Kornikowate
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	ryjkowcowate
Podrodzina	kornikowate
Nazwa systematyczna
Scolytinae
Latreille , 1804

Kornikowate, korniki (Scolytinae) – podrodzina chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych , wcześniej klasyfikowana jako rodzina Scolytidae, syn. Ipidae.

Występowanie: na całym świecie do granicy zasięgu drzew. Niektóre gatunki mają tendencję do masowego pojawiania się i wyrządzania olbrzymich szkód w drzewostanach.

Opis

Kornik na gałęzi

Przedstawiciele rodziny to małe od 0,6 mm do 13 mm owady walcowatego kształtu ciała, koloru brunatnego, szarego lub czarnego. Czułki kończą się zwykle zwartą buławką. Korniki żywią się łykiem i miazgą, drewnem lub hodowanym przez siebie grzybem. Niektóre odżywiają się tkankami roślin zielnych i nasionami (np. palm, kawy).

Większość korników żyje pod korą lub w drewnie drzew, gdzie wygryzają zawiłe systemy chodników.

Owady dorosłe żyją pod korą drzew, a beznogie mocno zgięte larwy niszczą łyko czyli tkankę przewodzącą drzew drążąc w nim chodniki. Po układzie tych chodników można rozpoznać jakiego gatunku larwy go wydrążyły. Od komory godowej (zwykle w korze, drążona przez samca) samica wygryza chodnik macierzysty (jeden lub kilka), w którego zagłębieniach (nyżach) znosi po jednym jaju. Wyklute larwy drążą dalsze mniejsze chodniki zwane larwalnymi, coraz szersze wraz ze wzrostem larw. Na ich końcu tworzą kolebki poczwarkowe, z których z kolei wygryzają się na zewnątrz dorosłe korniki.

Zwalczanie

pułapka feromonowa na korniki

Leperisinus fraxini

Scolytus multistriatus

Wiele gatunków korników jest groźnymi szkodnikami lasów. Pospolity w Polsce kornik drukarz , atakuje świerk, rzadko sosnę i modrzew. Kornik sześciozębny (jego długość to od 6 do 8 mm w Europie i pn. Azji) i cetyniec większy żerują głównie na sośnie. Jodłowiec krzywozębny jest długości ok. 2,7–3,2 mm i żyje w Europie (z wyjątkiem pn.) — na jodle.

Skuteczną walkę z kornikowatymi jest wycinanie i okorowywanie zaatakowanych drzew, a następnie spalenie zdjętej kory. Z ok. 4000 poznanych gatunków ponad 100 występuje w Polsce.

Sytematyka (wybór)

• Carphoborus
  • Carphoborus minimus - listwiaczek najmniejszy

• Coccotrypes
• Cryphalus
  • Cryphalus abietis – wgryzoń świerkowiec
• Crypturgus
  • Crypturgus cinereus – skrycik szary
  • Crypturgus hispidulus – skrycik owłosiony
  • Crypturgus pusillus – skrycik najmniejszy
• Dendroctonus
  • Dendroctonus micans - bielojad olbrzymi
• Dryocoetes
  • Dryocoetes autographus – drzewożerek jednożerny
• Ernoporicus
• Ernoporus
• Hylastes
  • Hylastes ater - zakorek czarny
• Hylurgus
  • Hylurgus ligniperda - drzewisz owłosiony
• Ips
  • Ips acuminatus – kornik ostrozębny
  • Ips amitinus – kornik drukarczyk
  • Ips cembrae – kornik modrzewiowiec
  • Ips duplicatus – kornik zrosłozębny
  • Ips sexdentatus – kornik sześciozębny
  • Ips typographus – kornik drukarz
• Lymantor
• Orthotomicus
  • Orthotomicus laricis – korniczek wielozębny
  • Orthotomicus suturalis – korniczek ostrozębny
• Pityokteines
  • Pityokteines vorontzovi - jodłowiec Woroncowa
• Pityophthorus
  • Pityophthorus pityographus - bruzdkowiec zachodni
• Scolytus
  • Scolytus ratzeburgi – ogłodek brzozowiec
• Taphrocoetes
• Taphrorychus
  • Taphrorychus bicolor - roztoczek bukowiec
• Thamnurgus
• Tomicus
  • Tomicus minor – cetyniec mniejszy
  • Tomicus piniperda – cetyniec większy
• Xylocleptes
• Xyloterus
  • Xyloterus lineatus – drwalnik paskowany

Zobacz też

• chrząszcze Polski
• systematyka chrząszczy
• feromony