Gelonos
GelonosGelonos (
gr
. Γελωνός) –
starożytne
miasto
wspominane przez
Herodota
, lokalizowane przez niego w kraju
Budynów
i Gelonów na północ od ziem
Scytów
. Herodot opisuje je w swoich Dziejach w rozdziale IV następująco: | Budynowie tworzą wielki i liczny lud: mają wszyscy bardzo niebieskie oczy i ognistego koloru włosy. W ich kraju istnieje miasto zbudowane z drzewa. Nazwa miasta brzmi Gelonos, a jego mur z każdego boku długi jest na 30
stadiów
; jest przy tym wysoki i cały z drewna. Drewniane są też ich mieszkania i świątynie. Są tam faktycznie świątynie helleńskich bogów, po helleńsku zaopatrzone w drewniane posągi, ołtarze i kaplice.[1] |
Boris Shamko, ukraiński historyk, w 1975 opublikował[2], że miastem tym było
grodzisko
Bielskoje
w dorzeczu
Dniepru
nad rzeką
Worskłą
, 35 km na północ od
Połtawy
. Podana przez
Herodota
miara dawałaby na dziś około 30 km długości. Tymczasem odkryta w latach 70. XX wieku pozycja to obwarowania z wałami wysokimi nawet na 12 metrów, cały teren rozciągnięty na 17 kilometrów wzdłuż rzeki
Worskły
, gdzie same wały obejmują 44 kilometry kwadratowe[3], a dwa razy tyle, 80 kilometrów kwadratowych, wliczając cmentarzyska.[2] Porównując, miasto Gelonos było około 1000 razy większe niż klasyczna
Troja
. Wudynowie z Helonami mieszkali na wschód od mężów scytyjskich i na wschód od Neurii, na północ od Sarmatów ich zachodnimi sąsiadami byli Scytowie królewscya od północy Fisageci (Thyssagetae). Od wschodu rozciągał się znany na podstawie badań archeologicznych pozbawiony osadnictwa, 200 kilometrowy, sięgający po Don, pas pustki, który ma odopwiadać opisywanej przez Herodota "siedmiodniowej pustyni".[4]. rzeka Worskla była zachodnią granicą zwartszego osdnictwa ciągnącego się jeszcze w jej północnym bigu. Ziemno drewniany gród Gelonus składał się z trzech lepiej umocnionych ośrodków otoczonych wspólnym wałem: wschodniego, zachodniego i północnego. Rozbudowę umocnień rozpoczęto w połowie 6 wieku p.n.e jednoczśnie wnosząc wschodnie i zachodnie umocnienia. Wschodnie, większe, położone na skarpach rzeki Worksla zawiera bogatszy inwentarz archeologiczny tak jak znane póżniejsze
orintowane
budowle. Bogatszy materiał archeologiczny ze wschodniej części jest z kręgu kultury czernoleskiej. Stanowisko Gelonus leży w archologicznej grupie Worksla. Inne sąsiedzkie archeologiczne grupy o podobnie silnie scytyjskim charakterze to grupa sulska i dońska[5]. W grupie sulskiej znajduje się mniejsza do Gelonusa ziemna forma archeologiczna Basivska, o długości 2 km i szerokości 0.6 km, tworzona tym samym okresie 6 wieku. Basivską zaprzestano używać tak samo jak Gelonus koło czwartego wiekiem p.n.e [6]. Przypisy- [1] mapa topograficzna okolic Gelonos w
cyrylicy
:
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/6/6d/Bielsk.PNG
- [2] O ile w środku odkrytego starożytnego Gelonos sytuuje się dziś miasto
Bielsk
, a na północnych krańcach terenu Gelonos zaczyna się miejscowość Kuzemin, to warto zauważyć znajdującą się za południowym krańcem starożytnych wałów miejscowość o niedwuznacznej nazwie Glinskoje, co by potwierdzało brzmienie nazwy starożytnej metropolii.
- ↑ Herodot, Dzieje, Wyd. Czytelnik, Warszawa 2007, w przekł.
Seweryna Hammera
, s. 262, .
- ↑ Boris Shramko Б.А. Крепость скифского времени у с.Бельск – город Гелон // Скифский мир. – К., 1975.
- ↑ The Cambridge history of Iran By Ilya Gershevitch, William Bayne Fisher, J. A. Boyle : Cambridge University Press tom 2, str. 187 [Cambridge University Press Published by Cambridge University Press
[1]
- ↑ The "desert" mentioned by Herodotus was...the strip of land, up 200 km wide...devoid of settlements Gershevitch str.185
- ↑ Gershevitch str.185
- ↑ Gershevitch str.185-188
literatura- Мурзін В., Ролле Р., Супруненко О. Більське городище. – Київ-Гамбург-Полтава, 1999. – 104 с.
- Боплан Г.Л.де. Опис україни. – К., 1990. – 254 с.
- Шрамко Б.А. Бельское городище скифской эпохи (город Гелон). – К., 1987. – 182 с.
- П.М.Золин. Гелоны
http://www.proza.ru/2010/04/02/272
- Більське городище в контексті вивчення пам’яток раннього залізного віку Європи. – Полтава, 1996. – 408 с.
- Narbutt, Teodor, DZIEJE STAROŻYTNE NARODU LITEWSKIEGO przez Teodora Narbutta. Tom Drugi. Śledzenia początków narodu litewskiego i początki jego dziejów. Z trzema kartami jeograficznemi. Wilno. Nakładem i drukiem Antoniego Marcinowskiego. 1837; szczególnie strony 567 i następne.
Inne hasła zawierające informacje o "Gelonos":
Echidna
...
Herakles
...
Gelonos
Gelonos (
gr
. Γελωνός) –
starożytne
miasto
wspominane przez
Herodota
, lokalizowane przez niego ...
Kategoria:Miasta starożytne
...
Kategoria:Geografia mitologii greckiej
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Gelonos":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|