Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Bronisław Dembiński

Bronisław Dembiński

Bronisław Dembiński

Bronisław Dembiński (ur. 14 sierpnia 1858 w Małej Komorzy , zm. 23 listopada 1939 w Poznaniu ) – polski historyk, profesor uniwersytetów Lwowskiego , Warszawskiego i Poznańskiego , rektor Uniwersytetu Lwowskiego, działacz państwowy.

Był synem zamożnego ziemianina Teodora (herbu Nieczuja ) i Nepomuceny z Jasińskich. Kształcił się w gimnazjum w Chojnicach i gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu (do 1878 , m.in. pod kierunkiem Kazimierza Jarochowskiego ), następnie studiował historię na uniwersytecie w Berlinie i Wrocławiu . Pod opieką Jacoba Caro przygotował pracę doktorską Die Beschickung des Tridentinums durch Polen und die Frage vom Nationalconcil, obronioną na Uniwersytecie Wrocławskim w 1883 . Lata 1885 - 1886 spędził w Rzymie na badaniach archiwalnych. W 1886 obronił pracę habilitacyjną Wybór Piusa IV (opiekunem przewodu habilitacyjnego był Stanisław Smolka ) i został docentem w Katedrze Historii Powszechnej Uniwersytetu Jagiellońskiego . W 1892 został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Lwowskiego; dzięki poparciu Michała Bobrzyńskiego objął Katedrę Historii Powszechnej oraz dyrekcję Seminarium Historycznego. Prowadził wykłady z dziejów papiestwa XVI i XVII wieku , historii Europy XVI i XVII wieku oraz stosunków międzynarodowych Polski. W 1897 mianowany profesorem zwyczajnym, pełnił funkcje dziekana Wydziału Filozoficznego (1898/1899), rektora (1907/1908), prorektora (1908/1909). Prowadził polemiki naukowe z Szymonem Askenazym ; znany był z używania w dyskusjach naukowych argumentów osobistych, a w przypadku Askenazego zablokował jego kandydaturę na objęcie Katedry Historii Nowożytnej Polski ( 1907 ). Brał udział w pracach Komisji Egzaminacyjnej dla nauczycieli szkół gimnazjalnych i realnych we Lwowie .

W 1916 przeniósł się na Uniwersytet Warszawski, gdzie przez trzy lata kierował Katedrą Nowożytnej Historii Polski i Powszechnej. W latach 1919 - 1922 sprawował mandat posła do Sejmu Ustawodawczego; wcześniej był już posłem na sejm w Wiedniu (1914-1918). Był także dyrektorem Departamentu Wyznań w randze podsekretarza stanu (wiceministra) w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1918-1920); wcześniej przez dwa tygodnie był ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego w prowizorium rządowym Władysława Wróblewskiego przy Radzie Regencyjnej . Stał na czele polskiej grupy Unii Międzyparlamentarnej (1919-1930) i Międzynarodowej Unii Stowarzyszeń Ligi Narodów (1927). W 1923 został profesorem Uniwersytetu Poznańskiego i kierownikiem Katedry Historii Powszechnej - drugiej takiej na Wydziale Humanistycznym UP, gdyż pierwszą prowadził już Adam Skałkowski wobec rezygnacji Dembińskiego w 1919 r. z jej objęcia, tłumaczonej wtedy obowiązkami poselskimi i ministerialnymi. Przeszedł na emeryturę w 1933 , ale współpracował z uczelnią w kolejnych latach.

W 1900 został członkiem-korespondentem, a w 1917 członkiem czynnym AU (późniejsza PAU); był także członkiem czynnym (1918) i członkiem zwyczajnym (1929) Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Od 1887 członek-korespondent, a w latach 1923-1939 prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk ; w 1932 nadano mu członkostwo honorowe. W 1921 został członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego we Lwowie, był ponadto członkiem honorowym Towarzystwa Naukowego w Toruniu . Uniwersytet w Oxfordzie (1930) i Uniwersytet Warszawski (1933) nadały mu doktoraty honoris causa . Był odznaczony Krzyżem Komandorskim i Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta , czeskim Orderem Lwa Białego III stopnia, papieskim Orderem Św. Grzegorza, Krzyżem Oficerskim francuskiej Legii Honorowej , złotym medalem Alliance Francaise. W 1933 Uniwersytet Poznański wydał Medal ku Czci Br. Dembińskiego, a w 1934 r. nadał mu godność profesora honorowego. Dembiński brał aktywny udział w pracach III Zjazdu Historyków Polskich w Krakowie (1900) oraz Międzynarodowych Zjazdów Historyków w Rzymie (1903), Brukseli (1923), Oslo (1928), Warszawie (1933) i Zurychu (1938). Był wieloletnim działaczem środowiska katolickiego, przewodniczył Kongresowi Eucharystycznemu w Poznaniu, a pod koniec lat 20. został tercjarzem zakonu franciszkańskiego . Po zajęciu Poznania przez Niemców w 1939 zgłosił się do zastąpienia Zygmunta Wojciechowskiego (profesora historii Uniwersytetu Poznańskiego), aresztowanego jako zakładnika; Wojciechowski nie przyjął tej propozycji. Wkrótce potem Dembiński zmarł w zamienionym na szpital klasztorze sióstr elżbietanek w Poznaniu, tknięty paraliżem.

W pracy naukowej zajmował się historią nowożytną papiestwa, historią dyplomatyki nowożytnej, metodologią historii, dziejami europejskiego parlamentaryzmu oraz historią Polski XVIII wieku . Badał m.in. stanowisko Kurii Rzymskiej wobec Polski w okresie soboru trydenckiego ; analizował przebieg konklawe po śmierci Pawła IV ( 1559 ). Zajmował się misją dyplomatyczną Wasyla Kapnisty, poszukującego w Niemczech pomocy dla wyzwolenia Ukrainy spod władzy rosyjskiej. Wiele uwagi poświęcił królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu , badał jego życie i działalność, a także życie m.in. carycy Katarzyny II , Ignacego Potockiego , Scipione Piattolego , Feliksa Oraczewskiego (posła polskiego w Paryżu w latach 1791-1792). Przygotował do wydania Źródła do dziejów II i III rozbioru Polski w latach 1788-91 (1902) oraz Korespondencję Stanisława Augusta z księciem Józefem Poniatowskim (1904). Dokonał badań porównawczych nad upadkiem państw europejskich, m.in. Polski i Włoch; postawił tezę, że przyczyną upadku były przerost parlamentaryzmu i rządy oligarchii . Wskazał również ogólnodziejowe epoki przełomowe czasów nowożytnych; były to jego zdaniem reformacja i kontrreformacja oraz rewolucja francuska i upadek Rzeczypospolitej. Zajmował się ponadto hołdem pruskim oraz dorobkiem naukowym Michała Bobrzyńskiego.

Najważniejsze publikacje

  • Nowsza historiografia niemiecka (1886)
  • O materiałach do dziejów Polski wieku XVI i XVII (1886)
  • Stosunek włoskiej literatury politycznej do polskiej w XVI wieku (1888)
  • Upadek polityczny i utrata niepodległości Włoch w epoce Odrodzenia (1889)
  • Rzym i Europa przed rozpoczęciem trzeciego okresu soboru trydenckiego (1890)
  • Leon XIII wobec prądów współczesnych (1893)
  • Papiestwo wobec upadku Polski (1893)
  • Rosya a rewolucja francuska (1896)
  • Tajna misja Ukraińca w Berlinie (1896)
  • U zarania stuleci (1903)
  • Ostatni wielki mistrz zakonu niemieckiego (1925)

Źródła do dziejów drugiego i trzeciego rozbioru Polski, t. I, Lwów 1902.

Misja Ignacego Potockiego w Berlinie w 1792 roku, Lwów 1939.

Źródła

  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983


Inne hasła zawierające informacje o "Bronisław Dembiński":

1972 ...

1884 ...

1791 ...

XXI wiek ...

Order Orła Białego ...

1932 ...

Gerard Labuda ...

Tadeusz Pieronek ...

Lata 90. XX wieku ...

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Bronisław Dembiński":

222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 17) ...

231 Upadek komunizmu w Polsce. Początki III RP (plansza 9) ...

16. Organy władzy Rzeczypospolitej Polskiej ? sejm i senat (plansza 15) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie