 Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
Gady
GadyGady (Reptilia, od
łac.
repto – czołgać się) –
parafiletyczna
grupa
zmiennocieplnych
owodniowców
. Współczesne gady są pozostałością po znacznie większej grupie zwierząt, której największy rozkwit przypadł na erę
mezozoiczną
. Obecnie żyją tylko cztery rzędy gadów, ich pozostałe znane linie ewolucyjne wymarły. Niektóre kopalne gady naczelne, czyli
archozaury
(takie jak
pterozaury
i
dinozaury
), były prawdopodobnie
zwierzętami stałocieplnymi
. W tradycyjnej
linneuszowskiej
klasyfikacji
kręgowców gady wyodrębniano jako
gromadę
, do której zaliczano wszystkie owodniowce z wyjątkiem
ptaków
i
ssaków
. Jednak tak definiowana gromada gadów jest parafiletyczna, gdyż należą do niej przodkowie ptaków i ssaków, lecz obie te gromady nie są do niej zaliczane. Aby gady stały się grupą
monofiletyczną
należałoby je zsynonimizować z
zauropsydami
(co oznaczałoby zaliczenie ptaków do gadów, a jednocześnie wykluczenie z tej gromady
synapsydów
), lub owodniowcami (wówczas do gadów zaliczałyby się nie tylko ptaki, ale i ssaki). Prof.
Michael J. Benton
zaproponował, by tradycyjnie pojmowane "gady" zastąpić dwiema gromadami owodniowców: gromadą zauropsydów (Sauropsida), obejmującą
anapsydy
i
diapsydy
(właśnie do tej gromady należą wszystkie współcześnie żyjące "gady"), oraz gromadą synapsydów (Synapsida)[1]. Niektórzy naukowcy podejmowali też próby przedefiniowania gadów, tak by stały się grupą monofiletyczną. Np. Gauthier, Kluge i Rowe (1988) zdefiniowali Reptilia jako grupę obejmującą ostatniego wspólnego przodka współczesnych
żółwi
i przedstawicieli
kladu
Sauria
(obejmującego grupy
Lepidosauromorpha
i
Archosauromorpha
) oraz wszystkich jego potomków[2]; z kolei Laurin i Reisz (1995) zdefiniowali Reptilia jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka żółwi i diapsydów oraz wszystkich jego potomków[3]. Nie jest pewne, czy w wypadku przyjęcia którejś z tych definicji gady byłyby synonimem zauropsydów i jakie zwierzęta należałyby do tej grupy (m.in. ze względu na niepewną pozycję filogenetyczną żółwi – tradycyjnie zaliczanych do anapsydów, ale w niektórych nowszych publikacjach uznawanych za diapsydy z kladu Sauria). Modesto i Anderson (2004) zdefiniowali Reptilia jako największy (obejmujący najwięcej gatunków) klad, do którego należą gatunki
Lacerta agilis
i
Crocodylus niloticus
, ale do którego nie należy
Homo sapiens
; tak definiowane gady byłyby synonimem zauropsydów[4]. W wypadku przyjęcia którejś z tych definicji do gadów należałyby ptaki, natomiast nie należałyby do nich synapsydy. Cechy budowy SkóraSkóra gadów jest sucha, szorstka lub delikatna, wytwarzająca rogowe tarcze (
żółwie
i
krokodyle
) lub tarczki i łuski (
jaszczurki
,
węże
), nieprzepuszczalna dla gazów, nie mogą więc oddychać przez skórę. Miejsca styku łusek i tarczek są słabo zrogowaciałe, dzięki czemu gady zachowują dużą ruchliwość. U krokodyli naskórek zużywa się i odrasta w miarę złuszczania, a u jaszczurek i węży jest zrzucany w postaci wylinki (u jaszczurek płatami, a u węży w całości). W skórze jaszczurek znajdują się gruczoły udowe, żółwie mają gruczoły u nasady kończyn, a krokodyle po bokach żuchwy. Ubarwienie gadów zależy od rozmieszczenia komórek pigmentowych –
melanoforów
, lipoforów, alloforów i guanoforów. SzkieletSzkielet gadów jest silnie skostniały i można go podzielić na szkielet osiowy(czaszka i kręgosłup) oraz szkielet pasów i kończyn. CzaszkaCzaszka połączona jest z pierwszym kręgiem za pomocą jednego
kłykcia potylicznego
, który ma trzy powierzchnie stawowe (środkową i dwie boczne) – połączenie ruchome. Posiada otwory otoczone łukami kostnymi. Zmniejsza to ciężar czaszki bez utraty odporności mechanicznej. Na podstawie planu rozmieszczenia otworów wyróżnia się 4 typy czaszki: - 1. anapsydalny – brak otworów skroniowych (anapsydy, współcześnie – żółwie)
- 2. synapsydalny – jedna para otworów skroniowych nie sięgających kości ciemieniowej, stykające się z łukiem jarzmowym (synapsydy – "gady ssakokształtne")
- 3. euryapsydalny (=parapsydalny) – jedna para otworów skroniowych, bliższych grzbietowi czaszki, nie stykających się z kośćmi jarzmowymi (wymarłe gady morskie)
- 4. diapsydalny – dwie pary otworów skroniowych. Czaszki współczesnych jaszczurek i węży pochodzą od tego typu, ale wiele składników uległo redukcji.
- Dawniej właśnie na podstawie liczby i rozmieszczenia otworów skroniowych w czaszce wyróżniano 4 główne grupy gadów – anapsydy, synapsydy,
euryapsydy
i diapsydy. Podział ten z czasem uległ jednak dużym zmianom; np. wyróżniane dawniej euryapsydy obecnie są generalnie uważane za diapsydy, które wtórnie straciły jedną parę otworów skroniowych. Zdaniem części naukowców diapsydami, które wtórnie straciły obie pary otworów skroniowych są żółwie (patrz niżej).
Żółwie i krokodyle mają czaszkę akinetyczną, tzn. kości szczęki są zrośnięte z puszką mózgową. U węży kości szczęki połączone są z czaszką ruchomo za pomocą więzozrostów – jest to tzw. czaszka kinetyczna. Żuchwę gadów budują kości: zębowa, stawowa, nadkątowa, kątowa i wieńcowa. Kość kwadratowa łączy żuchwę z mózgoczaszką. KręgosłupKręgosłup gadów składa się przeważnie z 5 odcinków: - 1. Szyjny – kręgi bez powierzchni stawowych dla żeber lub zestawiające się z krótkimi żebrami nie sięgającymi mostka. Pierwszy kręg nazywa się kręgiem szczytowym (atlas). Nie posiada trzonu (u współczesnych) i składa się tylko z pierścienia kostnego. Drugi kręg – obrotowy, posiada ząb do połączenia z kręgiem pierwszym. Następne kręgi mają budowę typową dla kręgów szyjnych.
- 2. Piersiowy (Mostkowy) – kręgi opatrzone powierzchniami stawowymi dla żeber.
- 3. Lędźwiowy – kręgi bez powierzchni stawowych dla żeber.
- 4. Krzyżowy – Przeważnie 2 kręgi. Zrastają się za pośrednictwem żeber z miednicą.
- 5. Ogonowy – u niektórych kilka początkowych kręgów łączy się z krótkimi żebrami.
Kręgosłup jaszczurek jest w zasadzie podzielony na cztery odcinki: szyjny (8 kręgów), mostkowo-lędźwiowy (tułowiowy) (22 kręgi), krzyżowy (2 kręgi) i ogonowy (kilkadziesiąt kręgów). U beznogich jaszczurek i węży występuje tylko odcinek tułowiowy i ogonowy; nie ma mostka. U żółwi wyróżnia się odcinek szyjny, tułowiowy i krzyżowy, które są zrośnięte z płytkami kostnymi puklerza oraz ogonowy. Żebra są zrośnięte z płytkami kostnymi pancerza, więc nie ma ruchomej klatki piersiowej. Kręgi gadów są przeważnie przodowklęsłe (u żółwi tyłowklęsłe) Szkielet pasów i kończynKończyny gadów są dobrze rozwinięte, zredukowane lub brak ich zupełnie. U gadów posiadających kończyny pas barkowy jest dobrze rozwinięty i składa się z kości kruczej, przedkruczej, łopatki i obojczyka. Pas miednicowy tworzy zamknięty pierścień otaczający otwór miednicowy. Złożony jest z 2 kości bezimiennych, które łączą się z kręgami krzyżowymi oraz ze sobą tworząc spojenie łonowe i kulszowe. Każda kość bezimienna złożona jest z kości biodrowej, kulszowej i łonowej. U węży i beznogich jaszczurek szkielet pasów barkowego i miednicowego jest przeważnie zredukowany i pozostają części szczątkowe. Przednia kończyna składa się z kości ramieniowej, kości przedramieniowej(tworzą ją kości: łokciowa i promieniowa) i kości ręki(tworzą ją: nadgarstek, śródręcze i kości palców). Kończyna tylna zbudowana jest z kości udowej, kości podudowej (kość piszczelowa i kość strzałkowa) i kości stopy(tworzą ja: stęp, śródstopie i kości palców). UzębienieBrak u żółwi, u pozostałych dobrze rozwinięte. Zęby większości gadów, oprócz agam i kameleonów, podlegają stałej wymianie (
polifiodontyzm
). Wyróżniane są trzy typy osadzenia: - akrodontyczne – osadzone podstawą na kościach szczęki lub żuchwy (u niektórych jaszczurek, np Agam)
- pleurodontyczne – przytwierdzone z boku kości (u niektórych jaszczurek np legwanów)
- tektodontyczne – osadzone w zębodołach (tylko krokodyle)
Zęby mogą występować na kościach szczękowych, żuchwie,
lemieszu
, kościach podniebiennych i skrzydlastych (formy prymitywne) lub na kościach szczękowych i żuchwie (formy młodsze filogenetycznie). U niektórych są podobne do siebie (
homodontyzm
), a u innych zróżnicowane (
heterodontyzm
). Układ mięśniowyUmięśnienie gadów jest bardziej zróżnicowane niż umięśnienie kręgowców niższych. Charakteryzuje się: - silnym zanikiem metamerii mięśniowej
- rozwinięciem się mięśni szyjnych
- rozwojem mięśni międzyżebrowych, odgrywających ważną rolę w mechanizmie oddychania (nie ma tych mięśni u
żółwi
– jako mięsień oddechowy funkcjonuje u nich mięsień poprzeczny brzucha)
- skomplikowaną muskulaturą kończyn
Układ pokarmowyUkład pokarmowy zaczyna się jamą gębową, wyraźnie odgraniczoną od
gardzieli
. U żółwi i krokodyli występuje kostne podniebienie oddzielające przewody nosowo-gardzielowe od jamy gębowej. Na dnie jamy gębowej leży
język
spełniający różne funkcje u różnych gatunków. W jamie gębowej znajdują się też gruczoły; najczęściej występującymi są gruczoły przyżuchwowe, językowe i wargowe, których wydzielina zwilża pokarm. U niektórych gatunków występują gruczoły jadowe. Za gardzielą znajduje się
przełyk
, prowadzący do wyraźnie wyodrębnionego
żołądka
. Za żołądkiem mieści się jelito cienkie, którego przedni odcinek –
dwunastnica
– tworzy charakterystyczną pętlę, w której znajduje się
trzustka
. Przewód trzustkowy wpada do dwunastnicy w tym samym miejscu co przewód wątrobowy.
Wątroba
jest płatowata i posiada
woreczek żółciowy
. Na granicy jelita cienkiego i grubego znajduje się zaczątkowe jelito ślepe. Jelito grube łączy się z
kloaką
, która dzieli sie na 3 części: część, w której gromadzi się kał; część, do której uchodzą moczowody i przewody płciowe oraz część przechodzącą w ujście kloaki. Układ oddechowyUkład oddechowy stanowią pofałdowane płuca, z wyjątkiem krokodyli (gąbczaste). Wentylację płuc uwydatniają ruchy klatki piersiowej. U węży i
padalców
jedno płuco ulega redukcji, a drugie jest wydłużone i może tworzyć worek powietrzny. Powietrze do płuc dostaje się przez szczelinę krtaniową oraz przez tchawicę rozdzielającą się na oskrzela i oskrzeliki. Układ krwionośnyUkład krwionośny składa się z serca i naczyń krwionośnych. Serce zbudowane jest z dwóch przedsionków oraz komory podzielonej niepełną przegrodą na dwie części. W czasie skurczu przegroda przylega do górnej części serca, więc następuje dobre oddzielenie krwi żylnej od tętniczej. Jedynie u
krokodyli
przegroda jest pełna (serce z dwóch przedsionków i dwóch komór). Zatoka żylna gadów jest słabo rozwinięta. Z komory wychodzi pień tętniczy podzielony na 3 tętnice: tętnicę płucną (wychodzi z prawej komory i dzieli się na 2 gałęzie), aortę lewą i aortę prawą. Aorta prawa wychodzi z lewej komory i odchodzą od niej tętnice szyjne i tętnice podobojczykowe ( u większości gadów), unaczyniające głowę i kończyny przednie. Aorta lewa wychodzi z komory prawej. Obie aorty łączą się w aortę grzbietową, od której odchodzą tętnice do narządów wewnętrznych, mięśni tułowia, kończyn tylnych i ogona. Do prawego przedsionka ujście mają 2 żyły główne i żyła tylna. Do lewego przedsionka wpadają 2 żyły płucne. Układ chłonnyUkład chłonny jest dobrze rozwinięty. Złożony jest z pni chłonnych, zatok i serc limfatycznych.
Śledziona
leży w
krezce
w pobliżu żołądka. Układ wydalniczyW czasie rozwoju zarodkowego funkcjonują pranercza, a u gadów dorosłych nerka ostateczna. U samic pranercza ulegają całkowitemu zanikowi, a u samców przekształcają się w najądrze. Od nerek odchodzą moczowody, którymi do kloaki spływa mocz. Do kloaki otwiera się też pęcherz moczowy, który występuje jednak tylko u żółwi i jaszczurek. Ostatecznym produktem przemian białkowych jest silnie stężony
kwas moczowy
, ponieważ gady są urikoteliczne i oszczędzają gospodarkę wodną organizmu. Układ rozrodczy i rozmnażanieUkład rozrodczy żeński złożony jest z parzystych jajników oraz jajowodów uchodzących do kloaki. Układ rozrodczy męski zbudowany jest z jąder, które u jaszczurek mają owalny kształt, a u węży kształt wydłużonych wałeczków. Wychodzą z nich kanaliki tworzące najądrza, z którego wychodzą nasieniowody łączące się z kloaką. U wszystkich samców oprócz
hatterii
występuje narząd kopulacyjny. Jaja są typu polilecytalnego – zawierają duże ilości żółtka w osłonkach pergaminowatych, a u żółwi i krokodyli w wapiennych skorupkach. Zapłodnienie wewnętrzne, jajorodne, jajożyworodne lub żyworodne, rozwój prosty, zarodki tworzą błony płodowe – owodniowce. Układ nerwowy i narządy zmysłów
Kresomózgowie
podzielone jest na dwie półkule (dobrze rozwinięte), kora mózgowa dobrze rozwinięta,
międzymózgowie
małe i słabo rozwinięte, obecna
szyszynka
i
przysadka
,
śródmózgowie
zawiera ośrodki wzrokowe i słuchowe,
móżdżek
nieduży, ale dobrze rozwinięty,
rdzeń przedłużony
(zamózgowie) posiada esowate wygięcie. U jaszczurek i hatterii występuje narząd ciemieniowy, reagujący na temperaturę i promienie świetlne. Nerwy rdzeniowe tworzą 2 sploty: barkowy i miednicowy. Dobrze rozwinięty jest
układ współczulny
. Wrażenia węchowe są odbierane przez zakończenia nerwowe znajdujące się w części węchowej jamy nosowo-gardzielowej oraz przez
narząd Jacobsona
odchodzący od górnej części jamy gębowej. Oczy zaopatrzone są w 3 powieki: górną, dolną i migawkową. U niektórych gadów powieki zrastają się tworząc przezroczysty okular.
Akomodacja
zachodzi dzięki zmianie kształtu i przesuwaniu się soczewki. Uczestniczy w tym procesie mięsień rzęskowy. W
twardówce
występują płytki kostne, które tworzą charakterystyczny pierścień. W
ciało szkliste
wnika tzw. grzebień. Narząd słuchu jaszczurek składa się z ucha wewnętrznego i środkowego, które łączy się z gardzielą przewodami Eustachiusza. W uchu środkowym znajduje się strzemiączko. Ucho to przykryte jest błoną bębenkową. Błędnik błoniasty (ucho wewnętrzne) różnicuje się i tworzy ślimak. U węży nie ma jamy bębenkowej, ale występuje kostka słuchowa. Ewolucja gadówW karbonie z najprymitywniejszych owodniowców niezależnie powstały synapsydy, w których czaszce występował jeden (dolny) otwór skroniowy za każdym okiem, oraz zauropsydy. Synapsydy były dominującą grupą kręgowców lądowych w okresie permu i na początku triasu; w erze mezozoicznej dały początek ssakom. Zauropsydy rozdzieliły się na dwie linie ewolucyjne: anapsydy, charakteryzujące się czaszką pozbawioną otworów skroniowych, oraz diapsydy. Wśród anapsydów pojawiły się m.in.:
parejazaury
, wymarłe na przełomie permu i triasu, oraz nadrodzina Procolophonoidea wymarła pod koniec triasu. Z kolei diapsydy wykształciły czaszkę z dwoma parami otworów skroniowych (pary: dolna i górna). Dzięki obecności otworów skroniowych czaszka była lżejsza, a mięśnie miały więcej miejsca; w rezultacie szczęka stawała się silniejsza i bardziej ruchliwa. Diapsydy rozdzieliły się na kilka linii ewolucyjnych, w tym m.in. grupy
Younginiformes
[5] i
Ichthyopterygia
[6][7] (choć Merck, 1997 uważa Ichthyopterygia za bazalne archozauromorfy[8]) oraz klad Sauria, obejmujący dwie główne linie: - lepidozauromorfy, do których należą współczesne
lepidozaury
– węże, jaszczurki, amfisbeny i hatterie; większość autorów zalicza do tej grupy także wymarłe morskie
zauropterygi
[9][6][7] (choć w analizie Mercka, 1997 zauropterygi są bazalnymi archozauromorfami[8])
- archozauromorfy, obecnie reprezentowane tylko przez krokodyle i ptaki, ale wcześniej do tej grupy należały m.in.: pterozaury i dinozaury
Przedmiotem sporów pozostaje pozycja filogenetyczna żółwi. Tradycyjnie były one zaliczane do anapsydów i uznawane za potomków Procolophonoidea[10] lub parejazaurów[11]. Niektóre analizy filogenetyczne sugerują jednak, że w rzeczywistości są one diapsydami należącymi do kladu Sauria. Analizy wykorzystujące cechy morfologiczne wskazują na przynależność żółwi do lepidozauromorfów, generalnie sugerując bliskie pokrewieństwo z zauropterygami[9][12] (choć w analizie Müllera, 2004 żółwie są bliżej spokrewnione z lepidozaurami niż z zauropterygami[7]); natomiast analizy opierające się na badaniach genetycznych sugerują przynależność źółwi do archozauromorfów[13][14][15][16].
Kladogram
ilustrujący uproszczone „drzewo rodowe” gadów według Laurina i Gauthiera (1996), za Tree of Life Web Project[17]: Jedno z możliwych drzew genealogicznych gadów. Okresy geologiczne:
karbon
(niecały, 10 pikseli – 1 milion lat),
perm
,
trias
,
jura
,
kreda
,
paleogen
,
neogen
(1 piksel – 1 milion lat) Uwzględnione
klady
(od lewej):
Synapsida
,
Diapsida
,
Protorothyrididae
, Captorhinidae,
Anapsida
, CasineriaTradycyjne grupy gadów
anapsydy
(jako klad obejmują tylko jedną z linii)
diapsydy
(jako klad obejmują też ptaki)
synapsydy
(jako klad obejmują też ssaki) Organizmy zaliczane tradycyjnie do innych
gromad
ptaki
ssaki
SystematykaLiczbę gatunków gadów żyjących współcześnie szacuje się na ponad 9000[18] i zalicza do czterech rzędów: W Polsce żyje 9 gatunków. Systematyka gadów nie jest ostatecznie ustalona. Żółwie posiadają pokryte płytkami skorupy, zamykające ich ciała z dołu i z góry. Do skorupy przyrośnięte są żebra. Nie mają zębów. Pysk zakończony mocnym rogowym dziobem. Węże i jaszczurki mają ciało wydłużone, pokryte łuskami lub tarczkami, duży pysk, język przeważnie rozdwojony. Jaszczurki mają przeważnie cztery kończyny (ale np.
padalec
nie ma kończyn), a węże nie mają ich wcale. Krokodyle i aligatory są podobne do jaszczurek – wielkie, o skórze pokrytej twardymi, dużymi łuskami. Mają wielkie pyski i liczne zęby. U większości nozdrza znajdują się na szczycie głowy. Gady (Reptilia)- Gromada:
synapsydy
(Synapsida), gady ssakokształtne
Starsza postaćKlasyfikacja gadów podana w Larousse. Ziemia, rośliny, zwierzęta[40]: Przypisy- ↑ 1,0 1,1 1,2 M. J. Benton:
Vertebrate Paleontology
. Wyd. trzecie. Blackwell Science Ltd, 2004. (
ang.
)
- ↑ Jacques Gauthier, Arnold G. Kluge, Timothy Rowe: The early evolution of the Amniota. W: Michael J. Benton (red.): The phylogeny and classification of the tetrapods. 1, Amphibians, reptiles, birds. Oxford: Clarendon Press, 1988, ss. 103-155.
- ↑ Michel Laurin, Robert R. Reisz. A reevaluation of early amniote phylogeny. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 113, ss. 165–223 (1995).
doi:10.1111/j.1096-3642.1995.tb00932.x
(
ang.
).
- ↑ Sean P. Modesto, Jason S. Anderson. The Phylogenetic Definition of Reptilia. „Systematic Biology”. 53 (5), ss. 815-821 (2004).
doi:10.1080/10635150490503026
(
ang.
).
- ↑ 5,0 5,1 Michel Laurin. The osteology of a Lower Permian eosuchian from Texas and a review of diapsid phytogeny. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 101, ss. 59–95 (1991).
doi:10.1111/j.1096-3642.1991.tb00886.x
(
ang.
).
- ↑ 6,0 6,1 Ryosuke Motani, Nachio Minoura, Tatsuro Ando. Ichthyosaurian relationships illuminated by new primitive skeletons from Japan. „Nature”. 393, ss. 255-257 (1998).
doi:10.1038/30473
(
ang.
).
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408.
- ↑ 8,0 8,1 John W. Merck. A phylogenetic analysis of the euryapsid reptiles. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 17 (suppl.), ss. 65A (1997) (
ang.
).
- ↑ 9,0 9,1 Michael deBraga, Olivier Rieppel. Reptile phylogeny and the interrelationships of turtles. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 120, ss. 281–354 (1997).
doi:10.1111/j.1096-3642.1997.tb01280.x
(
ang.
).
- ↑ Michel Laurin, Robert R. Reisz. A reevaluation of early amniote phylogeny. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 113, ss. 165-223 (1995).
doi:10.1111/j.1096-3642.1995.tb00932.x
(
ang.
).
- ↑ Michael S.Y. Lee. Pareiasaur phylogeny and the origin of turtles. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 120, ss. 197-280 (1997).
doi:10.1111/j.1096-3642.1997.tb01279.x
(
ang.
).
- ↑ Olivier Rieppel, Robert R. Reisz. The Origin and Early Evolution of Turtles. „Annual Review of Ecology and Systematics”. 30, ss. 1–22 (1999) (
ang.
).
- ↑ Rafael Zardoya, Axel Meyer. Complete mitochondrial genome suggests diapsid affinities of turtles. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 95, ss. 14226-14231 (1998) (
ang.
).
- ↑ Yoshinori Kumazawa, Mutsumi Nishida. Complete Mitochondrial DNA Sequences of the Green Turtle and Blue-Tailed Mole Skink: Statistical Evidence for Archosaurian Affinity of Turtles. „Molecular Biology and Evolution”. 16, ss. 784-792 (1999) (
ang.
).
- ↑ Naoyuki Iwabe, Yuichiro Hara, Yoshinori Kumazawa, Kaori Shibamoto, Yumi Saito, Takashi Miyata, Kazutaka Katoh. Sister Group Relationship of Turtles to the Bird-Crocodilian Clade Revealed by Nuclear DNA–Coded Proteins. „Molecular Biology and Evolution”. 22, ss. 810-813 (2005).
doi:10.1093/molbev/msi075
(
ang.
).
- ↑ Andrew F. Hugall, Ralph Foster, Michael S.Y. Lee. Calibration Choice, Rate Smoothing, and the Pattern of Tetrapod Diversification According to the Long Nuclear Gene RAG-1. „Systematic Biology”. 56, ss. 543-563 (2007).
doi:10.1080/10635150701477825
(
ang.
).
- ↑ Laurin, M. and Gauthier, J.A. (1996). "Amniota. Mammals, reptiles (turtles, lizards, Sphenodon, crocodiles, birds) and their extinct relatives." Version 01 January
1996
.
http://tolweb.org/Amniota/14990/1996.01.01
in The Tree of Life Web Project,
http://tolweb.org/
- ↑ Peter Uetz.
The original descriptions of reptiles
. „Zootaxa”. 2334, ss. 59–68 (2010) (
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Bruce S. Rubidge, Christian A. Sidor. Evolutionary patterns among permo-triassic therapsids. „Annual Review of Ecology and Systematics”. 32, ss. 449-480 (2001).
doi:10.1146/annurev.ecolsys.32.081501.114113
(
ang.
). Inne analizy kladystyczne sugerują, że Biarmosuchia są taksonem siostrzanym do Anomodontia (Christian A. Sidor, Bruce S. Rubidge: Herpetoskylax hopsoni, a new biarmosuchian (Therapsida: Biarmosuchia) from the Beaufort Group of South Africa. W: Matthew T. Carrano, Timothy J. Gaudin, Richard W. Blob, John R. Wible (red.): Amniote Paleobiology: Perspectives on the Evolution of Mammals, Birds, and Reptiles. Chicago: University of Chicago Press, 2006, ss. 76–113. ) lub tworzą nierozwikłaną
trychotomię
z kladami Anomodontia i Theriodontia (Jun Liu, Bruce S. Rubidge, Jinling Li. New basal synapsid supports Laurasian origin for therapsids. „Acta Palaeontologica Polonica”. 54 (3), ss. 393–400 (2009).
doi:10.4202/app.2008.0071
(
ang.
). )
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Sean P. Modesto, Diane M. Scott, Robert R. Reisz. A new parareptile with temporal fenestration from the Middle Permian of South Africa. „Canadian Journal of Earth Sciencies”. 46, ss. 9–20 (2009).
doi:10.1139/E09-001
(
ang.
). Inne analizy kladystyczne sugerują, że Lanthanosuchoidea były przedstawicielami kladu Procolophonia blisko spokrewnionymi z Pareiasauria (Michael S.Y. Lee. Pareiasaur phylogeny and the origin of turtles. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 120, ss. 197-280 (1997).
doi:10.1111/j.1096-3642.1997.tb01279.x
(
ang.
). )
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Johannes Müller, Linda A. Tsuji. Impedance-Matching Hearing in Paleozoic Reptiles: Evidence of Advanced Sensory Perception at an Early Stage of Amniote Evolution. „PLoS ONE”. 2 (9), ss. e889 (2007).
doi:10.1371/journal.pone.0000889
(
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Michael S.Y. Lee. Pareiasaur phylogeny and the origin of turtles. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 120, ss. 197-280 (1997).
doi:10.1111/j.1096-3642.1997.tb01279.x
(
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Jérémy Anquetin, Paul M. Barrett, Marc E.H. Jones, Scott Moore-Fay, Susan E. Evans. A new stem turtle from the Middle Jurassic of Scotland: new insights into the evolution and palaeoecology of basal turtles. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”. 276, ss. 879-886 (2009).
doi:10.1098/rspb.2008.1429
(
ang.
). Bywają też zaliczane do Cryptodira (tak np. Eugene S. Gaffney.
The postcranial morphology of Meiolania platyceps and a review of of the Meiolaniidae
. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 229, ss. 1–166 (1996) (
ang.
). )
- ↑ Walter G. Joyce, James F. Parham, Jacques Armand Gauthier. Developing a protocol for the conversion of rank-based taxon names to phylogenetically defined clade names, as exemplified by turtles. „Journal of Paleontology”. 78 (5), ss. 989–1013 (2004) (
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: P. Senter. Phylogeny of Drepanosauridae (Reptilia: Diapsida). „Journal of Systematic Palaeontology”. 2. 3, ss. 257-268 (2004).
doi:10.1017/S1477201904001427
(
ang.
). Inne analizy kladystyczne sugerują, że Coelurosauravidae są bazalnymi przedstawicielami Neodiapsida nie należącymi do kladu Sauria (Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408. ) lub bazalnymi przedstawicielami kladu Archosauromorpha sensu Dilkes, 1998 (Magdalena Borsuk−Białynicka, Susan E. Evans.
A long−necked archosauromorph from the Early Triassic of Poland
. „Palaeontologia Polonica”. 65, ss. 203–234 (2009) (
ang.
). )
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: P. Senter. Phylogeny of Drepanosauridae (Reptilia: Diapsida). „Journal of Systematic Palaeontology”. 2. 3, ss. 257-268 (2004).
doi:10.1017/S1477201904001427
(
ang.
). Inne analizy kladystyczne sugerują, że Drepanosauridae są bazalnymi archozauromorfami (Silvio Renesto, Giorgio Binelli. Vallesaurus cenensis Wild, 1991, a drepanosaurid (Reptilia, Diapsida) from the Late Triassic of Northern Italy. „Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia”. 112, ss. 77–94 (2006) (
ang.
). ), bazalnymi lepidozauromorfami (Susan E. Evans.
An early kuehneosaurid reptile (Reptilia: Diapsida) from the Early Triassic of Poland
. „Palaeontologia Polonica”. 65, ss. 145–178 (2009) (
ang.
). ) lub bazalnymi przedstawicielami Neodiapsida nie należącymi do kladu Sauria (Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408. )
- ↑ Patrz: Constanze Bickelmann, Johannes Müller, Robert R. Reisz. The enigmatic diapsid Acerosodontosaurus piveteaui (Reptilia: Neodiapsida) from the Upper Permian of Madagascar and the paraphyly of “younginiform” reptiles. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 46, ss. 651–661 (2009).
doi:10.1139/E09-038
(
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408. Inne analizy kladystyczne sugerują, że Claudiosauridae były bazalnymi diapsydami nie należącymi do Neodiapsida (Olivier Rieppel, Robert R. Reisz. The Origin and Early Evolution of Turtles. „Annual Review of Ecology and Systematics”. 30, ss. 1–22 (1999).
doi:10.1146/annurev.ecolsys.30.1.1
(
ang.
). )
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408.
- ↑ Jun Liu, Olivier Rieppel.
Restudy of Anshunsaurus huangguoshuensis (Reptilia: Thalattosauria) from the Middle Triassic of Guizhou, China
. „American Museum Novitates”. 3488, ss. 1–34 (2005) (
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408. Inne analizy kladystyczne sugerują, że Thalattosauria były bazalnymi archozauromorfami (John W. Merck. A phylogenetic analysis of the euryapsid reptiles. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 17 (suppl.), ss. 65A (1997) (
ang.
). ) lub lepidozauromorfami siostrzanymi do zauropterygów (Stefania Nosotti, Olivier Rieppel. Eusaurosphargis dalsassoi n. gen, n. sp., a new, unusual diapsid reptile from the Middle Triassic of Besano (Lombardy, N Italy). „Memorie della Società italiana di scienze naturali e del Museo civico di storia naturale di Milano”. 31, ss. 1-33 (2003) (
ang.
). )
- ↑ Jacques Gauthier, Arnold G. Kluge, Timothy Rowe. Amniote phylogeny and the importance of fossils. „Cladistics”. 4, ss. 105–209 (1988).
doi:10.1111/j.1096-0031.1988.tb00514.x
(
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408. .
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Constanze Bickelmann, Johannes Müller, Robert R. Reisz. The enigmatic diapsid Acerosodontosaurus piveteaui (Reptilia: Neodiapsida) from the Upper Permian of Madagascar and the paraphyly of “younginiform” reptiles. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 46, ss. 651–661 (2009).
doi:10.1139/E09-038
(
ang.
). Inne analizy kladystyczne sugerują, że Kuehneosauridae były bazalnymi przedstawicielami Neodiapsida nie należącymi do kladu Sauria (Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408. )
- ↑ David W. Dilkes. The Early Triassic rhynchosaur Mesosuchus browni and the interrelationships of basal archosauromorph reptiles. „Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences”. 353, ss. 501-541 (1998).
doi:10.1098/rstb.1998.0225
(
ang.
).
- ↑ Pozycja filogenetyczna wg: Olivier Rieppel, Robert R. Reisz. The Origin and Early Evolution of Turtles. „Annual Review of Ecology and Systematics”. 30, ss. 1–22 (1999).
doi:10.1146/annurev.ecolsys.30.1.1
(
ang.
). Inne analizy kladystyczne sugerują, że Choristodera były bazalnymi lepidozauromorfami (Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, ss. 379-408. ), bazalnymi przedstawicielami Neodiapsida nie należącymi do kladu Sauria (David W. Dilkes. The Early Triassic rhynchosaur Mesosuchus browni and the interrelationships of basal archosauromorph reptiles. „Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences”. 353, ss. 501-541 (1998).
doi:10.1098/rstb.1998.0225
(
ang.
). ) lub bazalnymi diapsydami nie należącymi do Neodiapsida (Keqin Gao, Richard C. Fox. New choristoderes (Reptilia: Diapsida) from the Upper Cretaceous and Palaeocene, Alberta and Saskatchewan, Canada, and phylogenetic relationships of Choristodera. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 124, ss. 303–353 (1998).
doi:10.1111/j.1096-3642.1998.tb00580.x
(
ang.
). )
- ↑ Gauthier, Jacques (1986) "Saurischian monophyly and the origin of birds" Ss. 1-55 [w:] K. Padian (red.) "The Origin of Birds and the Evolution of Flight." Memoirs of the California Academy of Science, no. 8, Berkeley.
- ↑ Sereno, P. C. 2005.
Notosuchia.
Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (
ang.
) [dostęp 14 stycznia 2010]
- ↑ Christopher Brochu. Phylogenetic approaches toward crocodylian history. „Annual Review of Earth and Planetary Science”. 31, ss. 357–397 (2003).
doi:10.1146/annurev.earth.31.100901.141308
(
ang.
).
- ↑ Larousse. Ziemia, rośliny, zwierzęta. Warszawa: BGW, 1990, ss. 323-324. .
Bibliografia- Budowa ciała gadów. W: W. Zamachowski, A. Zyśk: Strunowce Chordata. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1997. .
Zobacz też Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Gady":
Jura
ogoniaste. Jura wraz z
kredą
jest "złotym wiekiem" gadów. Wielki rozwój przechodzą Gady morskie, zwłaszcza
ichtiozaury
i
plezjozaury
, wśród tych ostatnich pojawiają się największe ...
Eunectes
...
Kania czarna
w Europie Środkowej w dolinie Renu. PożywienieDrobne kręgowce: ryby, gryzonie, ptaki, również Gady, płazy, owady i dżdżownice. Chętnie żywi się
padliną
, najczęściej chorymi i ...
Bocian czarny
potokowe,
piskorze
,
ślizy
i
karasie
. Rzadziej łapie mniejsze ssaki (głównie gryzonie), płazy, Gady oraz większe bezkręgowce, wyjątkowo pisklęta innych ptaków. Skład diety jest zatem ...
Układ nerwowy
...
Ziemia
...
Pytony
...
Dźwigacz
...
Kłykcie potyliczne
...
Akwarium Gdyńskie
gatunki płazów,12 gatunków gadów,58 gatunków bezkręgowców;Liczba rodzin reprezentowanych w poszczególnych grupach:ryby – 48,Gady – 3,płazy – 1,bezkręgowce – 9. Linki zewnętrzne
Oficjalna strona Akwarium Gdyńskiego
Opis ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Gady":
027a. Ssaki – sukces złożoności (plansza 27)
...
027a. Ssaki – sukces złożoności (plansza 3)
...
027a. Ssaki – sukces złożoności (plansza 15)
...
|
