Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Gorączka

Gorączka

Gorączka o nieznanej przyczynie
Pyrexia
ICD-10 R50
Termometr pokazujący temperaturę 38,7 stopnia

Gorączka – stan eutermii towarzyszący chorobie polegający na zwiększeniu temperatury ciała w punkcie nastawczym powyżej normy.

Pierwotne znaczenie tego objawu to obronna odpowiedź organizmu na atak wirusów , bakterii , grzybów , obecność ciał obcych, alergenów, martwych fragmentów tkanek i chemicznych pirogenów .

U człowieka umownie mówimy o stanie podgorączkowym jeżeli temperatura ciała wynosi powyżej 37 °C, zaś o gorączce jeśli przekroczy 38 °C[1]. Po intensywnym wysiłku fizycznym temperatura zdrowej osoby może wzrosnąć o 0,5 stopnia.

Zwykle pomiaru temperatury dokonuje się za pomocą termometru lekarskiego (lub pirometru w uchu) w jednym z czterech miejsc:

  • pod pachą (prawidłowa temperatura 36,6 °C) – najmniej dokładny pomiar z medycznego punktu widzenia;
  • w jamie ustnej (prawidłowa temperatura 36,9 °C);
  • w odbycie (metoda rektalna, dla niemowląt) (prawidłowa temperatura 37,1 °C) – najdokładniejszy pomiar z medycznego punktu widzenia.
  • w uchu - mierzona jest temperatura błony bębenkowej (prawidłowa temperatura 37,1 °C) - pomiar o podobnej dokładności w porównaniu do metody rektalnej lecz dużo szybszy i tańszy, dlatego popularny w szpitalach.

Spis treści

Mechanizm powstawania gorączki

Proces powstawania gorączki zapoczątkowuje pojawienie się w organizmie pirogenów pochodzenia zewnętrznego, są to substancje białkowe, stanowiące produkt metabolizmu bakterii i wzrostu wirusów . Komórki fagocytujące , w kontakcie z nimi, rozpoczynają produkcję tzw. pirogenów endogennych, które wraz z krwią dostają się do podwzgórza, pobudzając je do produkcji neuromediatorów zapalenia, w tym głównie prostaglandyn . Po dotarciu do ośrodka regulacji temperatury, w mózgu , powodują one zmianę punktu nastawczego (tzw. therm set point ) na wyższy, co skutkuje zwiększeniem temperatury organizmu. Po zmianie punktu nastawczego organizm zaczyna intensywnie produkować ciepło (poprzez termogenezę mięśniową oraz bezdrżeniową) oraz zapobiega jego utracie. Trwa to do momentu osiągnięcia temperatury nowego punktu nastawczego.

Niezakaźne przyczyny gorączki:

  • ciąża
  • wysiłek fizyczny
  • trawienie
  • owulacja
  • nadcieplność wegetatywna

Podziały gorączki

Podział gorączek w zależności od wysokości temperatury

  • 37,5-38,0 °C (niektórzy podają do 38,2 °C) – stan podgorączkowy (status subfebrilis)
  • 38,0-38,5 °C – gorączka nieznaczna
  • 38,5-39,5 °C – gorączka umiarkowana
  • 39,5-40,5 °C – gorączka znaczna
  • 40,5-41,0 °C – gorączka wysoka
  • >41 °C – gorączka nadmierna

Tory gorączkowe

  • gorączka ciągła (febris continua),
  • gorączka zwalniająca (febris remittens),
    • gorączka trawiąca (febris hectica),
  • gorączka przerywana (febris intermittens)
  • gorączka powrotna (febris recurrens), np. w brucelozie ,
  • gorączka przelotna (febris ephemerea) – trwająca do 1 dnia,
  • gorączka nieregularna (febris irregularis) – brak charakterystycznego toru.

Fizjologiczny sens gorączki

Ponieważ koszt metaboliczny gorączki jest wysoki, może wydawać się dziwne, że chory organizm (który zazwyczaj pożywia się gorzej) ma wyższą temperaturę. Okazuje się, że przy wyższej temperaturze mechanizmy obronne (takie jak wytwarzanie przeciwciał ) czy proliferacja limfocytów ulegają znacznemu wzrostowi (około 10% na jeden stopień)[2]. Równocześnie zmniejsza się dostęp żelaza i innych związków dla patogenów co utrudnia im namnażanie[3]. Wykazano doświadczalnie, że zwierzęta którym uniemożliwiono podwyższenie temperatury na czas infekcji (poprzez podawanie leków obniżających temperaturę) miały niższą przeżywalność niż zwierzęta bez podawanych leków. Według pewnej doktryny lekarze nie powinni starać się walczyć z gorączką za wszelką cenę traktując ją jako naturalny mechanizm ochronny. Gorączka jest bardzo starym ewolucyjnie mechanizmem obronnym i występuje u większości organizmów. Jednak tylko stałocieplne ptaki i ssaki potrafią czynnie ją generować. U zmiennocieplnych przejawia się to próbą przeniesienia się w miejsca cieplejsze. W doświadczeniach polegających na podaniu pirogenów bakteryjnych jaszczurkom z rodzaju Dipsosauria szukały one cieplejszego o 2 °C stanowiska. Podobnie reagują płazy i ryby, a nawet karaczany[4].

Szkodliwość gorączki

Gorączka powyżej 39 °C męczy i osłabia organizm. Wyraźnie przyspiesza akcję serca. Najbardziej wrażliwy na podwyższenie temperatury jest jednak mózg. Utrzymująca się gorączka powyżej 41,5 C grozi uszkodzeniem białek w komórkach nerwowych, co może prowadzić do śmierci. Organizm jednak zazwyczaj potrafi "kontrolować" gorączkę i bardzo rzadko przekracza ona niebezpieczny dla zdrowia próg. Pomimo to powinna być bezwzględnie obniżana u dzieci (ze względu na niesprawność układu termoregulacyjnego), kobiet w ciąży (ochrona płodu), u osób z niewydolnym układem krążenia (wysoka temp. obciąża układ krążenia) oraz u pacjentów po operacji (ze względu na wyczerpanie organizmu).

Kontrowersje wokół użyteczności gorączki

Istnieją argumenty za oraz przeciwko pozytywnemu wpływowi gorączki na człowieka podczas choroby[5][6][7] i ta kwestia nie została ostatecznie rozstrzygnięta. Argumenty za pozytywnym wpływem na organizm zostały opisane powyżej. Przeciwnicy podkreślają, że:

  • Człowiek bez gorączki ma dużo lepsze samopoczucie. Dobre samopoczucie i pozytywne nastawienie sprzyjają wyzdrowieniu bardziej niż lekki wzrost sprawności immunologicznej organizmu. Zobacz też: Neuroimmunologia (dziedzina fizjologii zajmująca się powiązaniem układu nerwowego i immunologicznego).
  • Badania przeprowadzano na prostych organizmach (takich jak myszy) u których gorączka ma procentowo dużo większy wpływ na pokonanie choroby niż u człowieka, którego układ immunologiczny jest bardziej rozbudowany.

Gorączka a hipertermia

Gorączka jest to podwyższenie temperatury organizmu z powodu przestawienia punktu nastawczego na wyższy poziom. Równocześnie, mechanizmy chłodzące są całkowicie sprawne. Hipertermia jest to stan podwyższonej temperatury z powodu zawodzenia mechanizmów chłodzących przy prawidłowym punkcie nastawczym. W przypadku hipertermii nie da się obniżyć temperatury poprzez podawanie leków przeciwgorączkowych. Analogicznie, zmiana punktu nastawczego na niższy przy prawidłowych mechanizmach termogenicznych nazywa się anapireksją , natomiast niższa temperatura spowodowana niewydolnym mechanizmem termogenicznym – hipotermią .

Przypisy

  1. Brak jednomyślności w ustaleniu progu gorączki – Patofizjoligia. Maśliński, Ryżeski – podaje 38 stopni, niektóre źródła ±0,5 stopnia
  2. Dotyczy to całego metabolizmu. Patofizjoligia Maśliński, Ryżeski. Strona 314.
  3. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej pod redakcją W. Traczyka i A. Trzebskiego. Strona 276.
  4. Schmidt-Nielsen K., Fizjologia zwierząt - adaptacja do środowiska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
  5. Schaffner A. Fever--useful or noxious symptom that should be treated? Ther Umsch 2006; 63: 185-8. PMID 16613288
  6. Soszynski D. The pathogenesis and the adaptive value of fever. Postepy Hig Med Dosw 2003; 57: 531-54. PMID 14737969
  7. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej pod redakcją W. Traczyka i A. Trzebskiego. Strona 276.

Zobacz też

Przeczytaj !


Inne hasła zawierające informacje o "Gorączka":

Choroby wirusowe wirusy . Choroby wirusowe u ludzi odra , świnka , ospa wietrzna , ospa prawdziwa , różyczka , grypa , katar , polio (choroba Heine-Medina), wirusowe zapalenie wątroby (żółtaczka zakaźna), AIDS , SARS , Gorączka krwotoczna Ebola , opryszczka ,(zajad), żółta febra , denga . Choroby wirusowe u zwierząt pryszczyca , wścieklizna , nosówka , myksomatoza , ptasia grypa , afrykański pomór świń , afrykański pomór ...

1977 – RPA przyznało niepodległość bantustanowi Bophuthatswana . 14 grudnia – odbyła się premiera filmu Gorączka sobotniej nocy . 25 grudnia – izraelski premier Menachem Begin spotkał się z ...

Historia Australii zostały bogate pokłady złota. Od tego czasu nastąpiło wielkie przyspieszenie osadnictwa. Ta " Gorączka złota " sprawiła, że w 1861 r. zamieszkiwało Australię już milion osadników ...

1848 stycznia – II wojna Brytyjczyków z Sikhami : bitwa pod Chillianwala . 24 stycznia – Gorączka złota w San Francisco : James W. Marshall znalazł złoto w Sutter's ...

Termometr ...

Marek Nowakowski Wydał m.in. zbiory opowiadań: Ten stary złodziej ( 1958 ), Benek Kwiaciarz ( 1961 ), Silna Gorączka ( 1963 ), Zapis ( 1965 ), Mizerykordia ( 1971 ), Książę Nocy ( 1978 ). Jest też autorem ...

Bertrand Russell ograniczają się do poszczególnych jednostek, lecz dotykają całe społeczeństwa (tworzy się tzw. Gorączka wojenna). Zbiorowy impuls nie bierze pod uwagę racjonalnych czynników i przeciwwskazań ...

Polska Partia Socjalistyczna (po 1987) Organizacja Bojowa PPS Pogotowie Bojowe PPS Niezależna Socjalistyczna Partia Pracy Polska Zjednoczona Partia Robotnicza Gazeta Robotnicza Robotnik Gorączka (film 1980) Przypisy↑ Adam Ciołkosz, Ludzie PPS, Londyn 1981, s. 19.↑ Tadeusz ...

Łuszczyca ...

Hipertermia ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Gorączka":

Przegląd i znaczenie bakterii (plansza 5) na zwalczaniu wszawicy i szczepieniach ochronnych. Inną chorobą wywoływaną przez riketsje jest Gorączka plamista Gór Skalistych, przenoszona przez kleszcze. ...

138. Zagrożenia stanu zdrowia człowieka, problemy środowiskowe i przykłady współpracy w ich rozwiązywaniu - część I (plansza 14) już cały świat, lecz w różnym stopniu w poszczególnych krajach, malaria, cholera, Gorączka krwotoczna, grypa i różne jej odmiany). ...

Układ limfatyczny i odporność organizmu (plansza 14) wniknięcia antygenu do organizmu. Trwa ona dłużej i powoduje objawy chorobowe np.: Gorączka, zaczerwienienie, bóle, wymioty. Wtórna odpowiedź immunologiczna zachodzi podczas kolejnego wnikania danego antygenu ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie