Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Żary

Żary

Żary
Herb
Flaga
Herb Żar Flaga Żar
Dewiza : Miasto przyjazne inwestorom – Stolica polskich Łużyc
Województwo lubuskie
Powiat żarski
Gmina
• rodzaj
Żary
miejska
Założono1030
Prawa miejskie 1260
Burmistrz Roman Pogorzelec
Powierzchnia 33,49[1] km²
Wysokość160 m n.p.m.
Ludność (2008)
•  liczba
•  gęstość

38 724[1]
1156 os./km²
Strefa numeracyjna
68
Kod pocztowy 68-200 do 68-205
Tablice rejestracyjne FZA
Położenie na mapie Polski

Żary
51°38'N 15°08'E / 51.633, 15.133 Na mapach: 51°38'N 15°08'E / 51.633, 15.133
TERC
( TERYT )
4081111021
Miasta partnerskie Weisswasser
Longuyon
Gárdony
Urząd miejski
ul. Rynek 1-5
68-200 Żary
Strona internetowa miasta
Stary Rynek w Żarach

Żary ( łac. Sara, Sarove, niem. Sorau (do XVIII w.Soraw), dolnołużycki Żarow, krótko po 1945 r. – Żuraw lub Żóraw) – miasto i gmina w zachodniej Polsce , w województwie lubuskim , stolica powiatu żarskiego . W latach 19501998 miasto należało do województwa zielonogórskiego .

Według danych z 30 czerwca 2004[2] miasto liczyło 39 029 mieszkańców.

Żary położone są na Wysoczyźnie Żarskiej zwanej Wzniesieniami Żarskimi , na pograniczu Niziny Śląskiej i Niziny Wielkopolskiej . Geograficznie teren ten należy do Śląska i położony jest między dwoma najważniejszymi lewobrzeżnymi dopływami Odry : Bobrem i Nysą Łużycką . Urbanistycznie miasto rozwinęło się w kierunku południowym, gdyż Wzniesienia Żarskie, dość strome od strony północnej utrudniały kolonizację od tej strony. Żary są czwartym co do wielkości miastem w województwie oraz znaczącym ośrodkiem gospodarczym i kulturowym. Są także największym miastem w polskiej części Łużyc i między innymi z tego względu noszą miano stolicy polskich Łużyc [3] Żary w latach 80. XX w. w żargonie wojskowym złośliwie były nazywane – wspólnie z Żaganiem i GubinemTrójkątem Bermudzkim .

Spis treści

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[4] Żary mają obszar 33,24 km², w tym:

  • użytki rolne: 39%
  • użytki leśne: 20%

Miasto stanowi 2,39% powierzchni powiatu.

Historia miasta

Nazwa Zara pojawia się pierwszy raz w roku 1007 w kronice Thietmara . Około roku 1030 osada zastaje przyłączona przez Mieszka II do Polski . Przez terytorium plemienne Żarowian przebiegała droga handlowa zwana Traktem Niskim bądź Traktem Solnym . Miał istotne znaczenie dla rozwoju Żar i regionu w średniowieczu i nowszych dziejach.

Prawa miejskie oparte na tzw. prawie magdeburskim Żary uzyskały w 1260 roku. Burzliwa historia sprawiła, że miasto często zmieniało przynależność państwową. Do 1364 obejmowali nad miastem zwierzchnictwo Piastowie śląscy , do 1635 królowie czescy , a do 1815 elektorowie sascy . Na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego Żary wraz z całymi Dolnymi Łużycami stały się częścią Prus i później Niemiec aż do 1945 roku.

Właścicielami Żar byli: Dewinowie , Packowie, Bibersteinowie oraz Promnitzowie , których okazałe rezydencje przetrwały do dziś w róznym stanie. Przez setki lat miasto było ośrodkiem Wolnego Państwa Stanowego Żary-Trzebiel. W XIV wieku zaczynały powstawać cechy sukienników, płócienników, piwowarów, szewców i farbiarzy. W XIX w. miasto stało się prężnym ośrodkiem przemysłowym, w którym głównie dominowały zakłady włókiennicze, zatrudniające 50% wszystkich pracujących w przemyśle .

Podczas II wojny światowej , od 1942 w Żarach znajdował się oddział zakładów lotniczych Focke-Wulf przeniesiony tutaj z Bremy . Po nalocie alianckim 11 kwietnia 1944 ok. 12:10 spłonęła bądź legła w gruzach duża część zabudowy starego miasta. 13 lutego 1945 ok. 14:00 do Żar wkroczyły wojska 10. Korpusu Pancernego Armii Czerwonej ; miasto zostało całkowicie zdobyte dopiero 16 lutego 1945 . Na mocy postanowień konferencji poczdamskiej miasto przyłączone zostało do Polski .

Zabytki

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Ratusz
Rewitalizacja bloków na żarskiej starówce
Dworzec kolejowy w Żarach i szynobus serii SA133

Pomimo poważnych zniszczeń wojennych, w Żarach zachowało się wiele ciekawych zabytków architektury i pozostał średniowieczny układ urbanistyczny.

Do najważniejszych obiektów zabytkowych należą:

  • Zamek Dewinów–Bibersteinów – Zamek gotycki został zbudowany z inicjatywy Albrechta Dziewina w drugiej połowie XIII w. , przebudowany w latach 1540-1549 przez Bibersteinów i uzyskuje renesansowy charakter.
  • Sąsiadujący z zamkiem barokowy pałac Promnitzów, zaprojektowany przez włoskiego architekta Giovanniego Simonetti. Został zbudowany w latach 1710- 1728 jako monumentalne, czteroskrzydłowe założenie z dziedzińcem pośrodku.
  • Park geometryczny z pałacem ogrodowym i Błękitną Bramą z 1708 .
  • Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, który góruje nad starym miastem. Jest to gotycka świątynia, której zasadniczy kształt nadano w XV w. , zaś północne fragmenty murów kościoła pochodzą z XII w. W latach 16701672 przy wschodniej ścianie dobudowano barokową kaplicę Promnitzów.
  • Nieopodal kościoła odnajdziemy gotycką plebanię i gotycko-renesansowy budynek nadintendentury. Dzisiaj mieści się tutaj archiwum miejskie.
  • Dzwonnica z XIV wieku. Wysokość 28 metrów. Jest to dawna gotycka baszta obronna z początków XIV wieku, która została podwyższona i zaadoptowana na dzwonnicę w XVI wieku.
  • Kościół pw św. Piotra – wczesnogotycki z drugiej połowy XIII wieku. Zbudowany z kamienia polnego. Jednonawowy z węższym i niższym prezbiterium .
  • Ratusz z przełomu XIV i XV w., z renesansowym portalem .
  • Warte uwagi są kamieniczki otaczające rynek oraz stojące przy ulicy Bolesława Chrobrego – głównej arterii handlowej miasta. Najstarsze pochodzą z XVII stulecia.
  • Pozostałości średniowiecznych obwarowań miejskich, częściowo odrestaurowane, fragmenty murów, dwie wieże
  • Zielony Las, ulubione miejsce weekendowych spacerów mieszkańców, przylega do południowych granic miasta. Sporą atrakcją lasu są trzy wieże, m.in. przeciwpożarowa, widokowa, zbudowana przed wojną na najwyższym wzgórzu Wzniesień Żarskich (227 m n.p.m.), oraz "Wieża Promnitza". W pogodne dni można podziwiać z nich panoramę miasta oraz Karkonoszy .

Dzielnice i osiedla Żar

Miasto jest jednolitą gminą o statusie miejskim, bez prawnego podziału jej terytorium na dzielnice i osiedla (art. 5 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 roku), czyli na jednostki pomocnicze gminy . Jednakże w mieście istnieje zwyczajowy podział poszczególnych jego części wynikający ze względu na położenie tych terenów oraz z pewnych uwarunkowań historycznych i urbanistycznych. Dzielnice i osiedla mieszkaniowe nie stanowią oficjalnego podziału administracyjnego miasta. Są to nazwy zwyczajowe, które są powszechnie używane przez mieszkańców.

Dzielnice:

Osiedla mieszkaniowe:

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004[5]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób %osób %osób %
populacja39 02910020 57152,718 45847,3
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
1174,2618,9555,3

Według danych z roku 2002[6] średni dochód na mieszkańca wynosił 1258,39 zł.

Religia

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące związki wyznaniowe:

Urodzeni w Żarach

Gospodarka i przemysł

Żary są znaczącym ośrodkiem przemysłowym. Położenie w pasie przygranicznym ma duży wpływ na rozwój gospodarczy miasta. Bogate tradycje przemysłowe wraz z korzystnymi warunkami rozwoju, stworzonymi przez władze Żar, sprawiły, że żarskie firmy szybko dostosowały się do nowych warunków ekonomicznych. Coraz większą rolę odgrywa w Żarach przemysł drzewny, elektryczny, metalowy oraz materiałów budowlanych. W wiele żarskich firm zainwestowali obcokrajowcy, korzystając z wykwalifikowanej kadry pracowniczej. Zainwestowany kapitał zagraniczny to do tej pory około 350 mln dolarów . Żary zajmują 26. miejsce wśród najbardziej atrakcyjnych dla inwestorów miast powiatowych w rankingu sporządzonym przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową . W 2006 r. zajęły 2 miejsce w rankingu gmin miejskich i miejsko – wiejskich ogłoszonym przez gazetę " Rzeczpospolita ".

W ostatnich latach w Żarach uległa zmianom organizacja handlu . Poza istniejącymi do tej pory placówkami (często były to małe sklepy), pojawiły się duże markety, prowadzone przez międzynarodowe koncerny . Małe i średnie firmy (często rodzinne), których liczba sięga 5000[], odgrywają bardzo dużą rolę w mieście. Większość z tych firm nastawiona jest na działalność usługową i handlową. W ostatnich latach w Żarach znacząco wzrosła liczba restauracji oraz miejsc hotelowych, co umożliwia rozwój ruchu turystycznego, przede wszystkim tzw. turystyki przejazdowej.

Komunikacja

Miasto leży ok. 10 km od drogi krajowej nr 18 ( trasa europejska E36 ), na przecięciu się dróg krajowych nr 12 i nr 27 . Otoczone jest obwodnicą oddaną do użytku 12 grudnia 2005 .

Do Berlina jest ok. 180 km, do Wrocławia 150 km. W pobliżu, ok. 25-40 km, znajdują się cztery przejścia graniczne do Niemiec: Zasieki , Olszyna , Łęknica , Przewóz . Przez miasto biegnie szlak kolejowy z Wrocławia – LegnicaMałomiceŻagań – Żary – ForstChociebuż – Berlin.

W okresie przed druga wojną miasto posiadało interesującą sieć podmiejskiej kolei elektrycznej, powiązanej z tutejszym zagłębiem wydobywczym węgla brunatnego . Jako, że na zelektryfikowanych liniach wąskotorowych prowadzono przewozy pasażerskie, można mówić o istnieniu tramwajów podmiejskich w przedwojennych Żarach.

Komunikację autobusową w mieście obsługuje MZK Żagań oraz PKS Żary , a podmiejską zapewnia PKS Żary. Ważniejsze linie obsługiwane przez tę firmę to linie z Żar do: Poznania, Wrocławia, Gorzowa Wielkopolskiego, Zakopanego oraz lokalne do Żagania, Zielonej Góry, Gubina i Łęknicy.

Sport i rekreacja

Na terenie miasta znajduje się wiele obiektów sportowych. Do tych ważniejszych należą:

  • Kryta Pływalnia WODNIK ul. Telemanna,
  • Klub Sportowy Promień Żary ul. Zwycięzców,
  • Klub Sportowy Unia Kunice Wojska Polskiego 56
  • Miejski Ludowy Klub Sportowy AGROS ( sekcja zapaśnicza i lekkoatletyczna )
  • Stadion "Syrena" ul. Leśna,
  • Kąpielisko "Leśna" ul. Leśna,
  • Kręgielnia "Pod Papugami" ul. Telemanna,
  • Kryte lodowisko ul. Telemana
  • a także kompleksy boisk, dwie nowoczesne pełnowymiarowe hale sportowe, siłownie, kryte i otwarte korty tenisowe oraz skatepark.

Kluby: [1] zapaśniczy , piłkarskie: II i III liga, piłki ręcznej, [2] lekkoatletyczny, unihokeja, brydżowy, szachowy.

Media w Żarach - radio, gazety i telewizja

  • Radio - najsilniejsze stacje w Żarach
  • Nadajniki tych stacji znajdują się na wieży wodociągowej w rynku na ul. Lotników.
  • Ciekawostka - W przyszłości w Żarskim eterze pojawi się rozgłośnia radiowa na częstotliwości 96,5 FM [4] .
  • Telewizja
    • Lokalna telewizja TVL - Telewizja Lubuska w sieci Vectra.

Edukacja

  • Szkoła Podstawowa nr. 1 Im.Fryderyka Chopina. ul. Szymanowskiego 8
  • Szkoła Podstawowa nr. 2 ul. Witosa 25 /Zapolskiej 12
  • Szkoła Podstawowa nr. 3 9 Maja 8
  • Szkoła Podstawowa nr. 5 Częstochowska 15a-b
  • Szkoła Podstawowa nr.8 Im.Bolesława Chrobrego Ul.Partyzantów 9
  • Szkoła Podstawowa nr. 10 Pułaskiego 4
  • Społeczna Szkoła Podstawowa Broni Pancernej 5
  • Katolicka Szkoła Podstawowa Kalinowskiego 15
  • Gimnazjum nr 1 ul. Staszica 16
  • Gimnazjum nr 2 ul. Broni Pancernej 8
  • Gimnazjum nr 3 ul. Okrzei 19
  • Gimnazjum nr 4 ul. Pułaskiego 4
  • Społeczne Gimnazjum ul. 11 Listopada 33
  • Katolickie Gimnazjum ul. O. R. Kalinowskiego 15
  • Gimnazjum Specjalne ul. Spokojna 2
  • Gimnazjum Specjalne – Zespół Szkół Specjalnych pl. Inwalidów 12
  • I LO im. B. Prusa – ZSO ul. Podwale 16
  • Społeczne Liceum Ogólnokształcące ul. 11 Listopada 33
  • Katolickie Liceum Ogólnokształcące ul. O. R. Kalinowskiego 15
  • Zespół Szkół Ekonomicznych ul. Długosza 23
  • Zespół Szkół Samochodowych ul. 9 Maja 9
  • Zespół Szkół Rolniczych ul. Górnośląska 26
  • Zespół Szkół Budowlanych ul. Górnośląska 2
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych ul. Zielonogórska 23
  • Łużycka Wyższa Szkoła Humanistyczna

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Przypisy


Inne hasła zawierające informacje o "Żary":

Złotnik ...

Georg Philipp Telemann ...

Polskie zamki i twierdze ...

1871 ...

Bolesławiec ...

Żory jest łacińskim odpowiednikiem nazwy Żor. Następnie powoli zmieniając się przez Zari i Żary doszła do obecnej Żory. Od początku jednak nazwa nawiązywała do ognia, ...

Węgliniec ...

Tuplice ...

Żary ŻaryHerbFlaga Herb Żar Flaga Żar Dewiza : Miasto przyjazne inwestorom – Stolica polskich Łużyc Województwo lubuskie Powiat żarski Gmina • rodzajŻarymiejskaZałożono1030 Prawa miejskie 1260 Burmistrz Roman Pogorzelec Powierzchnia 33,49 ...

Głogów ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Żary":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie