Gnomon

Modernistyczny poziomy zegar słoneczny z gnomonem w postaci obelisku

Gnomon ( gr . γνώμων – wskazówka zegara słonecznego ) – jest to jeden z najstarszych i najprostszych przyrządów astronomicznych . Najczęściej jest to odpowiednio osadzony pręt (kolumna, pionowy słup lub kijek wbity w ziemię), którego cień wskazuje położenie Słońca ( deklinacja ). Długość i kierunek cienia gnomonu wyznaczają wysokość i azymut słońca . Używany często też w zegarach słonecznych . Gnomon był używany przez astronomów starożytnych do oznaczania wysokości i zboczeń ciał niebieskich .

Gnomony budowano w Egipcie , Mezopotamii , Chinach , Indiach , od ok. 3 tys. lat p.n.e. Wznoszone na placach publicznych, stanowiły prawzór zegarów publicznych. Obecnie wiele z nich zdobi place różnych stolic świata, np. Paryża (Place dé la Concorde), Rzymu czy Londynu .

Zobacz też

• Gnomonika
• Linia południkowa

Linki zewnętrzne

• Dokładność zegara słonecznego ( pol. )
• Polska strona o zegarach słonecznych ( pol. )
• Katalog zegarów słonecznych w Polsce ( pol. )