Góry Inowieckie (
514.41
; słow. Považský Inovec) - pasmo górskie w zachodniej
Słowacji
. Stanowi część
Łańcucha Małofatrzańskiego
(słow. Fatransko-tatranská oblasť), należącego do
Centralnych Karpat Zachodnich
.
Góry Inowieckie leżą na wschodnim brzegu
Wagu
, na odcinku od
Trenczyna
do
Hlohovca
, równolegle do tej rzeki. Stanowią południowy przyczółek Łańcucha Małofatrzańskiego, wkraczający od północy na obszar
Niziny Naddunajskiej
. Nizina ta otacza je od wschodu (dolina
Nitry
, zachodu (dolina Wagu) i południa (Pogórze Nitrzańskie). Od północy z Górami Inowieckimi graniczą
Góry Strażowskie
, oddzielone obniżeniem na linii
Trenczyn
-
Bánovce nad Bebravou
.
Długość pasma Gór Inowieckich wynosi 48 km, szerokość od 15 do 25 km, powierzchnia około 600 km2. Wyniesienie gór nad poziom morza zmniejsza się z północy na południe; ostatecznie góry płynnie przechodzą w nizinę. Góry Inowieckie pod względem
geomorfologicznym
dzielą się na:
- Wysoki Inowiec (słow. Vysoký Inovec) z kulminacją
Inovec
(1.042 m n.p.m.),
- Niski Inowiec (słow. Nízky Inovec) z kulminacją Bezovec (743 m n.p.m.),
- Góry Krogulcze (słow. Krahulčie vrchy) z kulminacją Marhát (748 m n.p.m.),
- Pogórze Inowieckie (słow. Inovecké predhorie) (bez wyraźnej kulminacji, do 550 m n.p.m. na wschód od wsi Beckov).
Góry Inowieckie są odwadniane przez liczne drobne potoki spływające do Wagu i Nitry. W północnej części pasma są liczne źródła kwaśnych
wód mineralnych
i
wód termalnych
o temperaturze do 65 do 67 °C (w dzielnicy
Piešťan
Kúpeľný ostrov).
Góry Inowieckie są porośnięte lasami liściastymi -
dębowymi
, w wyższych partiach -
dębowo
-
grabowymi
, a w najwyższych -
bukowymi
. Gdzieniegdzie las przechodzi w
lasostep
, a nawet w
stepowe
łąki. Bardzo bogate jest również życie zwierzęce, obfitujące w gatunki drapieżników.
Góry Inowieckie obfitują w zabytki i w pomniki natury. Najważniejsze zabytki to:
- jaskinia Čertova pec z najstarszymi śladami ludzkiego osadnictwa na Słowacji,
- grodzisko Kostolec z czasów Wielkich Moraw we wsi Ducové,
- posadowiona na wielkomorawskich fundamentach kaplica świętego Jerzego w Nitrianskiej Blatnicy,
-
średniowieczne
zamki we wsiach Beckov, Tematín, Podhradie (Topoľčiansky hrad) i w Hlohovcu.
W Górach Inowieckich jest rozwinięta infrastruktura turystyczna. Oznakowane trasy turystyczne liczą kilkadziesiąt kilometrów i są przystosowane do przejazdu rowerami górskimi. Są tu również tereny narciarskie (ośrodek w Bezovcu) i ściany wspinaczkowe (Beckov).
Źródła
-
Antoni Wrzosek
Czechosłowacja, w: Antoni Wrzosek (red.) Geografia Powszechna. Tom III. Europa (bez ZSRR), PWN Warszawa 1965
- Henryk Górski, Wanda Jędrzejewska (red.) Atlas geograficzny, wyd. XIV, PPWK Warszawa 1979
- Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Czechosłowacja. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983
-
Jerzy Kondracki
Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989,
