Heparyna
Wzór przestrzenny cząsteczki heparyny Trójwymiarowy model cząsteczki Wzór przestrzenny cząsteczki heparyny Trójwymiarowy model cząsteczki
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C12H19NO20S3
Masa molowa	12000-15000 g / mol
Identyfikacja
Numer CAS	9005-49-6
PubChem	772[1]
DrugBank	APRD00056[2]
Klasyfikacja
ATC	B 01 AB 01 , C 05 BA 03 , S 01 XA 14
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka
Działanie	przeciwzakrzepowe
Okres półtrwania	1,5 godziny
Metabolizm	w wątrobie
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	dożylna , podskórna

Heparyna ( ATC : B 01 AB 01 , C 05 BA 03 , S 01 XA 14 ) – organiczny związek chemiczny , polisacharyd zbudowany z około 80 reszt monosacharydów , pochodnych glukozy i kwasu glukuronowego , połączonych w nierozgałęziony łańcuch. Cząsteczka ma ładunek ujemny.

Jest naturalnym czynnikiem, zapobiegającym krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych , działając hamująco na wszystkie jego etapy, głównie na fazę przejścia protrombiny w trombinę i jej działanie na fibrynogen . Heparyna aktywuje antytrombinę – osoczowy czynnik hamujący działanie trombiny. Obniża także poziom cholesterolu i lipidów , poprzez aktywację enzymu lipazy lipoproteinowej. W większych stężeniach może również hamować agregację trombocytów oraz ich adhezję (przyleganie do powierzchni) do ścian naczyń krwionośnych. Heparyna jest wyłapywana przez ściany naczynia i zwiększa ich ładunek ujemny, co utrudnia przyleganie płytek krwi i zapobiega powstawaniu skrzepów przyściennych. Wytwarzana przez komórki tuczne , makrofagi i komórki śródbłonka naczyń, działa szybko, lecz krótkotrwale.

Heparyna jest stosowana jako lek przeciwzakrzepowy zapobiegając tworzeniu się skrzeplin, standardowo stosowany u chorych poddawanych zabiegom chirurgicznym i unieruchomionym z powodu choroby, w żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej , ostrych zespołach wieńcowych . Stosuje się preparaty heparyny niefrakcjonowanej (podawanej dożylnie lub podskórnie) oraz drobnocząsteczkowej (stosowanej podskórnie). Zaobserwowano, że u 1-3% chorych dochodzi do reakcji immunologicznej organizmu, polegającej na produkcji przeciwciał przeciw płytkom krwi . Skutkiem tego jest zmniejszenie liczby płytek krwi w osoczu , co prowadzi do ich aktywacji i paradoksalnego powstawania skrzeplin.

Przeciwwskazania do stosowania heparyny

Bezwzględne

• skazy krwotoczne
• objawy krwawienia z przewodu pokarmowego, choroba przewodu pokarmowego obarczona dużym ryzykiem krwawienia
• objawowe nadciśnienie wrotne
• rozwarstwienie aorty

Względne

• udar krwotoczny, krwiak pourazowy śródczaszkowy w wywiadzie (do 2 miesięcy od zdarzenia)
• operacja, uraz głowy w wywiadzie, mniej niż trzy tygodnie temu
• guz mózgu
• zabiegi operacyjne, biopsja narządu, nakłucie tętnicy, nakłucie lędźwiowe (do 24 h)
• źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze (>200/110 mm Hg)
• małopłytkowość immunologiczna zależna od heparyny
• retinopatia cukrzycowa
• ciężka niewydolność wątroby
• ciężka niewydolność nerek
• ostre zapalenie osierdzia

Zobacz też

• nadroparyna
• leki przeciwzakrzepowe
• krzepnięcie krwi

Przypisy

Bibliografia