Na mapach: 31°46'45″N 35°14'23″E / 31.77917, 35.23972 Getsemani, Getsemane, Ogrójec ( hebr. גת שמנים (Gat Szemanim), dosłownie "tłocznia oliwek", tradycyjnie tłumaczone jako "ogród oliwny") - miejsce w Jerozolimie , w którym Jezus przebywał na czuwaniu modlitewnym razem z Apostołami , w wieczór przed pojmaniem.

Wspominany w Nowym Testamencie teren znajdujący się w Dolinie Cedronu u podnóża Góry Oliwnej w Jerozolimie w Izraelu . Miejsce, z którego roztacza się widok na wschodnie stoki wzniesienia Moria – Wzgórza Świątynnego . Ewangelie podają, iż w miejscu tym zatrzymywał się wielokrotnie Jezus podczas swoich pobytów w stolicy starożytnego Izraela, szczególnie w czasie żydowskiego święta Paschy . Znał je apostoł Judasz , który właśnie tutaj miał wydać Chrystusa wysłanej przez najwyższych kapłanów kohorcie ( Mk 14,43-52). Zanim jednak do tego doszło Jezus pogrążyć się miał w agonii , prosząc Boga, by jeśli to możliwe, ominęło go cierpienie, którego się spodziewał. Agonia Zbawiciela stała się tematem wielu utworów muzycznych, literackich oraz dzieł filmowych. Przedstawiało ją wielu malarzy nawiązujących w swej twórczości do motywów biblijnych . Słowa Jezusa przytoczone przez ewangelistę Łukasza ( Łk 22,42) przyczyniły się do rozwinięcia teologicznej refleksji św. Maksyma Wyznawcy dotyczącej podwójnej woli – boskiej i ludzkiej – w Osobie Chrystusa przeciwko tzw. monoteletyzmowi . W Getsemani znajduje się dzisiaj kilka sanktuariów chrześcijańskich, którymi opiekują się poszczególne wspólnoty kościołów wschodnich oraz franciszkanie .

W imieniu kościoła katolickiego nad miejscem Agonii Chrystusa, znajdującym się we wnętrzu ukończonej w 1924 r. Bazyliki Agonii (wg proj. Antonio Barluzziego ), sprawują pieczę franciszkanie z Kustodii Ziemi Świętej . W ich rękach znajduje się również oddalona o kilkadziesiąt metrów Grota Pojmania – Grota Getsemani. Katolicy są w jej posiadaniu od 1392 r. To od niej bierze swą nazwę cała okolica. Badania archeologiczne pokazały, że w grocie tej już IV w. obecny był kult chrześcijański. W czasie prac spowodowanych zalaniem groty w porze deszczowej w 1956 włoski archeolog Virgilio Corbo ze Studium Biblicum Franciscanum odkrył fragmenty ołtarza oraz pozostałości mozaikowej posadzki.

Bazylika Agonii zwana również Bazyliką Narodów, ze względu na pochodzenie donacji z różnych stron świata, dzięki którym franciszkanie zdołali ukończyć świątynię, wznosi się na planie starożytnej bazyliki bizantyjskiej, o której odnajdujemy informacje u hiszpańskiej pątniczki Egerii z 380 r. Z owej antycznej budowli zachowały się oprócz fundamentów fragmenty mozaikowej posadzki. W absydzie nowej świątyni znajduje się dzisiaj mozaika przedstawiająca modlitwę Chrystusa w Ogrodzie Oliwnym. Po bokach dwie inne mozaiki ufundowane przez Irlandczyków i stacjonujących w Palestynie w czasie II wojny światowej żołnierzy polskich. Jedna przedstawia pocałunek Judasza ( Mk 14,45), druga zaś scenę pojmania Jezusa. Wokół bazyliki rosną zabytkowe drzewa oliwne, uważane przez pielgrzymów za niemych świadków wydarzeń ewangelicznych.

W ogrodzie oliwnym

Mnisi greccy oraz ormiańscy opiekują się znajdującym się tuż obok Groty Pojmania podziemnym kościołem Grobu Matki Bożej . Jak podaje apokryf Transitus Mariae, to właśnie z tego miejsca Maryja Matka Jezusa została z duszą i ciałem wzięta do nieba . Miejsce było czczone przez judeochrześcijan już w II w. W IV w. powstała pierwsza świątynia poświęcona Matce Bożej. Konsekrował ją, zaraz po Soborze w Chalcedonie ( 431 r.) jerozolimski biskup Juwenalis. Bizantyjski imperator Maurycy w 490 r. dobudował kościół górny. Relikwia Grobu Maryi pokazywana była w obszernym dolnym kościele. Krzyżowcy zastali kościół górny w ruinie. W latach 1112 - 1130 benedyktyni wznieśli ponad Grobem Maryi nowy kościół wraz w przyległym klasztorem. Zburzył go w 1187 Saladyn , oszczędzając kryptę ze względu na cześć jaką żywił dla 'błogosławionej Matki proroka Jezusa'. We wnętrzu krypty znajdował się m.in. sarkofag Melisandy matki króla jerozolimskiego Baldwina III z czasów wypraw krzyżowych .

Sam Grób Matki Bożej to blok kamienny, w którego wnętrzu wyżłobione zostały dwa niewielkie pomieszczenia. Pierwsze z nich to tzw. vestibulum, drugie to właściwa komora przeznaczona do pochówku. Ciało składano na kamiennej ławie. Podobny układ odnajdujemy w Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie w edikolii Grobu Chrystusa. Zachowany fronton dolnego kościoła to typowy przykład średniowiecznego budownictwa z okresu wypraw krzyżowych. Sanktuarium zostało odebrane łacinnikom przez władców tureckich w 1757 r. Franciszkanie opiekowali się nim wcześniej od 1363 . Prace konserwatorskie przeprowadził w Grobie Matki Bożej archeolog Bellarmino Bagatti , wykazując m.in., że miejsce to było wykorzystywane do pochówków w I w.n.e. Odkrycia archeologiczne uzupełniają świadectwa o charakterze epistograficznym m.in. apokryf Transitus Mariae (O zaśnięciu Matki Bożej) dostępny w językach: arabskim , syryjskim , etiopskim i greckim .

Linki zewnętrzne

• O Getsemani na stronie Kustodii Ziemi Świętej
• Synopsa ewangelicznych tekstów o Getsemani – j. polski
• Ormiański Patriarchat Ortodoksyjny w Jerozolimie

Zobacz też

• Pasja – film Mela Gibsona
• Studium Biblicum Franciscanum
• Ziemia Święta (kwartalnik)