Andriej Antonowicz Grieczko Андрей Антонович Гречко
marsz. Andriej Grieczko
Marszałek Związku Radzieckiego Marszałek Związku Radzieckiego
Data i miejsce urodzenia	17 października 1903 wieś Gołodajewka,   Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	26 kwietnia 1976 Moskwa ,   ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1919 – 1976
Siły zbrojne	Armia Czerwona
Stanowiska	dowódca: 1 Armii Gwardii, Grupy Wojsk Radzieckich w Niemczech , Kijowskiego OW , naczelny d-ca Wojsk Lądowych RKKA i Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron Układu Warszawskiego , minister obrony ZSRR
Główne wojny i bitwy	wojna domowa w Rosji , II wojna światowa , Wielka Wojna Ojczyźniana
Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego Złota Gwiazda Bohatera Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa II klasy Order Kutuzowa I klasy Order Kutuzowa I klasy Order Bohdana Chmielnickiego I klasy Order Bohdana Chmielnickiego I klasy Order "Za Służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR" III klasy Medal za Obronę Kaukazu Medal za Zdobycie Berlina Medal 100-lecia urodzin Lenina Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 Medal 20-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 Medal 30-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 Medal "20 lat Radzieckich Sił Zbrojnych" Medal "40 lat Radzieckich Sił Zbrojnych" Medal "50 lat Radzieckich Sił Zbrojnych" Krzyż Wielki Orderu Wojennego Virtuti Militari (Polska) Order Krzyża Grunwaldu I klasy (Polska)

Andriej Antonowicz Grieczko (Greczko), ros. Андрей Антонович Гречко (ur. 17 października 1903 we wsi Gołodajewka, zm. 26 kwietnia 1976 w Moskwie ) – radziecki dowódca wojskowy, Marszałek Związku Radzieckiego (1955), naczelny dowódca Wojsk Lądowych RKKA , naczelny dowódca Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron Układu Warszawskiego (1960–1967), minister obrony ZSRR (1967–1976), członek Komitetu Centralnego KPZR , członek Biura Politycznego KC KPZR , deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8. i 9. kadencji, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1958, 1973) i Bohater Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej (1969).

Życiorys

Urodził się 17 października 1903 we wsi Gołodajewka (ob. wieś Kujbyszewo w obwodzie rostowskim ), w rodzinie chłopskiej. Do Armii Czerwonej wstąpił w 1919, uczestniczył w wojnie domowej w składzie 11 dywizji kawalerii I Armii Konnej Budionnego. Czerwonoarmista (szeregowiec) – do września 1921, następnie dowódca plutonu – do kwietnia 1930, dowódca szwadronu – do kwietnia 1932. Następnie pełnił służbę na stanowiskach sztabowych – do maja 1938, dowodził pułkiem kawalerii – do października 1938, był szefem sztabu specjalnej dywizji kawalerii w Białoruskim Okręgu Wojskowym – do rozpoczęcia wojny z Niemcami. Brał udział w agresji na Polskę we wrześniu 1939 w składzie Frontu Białoruskiego. Ukończył Oficerską Szkołę Kawalerii w 1926, Akademię Wojskową im. Michaiła Frunzego w 1936 i Akademię Sztabu Generalnego w 1941.

W czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941–1945 dowodził 34 Dywizją Kawalerii, od stycznia 1942 – 5 Korpusem Kawalerii na Froncie Południowym . Od stycznia do sierpnia 1942 dowódca 12 Armii, która broniła Donbasu i północnego Kaukazu , od września do grudnia 1942 dowodził 47 i 18 Armiami na kierunku noworosyjskim. Od stycznia do listopada 1943 dowódca 56 Armii, która wyzwoliła północny Kaukaz . Od listopada 1943 zastępca dowódcy, a od grudnia 1943 dowódca 1 Armii Gwardii biorącej udział w wyzwalaniu Ukrainy , Czechosłowacji i Polski ; położył szczególne zasługi w wyzwalaniu ziemi krakowskiej.

W latach 1945–1953 dowódca Kijowskiego Okręgu Wojskowego, a od 12 maja 1953 do 1957 naczelny dowódca Grupy Wojsk Radzieckich w Niemczech . Od 12 listopada 1957 I zastępca ministra obrony ZSRR i naczelny dowódca Wojsk Lądowych RKKA, od 7 kwietnia 1960 I zastępca ministra obrony do spraw ogólnych, a od lipca 1960 do 1967 I zastępca ministra obrony i jednocześnie naczelny dowódca Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron Układu Warszawskiego . Od 12 kwietnia 1967 minister obrony ZSRR.

Od 1928 Członek RKP(b) , od 1961 członek Komitetu Centralnego KPZR , od 1973 członek Biura Politycznego KC KPZR , deputowany do Rady Najwyższej ZSRR od 2. do 9. kadencji.

Za zasługi w wyzwalaniu ziem polskich spod okupacji niemieckiej marszałek Andriej Grieczko został w 1946 roku odznaczony Krzyżem Grunwaldu II klasy, a w 25. rocznicę Ludowego Wojska Polskiego Rada Państwa PRL nadała mu Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski . Marszałek jest też honorowym obywatelem miasta Bielska-Białej . W 25. rocznicę wyzwolenia ziemi krakowskiej w dowód uznania i wdzięczności za wyzwolenie miast i wsi wojewódzctwa krakowskiego spod jarzma faszystowskiego , otrzymał Złotą Odznakę "Za Zasługi dla Ziemi Krakowskiej".

Autor kilku tomów wspomnień z okresu służby wojskowej, m.in. "Bitwa o Kaukaz" (1972), "Wyzwolenie Kijowa" (1973), "Przez Karpaty" (1976).

Pochowany na Cmentarzu przy Murze Kremlowskim na Placu Czerwonym w Moskwie . W jego pogrzebie wzięła udział m.in. delegacja polska pod przewodnictwem ministra obrony narodowej gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego .

Awanse

• pułkownik – 10 lipca 1941
• generał-major – 9 listopada 1941
• generał-lejtnant – 28 kwietnia 1943
• generał-pułkownik – 9 października 1943
• generał armii – 3 sierpnia 1953
• Marszałek Związku Radzieckiego – 11 marca 1955

Odznaczenia i wyróżnienia

• Medal "Złota Gwiazda" Bohatera Związku Radzieckiego – dwukrotnie (1 lutego 1958, 16 października 1973)
• Order Lenina – sześciokrotnie (1942, 1945, 1958, 1963, 1968, 1973)
• Order Czerwonego Sztandaru – trzykrotnie (1941, 1944, 1950)
• Order Suworowa I stopnia – dwukrotnie (1944, 1945)
• Order Suworowa II stopnia (1943)
• Order Kutuzowa I stopnia – dwukrotnie (1943, 1944)
• Order Bohdana Chmielnickiego I stopnia (1944)
• Order "Za Służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR" III stopnia
• Medal za Obronę Kaukazu
• Medal za Zdobycie Berlina
• Medal "100-lecia urodzin Lenina"
• Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945
• Medal 20-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945
• Medal 30-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945
• Medal "20 lat Radzieckich Sił Zbrojnych"
• Medal "30 lat Radzieckich Sił Zbrojnych"
• Medal "40 lat Radzieckich Sił Zbrojnych"
• Medal "50 lat Radzieckich Sił Zbrojnych"
• Honorowa Broń ze Złotym Godłem Państwowym ZSRR (22 lutego 1968)
• Złota Gwiazda Bohatera Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej (5 października 1969, CSSR )
• Krzyż Wielki Orderu Wojennego Virtuti Militari (Polska)
• Order Krzyża Grunwaldu I klasy (Polska)
• I inne

Bibliografia

Poprzednik marsz. Rodion Malinowski

Minister obrony ZSRR 1967–1976

Następca marsz. Dmitrij Ustinow