Szlezwik-Holsztyn Schleswig-Holstein
Herb Szlezwika-Holsztynu Flaga zwykła Szlezwika-Holsztynu Flaga urzędowa Szlezwika-Holsztynu Herb Szlezwika-Holsztynu Flaga zwykłai urzędowa Szlezwika-Holsztynu
Położenie Szlezwika-Holsztynu na mapie Niemiec
Pełna nazwa kraju związkowego ( niem. )	Schleswig-Holstein
Stolica kraju związkowego	Kilonia
ISO 3166-2 :	DE-SH
Hymn kraju związkowego	Schleswig-Holstein meerumschlungen
Powierzchnia	15 799,38 km²
Ludność	2 834 260 mieszk. (31 grudnia 2008)
Gęstość zaludnienia	179 mieszk./km²
Szczegółowy podział administracyjny powiaty miastana prawach powiatu 4 powiaty ziemskie 11 urzędy 119 gminy 1 116
Premier	Peter Harry Carstensen ( CDU )
Partia rządząca	koalicja CDU / FDP
Skład landtagu :
CDU	34
SPD	25
FDP	14
Partia Zielonych	12
Linke	6
inni	4
Ostatnie wybory	27 września 2009
Najbliższe wybory	2014
Liczba posłów do Rady Federalnej	4
Zadłużenie publiczne kraju	23,01 miliarda € (2008)
Zadłużenie publiczne w przeliczeniu na mieszkańca	8 125 € (2008)
Oficjalna strona kraju związkowego

Szlezwik-Holsztyn ( niem. Schleswig-Holstein, dolnoniem. Sleswig-Holsteen, fryz. Slaswik-Holstiinj, duń. Slesvig-Holsten) – najbardziej na północ wysunięty kraj związkowy Niemiec . Dawna nazwa w języku angielskim to Sleswick-Holsatia (obecnie używa się nazwy niemieckiej). Stolicą jest Kilonia (Kiel). Obecny premier Szlezwika-Holsztynu to Peter Harry Carstensen ( CDU , od kwietnia 2005 ), który zastąpił Heide Simonis ( SPD ), stojącą na czele koalicji SPD/ Zieloni .

Geografia

Szlezwik-Holsztyn leży w południowej części Półwyspu Jutlandzkiego pomiędzy Morzem Północnym na zachodzie i Morzem Bałtyckim . Graniczy od północy z Danią , a od południa z landami Hamburg , Meklemburgia-Pomorze Przednie i Dolna Saksonia .

Zachodnia część to nizina praktycznie bez wzniesień z kilkunastoma wyspami przy wybrzeżu ( Wyspy Północnofryzyjskie ). Z kolei wschodnia część obfituje w zatoki, klify, jeziora polodowcowe i niewielkie wzniesienia z najwyższym Bungsberg (168 m n.p.m. ). Jedyną wyspą na wschodzie regionu jest Fehmarn . Największą rzeką całego regionu jest Eider , a najważniejsza droga wodna to Kanał Kiloński .

Linia brzegowa tego landu stanowi 3,2% całej linii brzegowej Europy. W miasteczku Nortorf znajduje się geograficzny środek tego kraju związkowego. Szlezwik-Holsztyn składa się historycznie ze Szlezwika i Holsztynu . Granicę między obydwoma obszarami wyznaczają rzeki Eider i Levensau (nieco na północ od Kilonii).W przeszłości rzeki te wyznaczały północną granicę Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Historia

W przeszłości Szlezwik i Holsztyn były odrębnymi krainami, których granica przebiegała wzdłuż rzeki Eider . We wczesnym średniowieczu przebiegał tędy tzw. Limes Saxoniae będący granicą pomiędzy Sasami oraz Słowianami połabskimi z plemienia Obodrzytów .^[1] Zamieszkujący te tereny Słowianie ostatecznie zostali podbici przez Sasów dopiero w XII wieku^[2].

Limes Saxoniae

W średniowieczu Szlezwik pozostawał lennem Danii , natomiast Holsztyn, dawne terytorium plemienne północnego odłamu Sasów (m.in. Holsatów, stąd nazwa), znajdował się w strefie wpływów cesarstwa niemieckiego . W XIII - XIV wieku wskutek osłabienia politycznego Danii księstwo Szlezwiku usamodzielniło się i nawiązało bliższe stosunki z Holsztynem. W 1386 roku oba kraje zostały zjednoczone pod rządami hrabiów Holsztynu z dynastii Schauenburgów. W 1460 roku Szlezwik-Holsztyn po wygaśnięciu miejscowej linii książęcej przeszedł we władanie dynastii Oldenburgów i został połączony unią personalną z Danią.

W późniejszych latach podzielony pomiędzy różne gałęzie rodziny panującej. W 1773 roku włączony ściślej do Danii. Po wejściu Holsztynu do Związku Niemieckiego ( 1815 ) zaostrzyły się antagonizmy duńsko-niemieckie. W latach 1848 – 1850 i 1864 Austria i Prusy wystąpiły przeciwko Danii dążącej do wcielenia Szlezwiku i zajęły całe terytorium Szlezwika-Holsztynu. W 1866 roku wybuchła wojna austriacko-pruska , po której Szlezwik-Holsztyn wcielono do Prus. Kończący I wojnę światową traktat wersalski ( 1919 ) przewidywał referendum w sprawie podziału regionu między Danię i Niemcy . W 1920 roku przeprowadzono plebiscyt , w strefie północnej zdecydowana większość ludności opowiedziała się za przyłączeniem do Danii, w strefie południowej – za pozostaniem przy Niemczech. W 1946 roku utworzono kraj związkowy Szlezwik-Holsztyn.

Ludność

W Szlezwiku-Holsztynie żyje 2,83 mln mieszkańców. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 179 mieszkańców na km²^[3].

W użyciu oprócz języka niemieckiego są język dolnoniemiecki , duński i fryzyjski . Wskutek zaszłości historycznych ( I wojna o Szlezwik , Wojna duńska 1864 roku ) i włączenia Szlezwika-Holsztynu do Niemiec żyje tu dziś mniejszość duńska (ok.50 tys.), mniejszość fryzyjska liczy około 40 tys.^[4]

Gospodarka

Region przemysłowo-rolniczy. Eksploatacja złóż ropy naftowej . Rozwinięty przemysł stoczniowy, maszynowy, chemiczny, włókienniczy i spożywczy. Uprawa żyta , pszenicy , jęczmienia , ziemniaków , buraków cukrowych , rzepaku i roślin pastewnych . Hodowla bydła i trzody chlewnej . Na wybrzeżach rybołówstwo . Ważną rolę odgrywa turystyka – liczne kąpieliska nadmorskie (główne wyspy: Sylt , Amrum i okolice Zatoki Lubeckiej). Największe miasta: Kilonia , Lubeka , Neumünster , Szlezwik .

Ciekawostki

Okręt niemiecki, z którego padły jedne z pierwszych strzałów podczas II wojny światowej na Westerplatte , nazywał się Schleswig-Holstein .

Zobacz też

• Schleswig-Holstein
• Szlezwik
• Holsztyn
• Podział administracyjny Szlezwika-Holsztynu
• Władcy Szlezwika-Holsztynu

Przypisy