|
gruczoł
gruczoł – to narząd (gruczoł zwarty) lub jedna do kilku komórek gruczołowych (gruczoł rozproszony).
Podstawową funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie substancji poza swój obszar. Substancje takie określa się ogólnie jako wydzielinę.
Ze względu
- na zasięg działania wyróżnić możemy:
- gruczoły egzokrynne (gruczoły wydzielania zewnętrznego),
- gruczoły endokrynne (gruczoły wydzielania wewnętrznego, gruczoły dokrewne, hemokrynowe),
- gruczoły parakrynowe (gruczoły wydzielające sekret do istoty międzykomórkowej skąd przedostaje się on do komórek w obrębie tej samej tkanki),
- gruczoły autokrynowe (gruczoły wydzielające sekret do sąsiadujących komórek).
- na sposób wydzielania wyróżnia się:
- gruczoły merokrynowe,
- gruczoły apokrynowe,
- gruczoły holokrynowe,
- gruczoły ekrynowe.
Komórki gruczołu mogą być położone w nabłonku pojedynczo (gruczoły jednokomórkowe) lub w większych zespołach
(gruczoły wielokomórkowe).
Wśród gruczołów wielokomórkowych możemy wyróżnić: cewkowe, pęcherzykowe, cewkowo-pęcherzykowe.
U człowieka substancje mogą być wydzielane na powierzchnię ciała: gruczoły potowe – pot;
gruczoły łojowe – substancja łojowa; gruczoły mlekowe – mleko. Do przewodu pokarmowego przez:
ślinianki – ślina, gruczoły śluzowe – śluz, wątroba – żółć,
zewnątrzwydzielniczą część trzustki – sok trzustkowy. Zaś do krwi gruczoły wydzielania wewnętrznego: szyszynka,
przysadka mózgowa, tarczyca, grasica, nadnercza, trzustka, jajniki, jądra, podwzgórze, przytarczyce.
Inne hasła zawierające informacje o "gruczoł":
Małże
u nich charakterystyczna dla
mięczaków
tarka w gardzieli. Na nodze umieszczony jest gruczoł bisiorowy, produkujący krzepnące nici zwane
bisiorem
, służące do przymocowania małża do ...
Płyn Lugola
pewnych schorzeń
tarczycy
, w zależności od dawki pobudza lub hamuje
czynność
tego
gruczołu
. W postaci rozcieńczonej (kilka kropel na 100 ml wody) ma zastosowanie ...
Układ hormonalny
zmieniających się warunków środowiska zewnętrznego i wewnętrznego.W skład układu hormonalnego wchodzą liczne
gruczoły
dokrewne i wyspecjalizowane
tkanki
, których zadaniem jest produkowanie wyspecjalizowanych
substancji regulujących
...
Jad
niektóre
węże
,
osy
,
pszczoły
,
pająki
i
skorpiony
. Produkowany jest zazwyczaj przez specjalne
gruczoły
i wprowadzany do ciała przeciwnika np. za pomocą zębów i kolców ...
Tętnica
z ruchami narządu w trakcie pracy mięśni i stawów (np. tętnice unaczyniające gruczoł tarczowy człowieka), przebieg wężowaty lub śrubowaty mają tętnice zaopatrujące narządy o ...
Żądło
lub robotnic wielu
żądłówek
(Aculeata) umieszczony na końcu
odwłoka
, połączony rynienką z
gruczołem
jadowym
. Służy zdobywaniu pokarmu i, co ma większe znaczenie, obronie. Utrata ...
Alki
a nie do sterowania. Wiosłują nimi 15-20 ruchów na minutę dobrze rozwinięty gruczoł kuprowy, którego wydzieliną namaszczają piórapierzą się 2 razy rocznie, przez co ...
Blaszkodziobe
pełni rolę doskonałej izolacji termicznej. Zwiększa ją jeszcze natłuszczanie dziobami piór wydzieliną gruczołu kuprowegodobrze rozwinięty
gruczoł kuprowy
bardzo dobrze pływają, większość gatunków również nurkujeotwarte
nozdrza
dziób ...
Pełnopłetwe
ale i pod skórą, co amortyzuje gwałtowne zetknięcie ciała z wodądobrze rozwinięty gruczoł kuprowy szczególnie u głuptaków, co zapewnia suche pióra. Kormorany natomiast po ...
Nury
tylny jest uwstecznionyróżna szata godowa i spoczynkowa, gęste i zbite upierzeniesilnie rozwinięty gruczoł kuprowybrak
dymorfizmu płciowego
doskonale pływają i nurkująciężko startują do lotulot szybki, prostoliniowy, ...
Inne lekcje zawierające informacje o "gruczoł":
014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 10)
...
Tkanka nabłonkowa i nerwowa (plansza 20)
...
014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 7)
...
|
