Hekla (
isl.
"kaptur, czepek, płaszcz z kapturem") –
wulkan
w południowo-zachodniej
Islandii
, położony 115 km na wschód od
stolicy
kraju
Reykjavíku
. Najwyższy czynny wulkan wyspy (1491 m
n.p.m.
), należy też do najbardziej aktywnych.
Hekla jest
stratowulkanem
, który powstał w rezultacie wylewów o charakterze liniowym z kilku szczelinowych
kraterów
, rozsianych na obszarze kilkunastu kilometrów. W czasie
erupcji
wulkan wyrzuca duże ilości różnych produktów wulkanicznych:
bomby
,
popioły
,
gazy
oraz
lawę
. Dlatego zalicza się go do wulkanów eksplozywno-
efuzywnych
typu wezuwiańskiego.
Ważniejsze erupcje w czasach przedhistorycznych to: 6600
BP
, 4000 BP, 2800 BP oraz ok. 860 r. n.e. W czasach historycznych odnotowano wybuchy Hekli w latach:
1104
,
1158
,
1206
,
1222
,
1300
,
1341
,
1389
, ok.
1440
,
1510
,
1597
,
1636
,
1693
,
1766
,
1845
,
1878
,
1947
-
48
,
1970
,
1991
i
2000
.
Erupcjom towarzyszą najczęściej lekkie
trzęsienia ziemi
oraz spływy gwałtownie topniejących
lodów
tzw.
jökulhlaupy
(w czasie erupcji 1947/48 w jednej fali spłynęło około 3 km³ wody). Hekla produkuje głównie
dacyty
oraz
andezyty
bazaltowe
.
Wybuchy Hekli zazwyczaj nie przynosiły bezpośrednio strat w ludziach czy gospodarce, jako że jego okolice są słabo zaludnione. Największym problemem jest jednak opad popiołów, które osiadając na roślinach wywoływały straty w
hodowlach zwierząt
, które były podstawą islandzkiego
rolnictwa
.
Hekla często pojawiała się w
literaturze
europejskiej, już od
średniowiecza
. Wielokrotnie pojawiał się motyw Hekli jako "wrót
piekieł
".
Linki zewnętrzne