Gwiazdnica trawiasta
Systematyka [1].
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	goździkowce
Rodzina :	goździkowate
Rodzaj :	gwiazdnica
Gatunek :	gwiazdnica trawiasta
Nazwa systematyczna
Stellaria graminea L. Sp. pl. 1:422. 1753

Gatunek trujący

Kwiat

Gwiazdnica trawiasta (Stellaria graminea L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Występuje w Eurazji, zawleczona została do Ameryki Północnej . W Polsce jest rośliną pospolitą na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Nazwy ludowe: gwiazdownica, muszec trawiasty.

Morfologia

Łodyga

Wątła, krucha i łamliwa, zielona, 4-kanciasta. U nasady pokładająca się, często pnąca. Zwykle rozgałęziona. Długości 10–50 (60) cm.

Liście

Lancetowate lub równowąskie (trawiaste), siedzące, długo zaostrzone, ułożone naprzeciwlegle, u nasady i na brzegach orzęsione.

Kwiaty

Tworzą na szczycie łodygi wielokwiatową, rozpierzchłą wierzchotkę dwuramienną. Pięć płatków korony białych, głęboko podzielonych, podobnie długie lub dłuższe od działek kielicha. Działki 3-nerwowe. Pręcików 10, żółtych. Podsadki błoniaste, orzęsione.

Owoce

Wielonasienne, podługowate torebki dłuższe od kielicha.

Nasiona

Okrągłe lub nerkowate, o długości 0,8–1 mm i średnicy 0,4–0,7 mm, nieco spłaszczone. Powierzchnia matowa, szarobrunatna z szarymi zmarszczkami.

Zmienność

W naszej florze znane są cztery odmiany^[2]:

• równowąska (var. linearis Fenzl) – liście równowąskie, skórzaste, z zawijającymi się brzegami podczas zasychania,
• lancetowata (var. lancoelata Fenzl) – liście lancetowate, dolne zwężone w krótki ogonek, miękkie,
• bezrzęskowa (var. aciliata Fenzl) – liście u nasady oraz podsadki nagie,
• Abromeita (var. abromeitiana H.Preuss) – łodyga na kantach i liście na brzegu szorstkie, owoce podłużne, nasiona pomarszczone i żółtawe.

Tworzy mieszańce z gwiazdnicą błotną (Stellaria x decipens Haussknecht) oraz z gwiazdnicą bagienną (Stellaria x adulterina Focke).

Biologia i ekologia

Bylina , hemikryptofit . Kwitnie od maja do sierpnia, rzadziej do września. Występuje na łąkach , przydrożach, miedzach, skrajach pól, brzegach lasów. Szczególnie częsta na średnio żyznych łąkach o różnym stopniu uwilgotnienia i różnych glebach. Pospolita na łąkach śmiałkowych i pastwiskach z mietlicami i bliźniczką .

Roślina trująca

Gatunek uważany jest za trujący dla koni z powodu zawartości saponin . Zatrucie objawia się u koni biegunką , sztywnym chodem, porażeniem i w skrajnych przypadkach śmiercią zwierzęcia. Leczy się tylko objawowo^[3]. Najbardziej trujące są nasiona^[4].

Przypisy

Bibliografia