskały akceptacji
Rady Bezpieczeństwa
i obudziły protesty
Rosji
. Z Kosowa uciekło lub zostało wygnanych dziesiątki tysięcy
uchodźców
, które przybywały do Albanii i
Macedonii
. NATO ogłosiło, że podczas bombardowań Milošević osadził Rugovę w
areszcie
domowym i traktował jako zakładnika, czego musieli się później wyprzeć choćby z tego względu, że Rugova właśnie w tym czasie leciał na rozmowy do Rzymu.
W październiku
2000
r. partia Rugovy zdecydowanie pokonała w wyborach lokalnych w Kosowie Demokratyczną Partię Kosowa byłego przywódcy
UÇK
– Hashima Thaciego. W marcu
2002
r.
parlament
prowincji oficjalnie powierzył mu stanowisko prezydenta.
Rugova był dla większości Albańczyków największym
autorytetem
politycznym, a dla wszystkich, nawet swoich przeciwników – autorytetem moralnym.
Stany Zjednoczone
i
Europa Zachodnia
otwarcie go popierały w sporach z radykalnymi rywalami. W świecie popularność przyniosła mu pacyfistyczna postawa, a zwłaszcza potępianie stosowania przemocy, nawet przez własnych rodaków. Zmarł na raka płuc.
Grób Rugovy na cmentarzu w Prisztinie
Linki zewnętrzne
