Hipopotamowate (Hippopotamidae) -
rodzina
parzystokopytnych
.
Zwierzęta te charakteryzują się masywną budową ciała, grubą, pofałdowaną skórą prawie pozbawioną owłosienia i grubą warstwą podskórnej tkanki tłuszczowej. Prowadzą ziemnowodny tryb życia, potrafią długo przebywać pod wodą. Samce są większe od samic. W odróżnieniu od pozostałych świniokształtnych hipopotamy są roślinożerne. Dojrzewają w wieku 4-6 lat. Po 6-7 miesięcznej ciąży samica rodzi zwykle jedno młode. Żyją ok. 40 lat.
Istnieje hipoteza, że hipopotamowate były przodkami
waleni
. Zamieszkują
Afrykę
, ale ich szczątki kopalne znane są także z obszarów
Azji
i
Europy
(
pliocen
).
W
XIX wieku
hipopotamy zaliczano do rzędu
gruboskórych
, wraz z
nosorożcami
i
słoniami
.
Taksonomia i pochodzenie
Rodzajem
typowym
rodziny jest
Hippopotamus
, reprezentowany przez
hipopotama nilowego
.
Hipopotam karłowaty
należy do innego rodzaju w tej rodzinie -
Choeropsis
(lub
Hexaprotodon
- w zależności od autora). Hipopotamowate są klasyfikowane czasami jako podrodzina Hippopotaminae. Z kolei inni taksonomowie grupują hipopotamy w rodzinie Anthracotheriidae, nadrodzinie Anthracotheroidea lub Hippopotamoidea.
W obrębie gatunku hipopotam nilowy na podstawie różnic morfologicznych w budowie
czaszki
oraz rozmieszczenia geograficznego wyodrębniono pięć podgatunków.
Klasyfikacja
Czaszka
hipopotama, widoczne duże
kły
używane do walk
Hipopotamowate sklasyfikowane są wraz z innymi rodzinami w
rzędzie
parzystokopytnych
(Artiodactyla), do którego zaliczane są m.in.:
wielbłądy
,
bydło
,
jeleniowate
i
świnie
. Mimo to hipopotamy nie są ściśle spokrewnione z tymi zwierzętami.
Jak wskazuje nazwa,
starożytni Grecy
sądzili, że hipopotam jest spokrewniony z koniem (hippos znaczy koń). Do
1985
roku przyrodnicy grupowali hipopotamy razem ze
świniami
sugerując się budową
zębów
. Dane uzyskane najpierw z badania
białek
krwi
, a następnie z
filogenezy
molekularnej[1],
DNA
[2] oraz
skamielin
pokazują, że ich najbliższymi żyjącymi krewnymi są
walenie
—
wieloryby
,
morświny
,
delfiny
itp.[3][4] Hipopotamy mają więcej wspólnego z wielorybami, niż z innymi
parzystokopytnymi
, jak świnie, ponieważ wspólny przodek hipopotamów i waleni oddzielił się w pewnym momencie od
przeżuwaczy
oraz innych parzystokopytnych. Dlatego też hipopotamy spokrewnione są bliżej z waleniami, niż innymi przedstawicielami parzystokopytnych. Linie rozwojowe hipopotamów i wielorybów rozdzieliły się niedługo po oddzieleniu się ich wspólnego przodka od innych parzystokopytnych[5][2]
Ewolucja
Wymarłe gatunki
Hippopotamus gorgops
miał wyjątkowo wysokie oczodoły, zamieszkiwał Europę, wyginął przed ostatnią epoką lodowcową.
W czasie
holocenu
na
Madagaskarze
wymarły trzy gatunki hipopotama madagaskarskiego, przy czym jeden z nich w ciągu minionego tysiąca lat. Hipopotamy madagaskarskie były mniejsze niż współczesne hipopotamy nilowe, prawdopodobne w wyniku procesu karłowacenia (zwierzęta mieszkające na wyspach są mniejsze od ich odpowiedników na kontynencie).[6] Dowody kopalne, mówią nam, że wiele madagaskarskich hipopotamów było zabijanych dla mięsa przez ludzi, co mogło przyczynić się do ich wyginięcia.[7][6] Pojedyncze okazy madagaskarskich hipopotamów mogły przetrwać w trudno dostępnych zakątkach. W
1976 r
. mieszkańcy wsi opisali żyjące tam zwierzę nazwane Kilopilopitsofy, który mógł być hipopotamem madagaskarskim.[8]
Oddzielne gatunki hipopotama - hipopotam europejski (H. antiquus) i
H. gorgops
- występowały w kontynentalnej
Europie
i
Wyspach Brytyjskich
. Oba gatunki wymarły przed ostatnim
zlodowaceniem
. Przodkowie hipopotama europejskiego dotarli także do wielu wysp w basenie
Morza Śródziemnego
podczas
plejstocenu
.[9]
Plejstoceńskie hipopotamy karłowate rejonu
Morza Śródziemnego
żyły na
Krecie
(H. creutzburgi),
Cyprze
(H. minor),
Malcie
(H. melitensis) i
Sycylii
(H. pentlandi). Hippopotamus minor przeżył do końca
plejstocenu
albo wczesnego
holocenu
. Dowody archeologiczne ze stanowiska Aetokremnos, wywołują debaty czy gatunek ten nie napotkał człowieka i został przez niego wytępiony.[10][9]
Rodzina obejmująca dwa żyjące współcześnie gatunki zaliczane do rodzajów:
oraz wymarłe rodzaje:
Przypisy
- ↑ B. M. Ursing, U. Arnason: Proceedings of the Royal Society. 1998, ss. 2251, no 1412. (tom 265). Cytat: Analiza mitochondrialnych genomów mocnym wsparciem dla powiązania hipopotam-waleń.
- ↑ 2,0 2,1 J. Gatesy:
Biologia molekuralna i ewolucja
. Ss. 537-543 (14 tomów). Cytat: Więcej świadectw DNA na istnienie kladu walenie/hippopotamidae: proteina odpowiada za krzepliwość krwi.
- ↑
Naukowcy odnaleźli brakujące ogniwo między delfinem, waleniem oraz ich bliskim krewnym, hipopotamem
. W: Science News Daily [on-line]. 25 stycznia 2005. [dostęp 18 czerwca 2007].
- ↑
National Geographic - Hipopotamy: afrykańska rzeka Beast
. W: National Geographic [on-line]. [dostęp 18 lipca 2007].
- ↑ Jean-Renaud Boisserie, Fabrice Lihoreau, Michel Brunet:
Proceedings of the National Academy of Sciences
. luty 2005, ss. 1537-1541, no 5. (tom 102). [dostęp 9 czerwca 2007]. Cytat: Pozycja hipopotamowatych pośród Cetartiodactyla.
- ↑ 6,0 6,1 Solweig Stuenes:
Journal of Vertebrate Paleontology
. 1989, ss. 241-268 (tom 9). Cytat: Taksonomia, zwyczaje i relacje żywych skamielin - hipopotamów Madagaskaru: Hippopotamus lemerlei i H. madagascariensis..
- ↑ Peter Tyson: Ósmy kontynent; Życie, śmierć i ponowne odkrycie zaginionego świata Madagaskaru. New York: 2000. .
- ↑ David A. Burney, Ramilisonina:
American Anthropologist
. grudzień 1998, ss. 957-966, no. 4 (tom 100). Cytat: Kilopilopitsofy, Kidoky i Bokyboky: Relacje na temat dziwnych istot z Madagaskaru, i "Okno Wymierań: megafauny".
- ↑ 9,0 9,1 Petronio, C. (1995): Uwagi o taksonomii Pleistocene hippopotamuses. Ibex 3: 53-55.
PDF fulltext
- ↑ A. Simmons: Geoarcheologia. 2000, ss. 379-381, no. 4 (tom 15). Cytat: Wymieranie fauny w środowisku wyspowym: łowcy hipopotam karłowaty z Cypru.
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
