Martin Buber (ur. 8 lutego 1878 w Wiedniu , zm. 13 czerwca 1965 w Jerozolimie ) – żydowski filozof religii.

Dorastał we Lwowie . Był badaczem chasydyzmu (w Polsce popularna jest jego książka Opowieści chasydów). Właśnie ten nurt religijno-filozoficzny ukształtował sposób myślenia Bubera. Chasydzi prowadzili bowiem dialog z Bogiem, obecnym w swoich emanacjach. Każda rzecz, każde działanie łączyło się z chwałą Bożą, a wspólnotę budowano na indywidualizmie poszczególnych jednostek. Stąd antropocentryzm Bubera, jego niechęć do myślenia systemowego oraz irracjonalizm. Szczególne znaczenie Buber przypisywał przykazaniu miłości. Jego filozofia ma wymiar optymistyczny – przez prostotę, pokorę, radość, zaangażowanie jesteśmy w stanie "zbliżyć" Boga do naszego świata. Buber krytykuje zarówno kolektywizm, jak i skrajny indywidualizm, należy bowiem być zarówno dla siebie, jak i dla drugiego człowieka. Wszelkie prawdziwe życie jest spotkaniem, nasze "ja" jest zawsze zwrócone ku czemuś. Kryzys relacji jest kryzysem człowieka. Człowiek jest osobą - duchem i podmiotem. Wchodzi z rzeczywistością w relację monologową - "ja-ono", oraz dialogową - "ja-Ty". W relacji "ja-ono" brak jest dialogu, ale jest ona nieodzowna dla ludzkiego życia, ważne jest także poznanie naukowej istoty. Nie można jednak sprowadzić do relacji "ja-ono" każdego człowieka. Trzeba wejść z kimś w relację "ja-Ty". Zakłada ona: świadomą osobę, potencjalność człowieka, realizację dobra, uznanie partnera dialogu, świadomość obcowania z drugim człowiekiem – dziełem Stwórcy. Problem polega na tym, że ludzie zamiast wchodzić w dialog – monologują. Czynią tak,gdyż boją się odsłonić, niekiedy stwarzają pozory dialogu. Buber stoi na stanowisku, iż – generalnie – w dialog "ja-Ty" można wejść z tylko jedną osobą. Kosztuje on bowiem wiele wysiłku i energii.

Pisał również na temat relacji chrześcijaństwa do judaizmu . Uważany jest za współtwórcę nurtu filozofii zwanego filozofią dialogu (książka Ja i Ty), w Polsce rozwijanego m.in. przez ks. Józefa Tischnera .

Bibliografia

• 1992. Ja i Ty, przeł. Jan Doktór, Warszawa : IW PAX.
• 1993. Problem człowieka, przeł. i wstępem opatrzył Jan Doktór, Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN.
• 1995. Dwa typy wiary, tłum. Juliusz Zychowicz ; przedm. Adam Żak ; posł. David Flusser, Kraków : Znak.
• 1998. Mojżesz, przeł. Ryszard Wojnakowski, Warszawa : Cyklady.
• 1999. Gog i Magog : kronika chasydzka, przeł. i wstępem opatrzył Jan Garewicz, Warszawa : Wydaw. Nauk. PWN.
• 2004. Opowieści o aniołach, duchach i demonach, przeł. Ryszard Wojnakowski, Warszawa : "Cyklady".
• 2005. Opowieści chasydów, tłum., uwagami i posł. opatrzył Paweł Hertz, wyd. 3 popr., Poznań : W drodze ; Warszawa : Fundacja Zeszytów Literackich.

Linki zewnętrzne

• Niemieckojęzyczny portal o życiu i dziele Bubera ( niem. ).