Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Gwardia Ludowa

Gwardia Ludowa - GL - organizacja zbrojna PPR utworzona 6 stycznia 1942 (w rzeczywistości nastąpiło to dwa miesiące później 28 marca 1942).

Jednolitą ogólnopolską nazwę przyjęto w marcu 1942.

Gwardia Ludowa, jako formacja zbrojna PPR, realizowała wytyczne Międzynarodówki Komunistycznej i cele polityczne komunistów polskich znajdujących się w ZSRR.

1 stycznia 1944 GL została przekształcona w Armię Ludową.

Formowanie

Gwardia Ludowa miała w założeniu prowadzić konspiracyjną walkę z hitlerowskimi Niemcami poprzez działania partyzanckie, niszczenie transportów wroga, dezorganizację administracji. GL wykonywała również akcje odwetowe (zob. Zamach na Café Club), zamachy na przeznaczony wyłącznie dla SS-manów Bar Podlaski. Oddziały GL wzięły udział w obronie Zamojszczyzny. Dodatkowo GL zajmowała się prowadzeniem wywiadu. Współtworzony przez agentów sowieckiego wywiadu Wydział Informacji GL zajmował się m.in. paraliżowaniem działań Polskiego Państwa Podziemnego. We wrześniu 1943 członek Wydziału Informacji Marian Spychalski ujawnił gestapo listę ok. 50 osób działających w konspiracji, wśród których część było członkami Polskiego Państwa Podziemnego, Delegatury Rządu na Kraj lub żołnierzy Armii Krajowej. Osoby te zostały w większości aresztowane przez gestapo w końcu 1943, a część z nich wywieziono do niemieckich obozów koncentracyjnych.

Struktura organizacyjna

Naczelne dowództwo Gwardii Ludowej stanowiły władze (Sekretariat) Polskiej Partii Robotniczej. Pierwszym dowódcą GL był Bolesław Mołojec (jego szefem sztabu był Marian Spychalski, w okresie styczeń - sierpień 1942), po nim Franciszek Jóźwiak, przybyły do GL z oddziałów partyzantki radzieckiej, w okresie sierpień 1942 - grudzień 1943. Działalnością GL kierowało Dowództwo Główne podzielone na oddziały: I operacyjny, II informacyjny, III zaopatrzenia i uzbrojenia, IV organizacyjny, V propagandy, VI sanitarny. Każdy członek PPR był jednocześnie gwardzistą. Struktura organizacyjna była ściśle związana z strukturą PPR. Najmniejszą jednostką była placówka. Działały oddziały z podziałem na jednostki polowe (partyzanckie) i jednostki garnizonowe (grupy wypadowe). W większych miastach istniały grupy specjalne - tzw. specgrupy do akcji dywersyjnych. W czerwcu 1943 wprowadzono stopnie wojskowe — poprzednio był tylko podział na: żołnierzy, podoficerów i oficerów bez określonych stopni, aczkolwiek w niektórych oddziałach partyzanckich stopnie wojskowe stosowano od początku. Oddziały GL w 1943 roku podzielone były na sekcje, drużyny, plutony i kompanie; największą jednostką była od lata 1943 brygada. Kadrę dowódczą stanowili oficerowie i podoficerowie Brygad Międzynarodowych w Hiszpanii, oficerowie i podoficerowie rezerwy WP oraz przechodzący z innych organizacji i zbiegli z niewoli oficerowie radzieccy.

W listopadzie 1942 powstał Wydział II Informacyjny, stanowiący ekspozyturę wywiadu sowieckiego, do którego zadań należało m.in. zbieranie wiadomości o AK i innych polskich organizacjach podziemnych.

Latem 1943 roku współpracę z GL nawiązał agent radzieckiego wywiadu wojskowego GRU, generał Michał Żymierski "Józef" i w kilka tygodni później został doradcą wojskowym w wydziale operacyjnym GL. Prowadzone były kursy podoficerskie i szkolenie wojskowe.

Gwardia Ludowa w czerwcu 1942 liczyła ok. 3 000 członków, jesienią 1943 ok. 6-7 tys. w tym 1500 ludzi w oddziałach partyzanckich - zanotowano zmniejszenie ich liczebności w porównaniu z okresem letnim, gdy liczyły ponad 2 tysiące, z badań historyków przeprowadzonych po 1989 wynika, iż rzeczywista liczba żołnierzy GL (od 1 stycznia 1944 przemianowanej na AL), wynosiła na wiosnę 1944 ok. 5 000 żołnierzy. Z obliczeń wynika, że przeciętny wiek żołnierza GL wynosił 30 lat, ale 66% ogółu gwardzistów nie przekroczyła 30 roku życia, zaś w oddziałach partyzanckich 80% miało poniżej 30 lat. Pod względem składu socjalnego około 41% stanowili chłopi, 29% robotnicy, 4% inteligencja, 22% inni i bez zawodu. Napływ do GL chłopów był wzmocniony przez dwa czynniki: niejednokrotnie nierozważne akcje zbrojne GL w konsekwencji prowadzące do odwetu Niemców na cywilnej ludności wiejskiej oraz fakt, iż wstępujący w szeregi GL chłopi nie mieli świadomości o powiązaniach PPR i GL z ZSRR. Ponad 37% miało przeszkolenie wojskowe w przedwojennym WP, zaś około 20% walczyło w wojnie obronnej Polski 1939 r. Około 10% przeszło z ZWZ-AK lub BCh. Oprócz Polaków w GL brali licznie udział zbiegli z niewoli niemieckiej jeńcy radzieccy i żydowscy uciekinierzy z Gett, aczkolwiek nigdy nie byli grupą dominującą. GL działająca w getcie warszawskim i krakowskim współtworzyło ŻOB, z którą GL zza murów utrzymywała kontakt i udzielała pomocy. Trzon organizacji stanowiła dążąca do walki zbrojnej młodzież, w tym przechodząca z innych organizacji. Walki partyzanckie wspierały atakującą Niemców Armię Czerwoną. We wrześniu 1943 GL otrzymała pierwsze niewielkie zrzuty broni z ZSRR - do końca roku w sześciu zrzutach dostarczono niewiele ponad 100 sztuk broni.

Działania bojowe

GL rozpoczęła działalność zbrojną w maju 1942 w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego i Radomia. Początkowo zamiast polskiego godła, żołnierze GL nosili za czapkach czerwony trójkąt z napisem "GL" - dopiero w późniejszym czasie znakiem tej formacji stał się piastowski orzeł, a nieoficjalnym hymnem "Marsz Gwardii Ludowej". Do końca 1942 organizacja objęła całe Generalne Gubernatorstwo i część ziem polskich włączonych do III Rzeszy. Początkowy najwyższy szczebel stanowił okręg, w miarę rozwoju organizacji łączono je w obwody. Obwody Gwardii Ludowej: I - warszawski, II - lubelski, III - radomski (od 1943 r. - radomsko-kielecki), IV - krakowski, V - łódzki i VI - śląski. Obwody podzielone były ogółem na 18 okręgów. Okręgi dzieliły się na powiaty, dzielnice i rejony. Dodatkowy obwód, lwowski, został latem 1943 r. przekazany partyzantom radzieckim.


Inne hasła zawierające informacje o "Gwardia Ludowa":

Dzień Zmarłych ...

Brescia ...

Tiumeń ...

Boris Blacher ...

Wyprawy krzyżowe ...

Gwardia Narodowa ...

Tadeusz Boy-Żeleński ...

Stepan Bandera ...

Austro-Węgry ...

Witold Dąbrowski (poeta) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Gwardia Ludowa":

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 3) ...

218b Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 7) ...

221. Przemiany powojenne na bliskim i dalekim wschodzie (plansza 19) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie