|
Hadrian VI
Hadrian VI - właśc. Adriaan Florenszoon Boeyens (ur. 2 marca 1459 w Utrechcie, zm. 14 września 1523 w Rzymie) — papież od 9 stycznia 1522 do 14 września 1523). Humanista renesansowy, filozof i teolog.
Życie
Dzieciństwo i młodość
Urodził się 2 marca 1459 w ubogiej rodzinie. Gdy był jeszcze dzieckiem, zmarł jego ojciec Florens Boeyens, prawdopodobnie pracujący przy budowie okrętów. Matka Geertruid zadbała jednak o dalszą edukację syna — Adriaan uczył się w Utrchcie i w Zwolle, zapoznał się też z ruchem devotio moderna. Studiował na Uniwersytecie w Lowanium, który ukończył w 1476. W 1478 uzyskał tytuł magistra teologii, w 1491 tytuł doktora teologii. Tego samego roku przyjął święcenia kapłańskie.
Okres pracy na Uniwersytecie Lowańskim
Posiadając odpowiednie przygotowanie, został profesorem filozofii i teologii na Uniwersytecie w Lowanium. Na uniwersytecie pełnił funkcje rektora (od 28 lutego 1493 do 31 sierpnia 1493 i od 31 sierpnia 1501 do 28 lutego 1501) oraz kanclerza (od 1497, jako dziekan lowańskiego kościoła św. Piotra).
Otrzymał także wiele beneficjów i pełnił różne ważne funkcje kościelne. Był kanonikiem kościoła św. Piotra w Lowanium, kapelanem béguinage w Lowanium i w parafii Goedereede (od 1492) oraz wikariuszem kościoła św. Piotra w Utrchcie. Otrzymywał też wiele prebend, m.in. z kapituły kościoła św. Piotra w Utrechcie oraz tamtejszego kościoła Najświętszej Maryi Panny. Beneficja te przynosiły mu duże dochody, ale też dostarczały wielu obowiązków duszpasterskich.
W 1502 ufundował w Lowanium kolegium dla ubogich studenów. Kolegium to znane było później jako Kolegium Papieskie (nid. Pauscollege), kierował nim Godschalk Rosemondt.
Myśl filozoficzna i teologiczna Hadriana, omówiona szerzej w osobnym rozdziale, przynależy do filozofii scholastycznej, z dominacją wpływu św. Tomasza. Najważniejsze dzieła przyszłego papieża powstały właśnie w okresie lowańskim. Należą do nich Quaestines quodlibeticae, powstałe w latach 1488-1507 jako refleksja lowańskich dysput filozoficznych, oraz Quaestiones in quartum sententiarum librum, oparte o własne wykłady Hadriana z Piotra Lombarda.
Quaestines quodlibeticae wydane zostały dzięki staraniom studentów Hadriana, wśród których cieszył się on sympatią i poważaniem. Hadrian był wyróżniającym się nauczycielem, potrafił wzbudzać zainteresowanie dla przedstawienia problemów filozoficznych i teologicznych w tradycyjny sposób scholastyczny. Do jego studentów należało wiele wybitnych jednostek, m.in. prawnik i humanista Gabriël van der Muyden (Mudaeus); teolog, matematyk i astronom Albert Pigghe (Pighius); teolog Johannes Driedo; teolog Gerard Morinck (Moringus) — autor żywota Hadriana VI; teolog Ruard Tapper.
Dostojnik kościelny i państwowy
W 1507 został opiekunem księcia Karola Habsburga (przyszły cesarz Karol V). Od 1515 roku przebywał w Hiszpanii, aby zapewnić następstwo hiszpańskiego tronu swemu podopiecznemu. W 1516 r. został regentem królestwa Hiszpanii wspólnie z kardynałem Francisco Jiménez de Cisneros. 18 sierpnia 1516 wybrany biskupem Tortosy; konsekrowany przez biskupa Segowii Diego de Ribera. W tym samym roku został też inkwizytorem generalnym Aragonii, a dwa lata później – także Kastylii. Z powodu niezdecydowanej postawy podczas rewolty comuneros w Kastylii Karol V odwołał go z funkcji regenta Hiszpanii. Papież Leon X kreował go w lipcu 1517 kardynałem-prezbiterem SS. Giovanni e Paolo.
Pontyfikat
Pomimo że nie uczestniczył w konklawe po śmierci Leona X, został jednogłośnie wybrany na papieża. Był ostatnim papieżem, który nie pochodził z Włoch do Jana Pawła II i ostatnim papieżem niemieckim do Benedykta XVI, a także jedynym prócz Marcelina II papieżem nowożytnym, który nie zmienił swojego imienia.
Jego pontyfikat trwał od 9 stycznia 1522 do 14 września 1523. Do Rzymu przybył z Tortosy dopiero 29 sierpnia 1522 i został koronowany 2 dni później. Jako obcokrajowiec nie cieszył się sympatią Rzymian. W roku 1522 uznał winę Kościoła katolickiego za rozłam religijny. Dążył do stłumienia ruchu protestanckiego przez reformę Kościoła. Wprowadził drastyczne oszczędności w finansach Stolicy Apostolskiej, sam prowadził skromne i surowe życie. Zwalczał też humanistów, których uważał za potencjalnych heretyków. Kreował kardynałami swojego bliskiego współpracownika Willema Enckenvoirt`a oraz biskupa warmińskiego Fabiana Luzjańskiego, który jednak zmarł zanim dowiedział się o promocji.
Inne hasła zawierające informacje o "Hadrian VI":
II wiek
...
Cesarze rzymscy
...
Mauzoleum
...
Imieniny
...
Archont
...
Karol I Andegaweński
...
Mandinia
...
Strefa Gazy
...
Karol Wielki
...
Chorał gregoriański
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Hadrian VI":
013. Odrodzenie Europy (plansza 14)
...
104 Kontrreformacja w Europie (plansza 2)
...
018. Historiografia rzymska (plansza 8)
...
|
