Heloderma – rodzaj jaszczurek z rodziny helodermowatych (Helodermatidae), obejmujący jedynych żyjących współcześnie przedstawicieli tej rodziny oraz kladu Monstersauria .

Nazwa Heloderma została ukuta w 1829 roku przez Wiegmann jako nowa nazwa rodzajowa dla helodermy meksykańskiej , opisanej początkowo jako Trachyderma horridum^[1]. Nazwa ta pochodzi od greckich słów helos („ćwiekowana”) oraz derma („skóra”) i odnosi się do osadzonych w skórze osteoderm ^[2]. Znane są trzy gatunki należące do tego rodzaju: heloderma arizońska (Heloderma suspectum), heloderma meksykańska (H. horridum) oraz wymarła Heloderma texana. Przez wiele lat zaliczano do niego również gatunek Lowesaurus matthewi (wówczas Heloderma matthewi), jednak w 1986 roku został on przeniesiony przez Pregilla i współpracowników do odrębnego rodzaju Lowesaurus. W 2008 roku Conrad zdefiniował nazwę Heloderma jako odnoszącą się do kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka gatunków H. suspectum, H. horridum i H. texana i wszystkich jego potomków^[3]. Według analiz filogenetycznych przeprowadzonych przez Conrada i współpracowników (2010) wszystkie te trzy gatunki znajdują się w politomii ^[4]. Conrad (2008) zasugerował jednak, że H. suspectum i H. horridum są spokrewnione bliżej ze sobą niż z H. texana^[3].

Analiza molekularna przeprowadzona przez Douglasa i współpracowników (2010) sugeruje, że ostatni wspólny przodek współczesnych heloderm, meksykańskiej i arizońskiej, żył w późnym eocenie , ponad 35 mln lat temu^[5].

Przypisy