Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Hajnan

Hajnan

Prowincja Hajnan
Nazwa chińska: 海南省 (Hǎinán Shěng)
Nazwa skrócona: 琼 / 瓊 (Qióng)
Położenie prowincji Prowincja Hajnan
Stolica Haikou
GubernatorLuo Baoming
Populacja8,541,800 os.
( 2008 )
Powierzchnia33,920 km²
Gęstość
zaludnienia
241 os./km²
Skład etniczny Chińczycy Han - 83%
Li - 16%
Miao - 0.8%
Zhuang - 0.7%
Liczba
prefektur
2
Liczba
powiatów
20
Liczba
gmin
218
ISO 3166-2 CN-46
Strona
oficjalna
[1]

Hajnan (), chiń. 海南; pinyin : Hǎinán) – wyspa chińska na Morzu Południowochińskim . Od 1988 prowincja chińska (Hainan Sheng) ze stolicą w mieście Haikou , w skład której wchodzi ok. 200 wysp i wysepek. Powierzchnia prowincji wynosi 34,3 tys. km², a populacja ok. 8 mln mieszkańców ( 2004 ). Posiada status specjalnej strefy ekonomicznej .

Jednym z pierwszych Europejczyków, którzy odwiedzili i opisali Hajnan, był w XVII w. polski jezuita o. Michał Boym .

Ze względu na rosnący ruch turystyczny i szybko rozbudowywaną infrastrukturę hotelową wyspa bywa określana jako "chińskie Hawaje". Do rozreklamowania walorów turystycznych Hajnanu na świecie przyczynił się konkurs Miss World , którego finały odbyły się w Sanya w latach 2003 , 2004 i 2005 .

Spis treści

Historia

W przeszłości Hajnan był w Chinach określany nazwami: Perłowe Klify (珠崖 Zhūyá), Jadeitowe Klify (瓊崖 Qióngyá) lub Jadeitowa Kraina (瓊州 Qióngzhōu). Z ostatnich dwóch nazw wywodzi się skrótowa nazwa prowincji, Qióng (琼 w uproszczonym piśmie chińskim ), która przywodzi na myśl krajobraz wyspy, kojarzący się Chińczykom z kolorami jadeitu . Dziś Hajnan bywa określany jako Qiong Dao – "Jadeitowa Wyspa".

Pierwsze wzmianki o Hajnanie pojawiają się w 110 r. p.n.e. za czasów dynastii Han , kiedy to na wyspie założono wojskowy garnizon. Kolonizacja przez przybyszów z lądu postępowała jednak wolno, bo Hajnan długo uznawano za miejsce nieprzystępne, dobre wyłącznie dla zesłańców. W okresie Han chętnie osiedlali się na nim członkowie ludu Li z terenów dzisiejszego regionu autonomicznego Kuangsi , którzy stopniowo zajęli miejsce aborygenów, wywodzących się z ludów malajsko-polinezyjskich.

Pod rządami Królestwa Wu w epoce Trzech Królestw , Hajnan był odrębną komanderią Zhuya (珠崖郡).

W epoce Song , kiedy Hajnan był częścią prowincji Guangxi, na wyspę dotarła pierwsza fala osadników hańskich , którzy osiedlali się głównie na północy wyspy. Pod rządami mongolskiej dynastii Yuan (1206–1368) wyspa była oddzielną prowincją, ale za Mingów została w 1370 r. włączona do prowincji Guangdong . W XVI i XVII w. wyspa przeżyła napływ osadników z prowincji Fujian i Guangdong , którzy zmusili wcześniejszych przybyszów z ludu Li do migracji na wzgórza w południowej części Hajnanu. W XVIII wieku Li zbuntowali się przeciw cesarskiemu rządowi, który do walki z nimi sprowadził najemników z ludu Miao z prowincji Kuejczou . Wielu Miaosów osiedliło się na wyspie, a ich potomkowie mieszkają do dziś w jej zachodniej części.

W 1912 r. Hajnan ponownie zyskał status odrębnej prowincji pod nazwą Wyspa Qiongya, jednak w 1921 r. ponownie włączono go do prowincji Guangdong. W latach 20. i 30. stał się bezpieczną przystanią dla chińskich komunistów , rozbitych w 1927 r. przez nacjonalistów w swej kolebce Szanghaju. Wspólnie z tubylcami narodowości Li, komuniści prowadzili partyzancką walką z japońską okupacją (1939–45). Odpowiedź Japończyków była bezwzględna – wymordowano 1/3 populacji wyspy.

Po kapitulacji Japonii w 1945 r., kontrolę nad wyspą odzyskał Kuomintang . Utrzymał ją jeszcze po wojnie domowej , która zmusiła Czang Kaj-szeka i jego zwolenników do ucieczki na Tajwan . Chiny Ludowe zajęły wyspę w czasie trwającego od marca do maja 1950 r. desantu ( chiń. : 海南島登陸戰役; Pinyin : Hǎinándǎo Dēnglù Zhànyì).

Komuniści próbowali rozwijać wyspę wzdłuż szlaków wytyczonych przez Japończyków, ale osiągnęli mizerne rezultaty ze względu na odizolowane położenie Hajnanu; jego subtropikalny, grożący tajfunami klimat oraz ze względu na reputację wyspy, która ciągle uchodziła na kontynencie za niebezpieczny "koniec świata", dobry raczej dla zesłańców niż osadników. Sytuacja odwróciła się w 1988 r., kiedy Hajnan został ustanowiony odrębną prowincją, a cała wyspa zyskała status Specjalnej Strefy Ekonomicznej , zachęcającej do inwestowania poprzez m.in. ulgi podatkowe.

Michał Boym na Hajnanie

Najprawdopodobniej w okresie od stycznia do listopada 1647 r. na Hajnanie przebywał polski jezuita o. Michał Boym , wysłany tu z misją z Makau . Boym dał jeden z pierwszych znanych w Europie opisów fauny i flory Hajnanu, oraz samej wyspy. Był pierwszym Polakiem, który na nią trafił i drugim po Portugalczyku Bento di Mattosie Europejczykiem, który spędził na niej dłuższy czas. Posługując się chińskimi źródłami, wykonał pierwszą w Europie mapę wyspy, na której zaznaczył miasta i miasteczka, rzeki, góry, a nawet jedyną działającą wówczas kopalnię złota. Uwiecznił także XVI-wieczny głaz na najbardziej wysuniętym na południe wyspy cyplu Nantian, który Chińczycy nazwali "Pierwszym Filarem Niebios Południa" (南天一柱)i który w potocznym rozumieniu mieszkańców Państwa Środka wyznaczał południowy kraniec cywilizowanego świata (czyli Chin). Słynny głaz dziś widnieje na banknocie o nominale dwóch yuanów .

W owym czasie jezuici mieli na Hajnanie dwie misje - w dzisiejszym Haikou oraz w Ding'an, 60 km na południe w głąb wyspy. Na tę drugą placówkę polski jezuita podróżował wzdłuż wybrzeża na południe, a potem łodzią w górę rzeki Nantu (Nantu Jiang) . Pobyt wykorzystał do prac nad Atlasem Chin oraz "Florą Chin", jedyną pracą którą opublikował za życia. Wykonał też szereg rysunków roślin, zwierząt i scen z życia tubylców, zebrał informacje na temat chińskiej medycyny, farmacji i alchemii. Tutaj wreszcie szlifował język chiński którego podstaw nauczył się w Makau. Wszystkie te informacje wykorzystał w swoich późniejszych, niejednokrotnie pionierskich opracowaniach na temat Chin. Zdaniem biografa Boyma, Edwarda Kajdańskiego, pobyt na Hajnanie był najbardziej twórczym okresem w życiu polskiego misjonarza.

Źródło:

  • E. Kajdański, "Michał Boym - Ambasador Państwa Środka", Książka i Wiedza, Warszawa 1999, s. 71-83

Geografia

Satelitarne zdjęcie Hainanu

Hajnan jest największą wyspą ChRL . Od półwyspu Leizhou (雷州半島) w prowincji Guangdong oddziela go Cieśnina Hajnańska (瓊州海峽). Na zachód od wyspy znajduje się Zatoka Tonkińska . Najwyższym wzniesieniem na Hajnanie jest Wuzhi Shan (1,876 m). Według stanowiska ChRL na prowincję Hajnan składa się także ok. 200 wysp i wysepek na Morzu Południowochińskim, do których pretensje roszczą także m.in. Japonia i Wietnam .

Klimat

Na Hajnanie panuje tropikalny klimat monsunowy. Roczna amplituda temperatur nie przekracza 15 stopni Celsjusza. Najzimniejsze miesiące do styczeń i luty, podczas których temperatura waha się w granicach 16-21 stopni. Najcieplej jest lipcu i sierpniu - 25-29 stopni. Poza górami w centrum wyspy, średnia temperatura na wyspie przekracza 10 stopni Celsjusza. Lato na północy Hajnanu jest wilgotne i gorące, trwa przynajmniej 20 dni w roku, a temperatura przekracza 35 stopni. Średnie roczne opady deszczu wynoszą 1500-2000 mm, a środkowej i wschodniej części wyspy mogą sięgać 2400 mm, podczas gdy na południowym zachodzie wynoszą 900 mm. Wschodnia część wyspy jest zagrożona przez tajfuny, które w trakcie deszczowego lata odpowiadają za 70 proc. opadów na wyspie, przyczyniając się do powodzi i podtopień.

Rzeki i jeziora

Większość rzek Hajnanu zaczyna swój bieg w centrum wyspy. Największe to rzeka Nandu (314 km) oraz jej dopływ Xinwu (109 km), a także rzeka Changhua (230 km) i rzeka Wanquan (162 km). W porze suchej rzeki przestają płynąć. Na Hajnanie jest kilka jezior naturalnych, oraz duży, sztuczny Zbiornik Sangtao.

Gospodarka

Odkąd cały Hajnan zyskał status specjalnej strefy ekonomicznej, szczególnie rolnictwo i turystyka przeżywają rozwój. Wyspa pozostaje jednak w niewielkim stopniu zindustrializowana i w 2004 odpowiadała zaledwie za 0,5 proc. ogólnochińskiego PKB. Dochód na głowę mieszkańca wynosił 998 USD.

Ludność

Etnolingwistyczne grupy na Hajnanie, 1967 (, także z legendą)

W 2000 roku wśród mieszkańców Hajnanu wyróżniono następujące mniejszości narodowe: 1) Chińczycy Han , określani też czasem jako Hajnańczycy, którzy stanowią 83 proc. populacji; 2) Li - 16 proc. populacji; 3) Miao (Hmongowie) - 0,8 proc., oraz Zhuangowie - 0,7 proc. Największą grupę aborygenów stanowi ludność Li. W okolicach Sanya mieszka także niewielka społeczność potomków Ciamów ze środkowego Wietnamu , których chińskie władze ze względu na muzułmańskie wyznanie klasyfikują jako Hui .

Wśród mieszkańców Hajnanu jest 10 tys. buddystów , oraz 6,5 tys. muzułmanów . Ponieważ Hajnan leżał na misjonarskim szlaku z Europy, jest na nim sporo chrześcijan - 35 tys. protestantów oraz 4,1 tys. katolików .

Zamieszkujący wyspę Hanowie posługują się południowymi językami min , także miejscową odmianą nazywaną dialektem hajnańskim . Większość Hajnańczyków rozumie język kantoński , a wykształcona młodzież potrafi się porozumiewać po angielsku. Mniejszości Li, Miao i Zhuang mają swoje języki. Niemal wszyscy mieszkańcy wyspy mówią także po mandaryńsku .

Słynni ludzie

Poeta Su Dongpo (1036-1101) opiewał niedostępność i egzotykę Hajnanu jako zesłaniec za czasów dynastii Song . W miejscu, gdzie mieszkał, zbudowano Akademię Dongpo. Z Hajnanu pochodził słynny urzędnik z czasów dynastii Ming , Hai Rui (1514-1587), który w cesarskiej administracji był podawany jako przykład uczciwości i staranności w wykonywaniu obowiązków. Za najsłynniejsze hajnanki uchodzą siostry Song, córki wpływowego biznesmena z czasów Republiki Chińskiej . Jedna z nich, Song Qingling poślubiła Sun Jat-sena , pierwszego prezydenta Chin. Druga, Song Meiling , została żoną Czang Kaj-szeka .

Kuchnia

Kuchnia hajnańska uchodzi za lekką. Najsłynniejszym daniem jest ryż z kurczakiem po hajnańsku, ale na wyspie jada się owoce morza, cytrusy i owoce egzotyczne.

Turystyka

Zaletami Hajnanu są jego niskie uprzemysłowienie, zielony krajobraz, piękne plaże i czyste powietrze. Na Hajnan można się dostać promem lub samolotem. Na wyspie są dwa porty lotnicze - Meilan w Haikou i Phoenix w Sanya . W grudniu 2004 r. otwarto połączenie kolejowe z prowincją Guangdong . Podróż, włączając przeprawę promową przez Cieśninę Qiangzhou, zajmuje ok. 12 godzin. Budowa linii kolejowej kosztowała 583 mln USD.

Wyspa dzieli się na osiem regionów turystycznych: okolice Haikou (Haikou, Qiongshan, Ding'an); region północno-wschodni (Wenchang); wschodnie wybrzeże (Qionghai, Ding'an); wybrzeże południowo-wschodnie; region Sanya (Sanya); wybrzeże zachodnie (Ledong, Dongfang, Changilang); region północno-zachodni (Danzhou, Lingao, Chengmai); oraz wyżyny środkowe (Baisha, Qiongzhong, and Wuzhishan/Tongzha).

Do głównych atrakcji Hajnanu zaliczane są także:

  • Opera Hajnańska (瓊劇) - jedna z kilkuset odmian chińskiej sztuki teatralnej.
  • Yalong Wan (亚龙湾 Zatoka Yalong) - ze wspaniałą, 7-kilometrową plażą w pobliżu miasta Sanya.

W 2002 r. odwiedziło Hajnan ok. 380 tys. turystów.

Podział administracyjny

Hajnan ma nieco inny podział administracyjny, niż inne chińskie prowincje. O ile na kontynencie obowiązuje hierarchia "prowincja-prefektura-powiat", to na Hajnanie większość powiatów (z wyjątkiem czterech) podlega bezpośrednio władzom prowincji.

Na Hajnanie istnieją następujące jednostki administracyjne:

  • 2 miasta na poziomie prefektury
  • 4 dzielnice-powiaty, które składają się na miasto Haikou
    • Dzielnica Longhua (龙华区)
    • Dzielnica Xiuying (秀英区)
    • Dzielnica Qiongshan (琼山区)
    • Dzielnica Meilan (美兰区)
  • 6 miast na poziomie powiatu
    • Wenchang (文昌市)
    • Qionghai (琼海市)
    • Wanning (万宁市)
    • Wuzhishan (五指山市)
    • Dongfang (东方市)
    • Danzhou (儋州市)
  • 4 powiaty
    • Powiat Lingao (临高县)
    • Powiat Chengmai (澄迈县)
    • Powiat Ding'an (定安县)
    • Powiat Tunchang (屯昌县)
  • 6 powiatów autonomicznych
    • Changjiang - Autonomiczny Powiat Narodowości Li (昌江黎族自治县)
    • Baisha - Autonomiczny Powiat Narodowości Li (白沙黎族自治县)
    • Qiongzhong - Autonomiczny Powiat Narodowości Li i Miao (琼中黎族苗族自治县)
    • Lingshui - Autonomiczny Powiat Narodowości Li (陵水黎族自治县)
    • Baoting - Autonomiczny Powiat Narodowości Li i Miao (保亭黎族苗族自治县)
    • Ledong - Autonomiczny Powiat Narodowości Li (乐东黎族自治县)

Na Hajnanie jest 218 jednostek miejskich.

Według chińskich władz, w skład prowincji Hajnan wchodzą także archipelagi Wysp Paracelskich (Xisha) , Zhongsha, oraz Wysp Spratly (Nansha) , o które Chiny spierają się z innymi państwami regionu.

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Hajnan":

II wojna światowa ...

Węże ...

Język hakka ...

Język minnański ...

Języki min ...

Miao ...

Podział terytorialny Chińskiej Republiki Ludowej ...

Morze Południowochińskie ...

Hajnan Prowincja HajnanNazwa chińska: 海南省 (Hǎinán Shěng)Nazwa skrócona: 琼 / 瓊 (Qióng)Położenie prowincji Prowincja ...

Język chiński ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Hajnan":

Mapa świata (plansza 12) Korsyka, Sycylia, Malta, Kreta, Rodos - AZJA Cejlon, Sumatra, Jawa, Borneo, Celebes, Timor, Mindanao, Hajnan, Tajwan, Kiusiu, Sikoku, Honsiu, Hokkaido, Sachalin, Wyspa Wrangla - AFRYKA Madera, Wyspa Wniebowstąpienia, ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie