Gabčíkovo (do
1948
Beš, węg. Bős, niem. Bösch) - wieś i gmina w południowej
Słowacji
, w
powiecie Dunajská Streda
, w
kraju trnawskim
. Położone jest w południowej części
Žitnego ostrova
. Liczy ponad 5 tysięcy mieszkańców.
Gabčíkovo jest jedną z najstarszych miejscowości dawnych Wielkich Węgier - wspomina o nim dokument z
1102
pod nazwą Beys.Od
1468
miało prawo do organizowania cotygodniowych jarmarków. W XVI wieku osiedlono w miejscowości niemieckich kolonistów - prawdopodobnie pod wpływem jakiejś epidemii dotychczasowa populacja została mocno przetrzebiona. W wyniku tej kolonizacji przez jakiś okres różne części gminy nosiły różne nazwy - był Magyarbős (Węgierski Bős) oraz Németbős (Niemiecki Bős). Z biegiem czasu obie społeczności zżyły się ze sobą, ale niemieckie ślady na długo pozostały w nazewnictwie (niektóre w określeniach potocznych do dzisiaj). Od XIII wieku aż do zniesienia poddaństwa w
1848
ówczesny Bős był w rękach rodu Amade.
W XIX wieku miejscowość przeżywała rozwój gospodarczy - funkcjonował tutaj
browar
i
cukrownia
. W okresie Wiosny Ludów doszło do niewielkiej bitwy pomiędzy żołnierzami habsburskimi a honvedami węgierskimi. Z kolei w
1861
i
1867
gminę spustoszył pożar.
W
1910
na 2823 mieszkańców było 2805 Węgrów. Mimo to po I wojnie światowej miasto przekazano Czechosłowacji. Na krótko powróciło do Węgier w latach
1938
-
1945
, po czym ponownie znalazło się w Czechosłowacji. W
1948
zmieniono historyczną nazwę na obecną, dla uczczenia
Jozefa Gabčíka
, jednego z zamachowców, którzy zabili
Reinharda Heydricha
.
W
1997
odbyło się referendum, które miało zadecydować czy miejscowość ponownie będzie miała prawa miejskie. Wyniki jednak nie były wiążące, ponieważ zbyt mała liczba uprawnionych wzięła w nim udział. W
2001
miejscowość zajmowała 5239 hektarów, a w 1399 domach mieszkało 5084 osób (4598 Węgrów, 417 Słowaków, 31 Czechów, 4 Morawian, 4 Romów, 1 Ukrainiec, 2 Rusinów, 1 Niemiec i 4 Polaków[1]).
Atrakcje turystyczne
- Zapora wodna Gabčíkovo (Vodné dielo Gabčíkovo, Bős–nagymarosi vízlépcső) na Dunaju,
- pałac rodu Amade z XVIII wieku,
- kościół katolicki z XIV wieku,
- niewielkie kąpielisko termalne.
Przypisy
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
