Franciszek Krzywda-Polkowski (ur. 29 grudnia 1881 w Płocku , zm. 29 listopada 1949 w Warszawie ), polski architekt, profesor architektury Politechniki Warszawskiej , organizator i kierownik Zakładu Architektury Krajobrazu i Parkoznawstwa w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego . Oprócz architektury i projektowania parków zajmował się urbanistyką , projektowaniem mebli i biżuterii .

Był synem Józefa i Apolonii z Zalewskich. Ukończył Szkołę Techniczną w Warszawie, potem studiował malarstwo, architekturę i rzeźbę w Szkole Strogonowa w Moskwie ; w roku akademickim 1912/1913 uzyskał w Moskwie stopień architekta dyplomowanego. Powrócił następnie do kraju, praktykował w pracowni architektów Franciszka Lilpopa i Karola Jankowskiego , a lata 1913-1914 spędził na stypendium Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Anglii.

W latach 1915-1918 kierował Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej w Warszawie, następnie został kierownikiem pracowni technicznej Sekcji Odbudowy Ministerstwa Robót Publicznych. W tym samym resorcie kierował też Wydziałem Architektoniczno-Budowlanym. Od maja 1921 z tytułem profesora nadzwyczajnego pracował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych , gdzie był m.in. wieloletnim dziekanem Wydziału Architektury (1921-1931). Uzupełniał w tym czasie wykształcenie w USA.

Od 1929 związany był ze Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego jako kierownik Zakładu Architektury Krajobrazu i Parkoznawstwa. Od 1932 był profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Projektowania Wnętrz i Krajobrazu na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej . Wykłady na Politechnice i w Szkole Głównej kontynuował także po II wojnie światowej, krótko przed śmiercią mianowany profesorem zwyczajnym. Jednym z jego uczniów był późniejszy profesor Gerard Ciołek .

W latach 1927-33 zaprojektował i wybudował swój dom na Chełmińskim Przedmieściu w Toruniu, gdzie mieszkał i tworzył do roku 1949. Budynek i ogród zachowały się do dziś w pełnej formie architektonicznej.

Ważniejsze prace

F. Krzywda-Polkowski, S. Cybichowski, dawny budynek Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Toruniu , obecnie siedziba Sejmiku Wojewódzkiego

• Cafe de Varsovie (z Tadeuszem Tołwińskim ), ul. Nowy Świat 5 ( 1912 )
• kuchnia Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Warszawskiej, ul. Koszykowa 80 róg Tytusa Chałubińskiego ( 1914 )
• projekt miasta-ogrodu Włochy w Warszawie ( 1928 )
• projekt parku w Żelazowej Woli (lata 30. XX wieku)
• obecny budynek Sejmiku Wojewódzkiego w Toruniu , pierwotnie planowany jako Urząd Wojewódzki, w 1932 r. przekazany Okręgowej Dyrekcji Kolei Państwowych, zrealizowany w latach 1928-1932 ze zmianami Stefana Cybichowskiego
• portyk budynku Urzędu Rady Ministrów, Aleje Ujazdowskie 1, 1946 - 1947
• projekty parków w Rogowie , Małuszynie , Jastrzębiej Górze , Sochaczewie , Małej Wsi , Ursynowie ( SGGW ).

W parku w Żelazowej Woli z okazji 50-lecia Towarzystwa im. Fryderyka Chopina i parku odsłonięto w nim kamień poświęcony prof. Franciszkowi Krzywdzie-Polkowskiemu.

Źródła

• Gerard Ciołek , Witold Plapis , Materiały do słownika twórców ogrodów polskich, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968, s. 74-76
• Józef Piłatowicz, Profesorowie Politechniki Warszawskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1999, s. 286 (z portretem)