Frytki (
franc.
pommes de terre frites czyli ziemniaki smażone) – rozdrobnione, pokrojone w kształt słupków,
ziemniaki
smażone
w głębokim
tłuszczu
(tradycyjnie, w kraju pochodzenia –
Belgii
, stosowano do smażenia
łój
wołowy). Stosowane jako dodatek do potraw pieczonych lub smażonych, np.
ryb
.
Frytki powinny być sporządzane ze specjalnych odmian
ziemniaków
, zawierających duże ilości
skrobi
i o podłużnym kształcie
bulwy
. Frytki wytworzone z takich odmian ziemniaków nie wchłaniają dużych ilości tłuszczu, przez co są smaczniejsze i mniej ciężkostrawne.[] Do smażenia frytek używa się
frytkownic
, chociaż można je smażyć także w innych naczyniach czy na
patelni
.
Pod względem dietetycznym frytki są potrawą ciężkostrawną. Zawierają dużo
tłuszczu
, który poddany został wysokiej temperaturze smażenia.
Szkodliwość frytek
Podczas obróbki termicznej frytek powstają duże ilości
akrylamidu
.[] Jest on substancją silnie
toksyczną
o działaniu rakotwórczym. Akrylamid przyczynia się do występowania nowotworów przewodu pokarmowego oraz uszkadza układ nerwowy.
Przyrządzenie
Obrane, wypłukane i dokładnie osuszone ziemniaki, odpowiednio pokrajane ("paille" – słomka, "allumettes" – grubość zapałki, "chips" – plasterki, "Pont-Neuf" – słupki o szerokości 1 cm itp.) smaży się najpierw w 170-175 °C ok. 3 minut, a następnie dosmaża na złoto w 190 °C. Stosując dobre techniki smażenia, można spowodować, aby frytki były mniej ciężkostrawne. Można je np. usmażyć z użyciem oleju z ryżu (mniej wnika w potrawy niż inne oleje, posiada wysoką temperaturę dymienia rzędu 210 °C, co powoduje, że nie przypala się w nawet podczas długiego smażenia) oraz w niższej temperaturze (rzędu 130-150 °C). Wadą tego rozwiązania jest dłuższy okres smażenia. Smażąc frytki warto do tego celu używać frytkownicy z wbudowanym termostatem (nie dopuszcza do przekroczenia określonej temperatury, czyli w efekcie przegrzewania się oleju).
Sposoby spożycia frytek
Na całym świecie istnieje wiele preferencji odnośnie spożywania frytek. Standardem jest jedzenie frytek tylko posolonych, z keczupem, rzadziej z majonezem i z octem, co preferują Brytyjczycy.
W
Wielkiej Brytanii
spożywa się
rybę
z frytkami (
fish and chips
). W
Stanach Zjednoczonych
oraz w wielu krajach
Europy
są spożywane z solą i/lub ketchupem, można także je spożyć z
kotletami schabowymi
. Czasami są spożywane z "sosami domowej roboty", np. wymieszany
majonez
, ketchup oraz
musztarda
. Frytki można jeść zarówno ręką, jak i widelcem.
Zobacz też
